Magazyn Biomasa Aktualności Wsparcie dla biogazu i biometanu w Polsce

Wsparcie dla biogazu i biometanu w Polsce

Przez

22 listopada 2022

Projektując regulacje w zakresie odnawialnych źródeł energii wzięto pod uwagę zobowiązanie Polski do zwiększania udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto, wynikające z konieczności osiągnięcia celów klimatycznych. Stworzenie optymalnych regulacji prawnych, które stymulować będą stabilny rozwój sektora energetyki odnawialnej w horyzoncie długoterminowym jest niezmiernie istotne dla realizacji zobowiązań międzynarodowych w zakresie energetyki odnawialnej.

Reklama

W związku z powyższym przyjęte regulacje będą w sposób efektywny zachęcać inwestorów do podejmowania decyzji w zakresie budowy instalacji do wytwarzania i oczyszczania biogazu lub biogazu rolniczego, wytwarzania biometanu, rozbudowy oraz przebudowy istniejących sieci gazowych pod kątem umożliwienia zatłaczania biometanu.

Ze względu na znaczący krajowy potencjał biogazu, w tym biogazu rolniczego, szacowany obecnie na blisko 13-15 mld m3, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w zakresie swojej właściwości, podejmuje aktywne kroki wspierające rozwój rynku biogazu i biometanu.

Ustawa z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1873).

Realizacja zadań mających na celu promowanie wykorzystania biomasy do produkcji biogazu oraz biometanu z biogazu nastąpiła dzięki przygotowanej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, w ramach której przewidziano ważne dla sektora biomasy i biogazu wsparcie, w tym:

przedłużenie możliwości wejścia do systemu aukcyjnego OZE do dnia 31 grudnia 2027 r.,
przedłużenie sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie (FIT) albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej (FIP) do dnia 30 czerwca 2024 roku,
wprowadzenie przepisu umożliwiającego automatyczne przedłużenie na kolejny rok wyznaczonych cen referencyjnych, co pozwoliło wytwórcom w sposób stabilny i nieprzerwany realizować projekty OZE. Przed zmianą przepisów cena wyznaczana była wyłącznie na dany rok, co utrudniało podejmowanie decyzji inwestycyjnych,
długoterminowa perspektywa aukcji – w ustawie dodano upoważnienie dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia w sprawie maksymalnych ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, które mogą zostać sprzedane w drodze aukcji w poszczególnych następujących po sobie latach kalendarzowych 2022-2027. Pozwoli to stworzyć stabilną perspektywę inwestycyjną dla sektora;

Oto mapa biogazowni rolniczych w Polsce!

przedłużenie o dodatkowe 2 lata możliwości uzyskania pomocy operacyjnej dla instalacji biogazowych o mocy nieprzekraczającej 1 MW dotychczas działających w systemach FIT oraz FIP, które korzystały z systemu zielonych certyfikatów przez minimum 5 lat. Łączny okres wsparcia wyniesie zatem do 17 lat. W wyniku tej zmiany ok. 80 instalacji produkujących biogaz (w tym biogaz składowiskowy) o mocy zainstalowanej do 1 MW, dla których upłynął lub upłynie 15-letni okres wsparcia, utrzyma prawo do uzyskiwania pomocy operacyjnej, co uchroni te instalacje przed ewentualną likwidacją,
ograniczenie obowiązków koncesyjnych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji. Nastąpiło to przez zmianę definicji „małej instalacji” – próg podniesiono z 500 kW do 1 MW. Dzięki tej zmianie, wytwórcy m.in. z biogazu mogą rozpocząć działalność wytwórczą dzięki wpisowi do rejestru małych instalacji OZE nie ponosząc kosztów związanych z uzyskaniem koncesji,
ułatwienia dla OZE w zakresie planowania przestrzennego – w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503) zmieniono przepisy dotyczące obowiązku uwzględniania w studium instalacji OZE, który nie będzie dotyczył instalacji OZE do 500 kW. W obecnym stanie prawnym taki obowiązek dotyczy już instalacji o mocy wyższej niż 100 kW, co stanowi 5-krotny wzrost mocy. Dzięki zmianie, ujęcie planowanej lokalizacji biogazowni nie będzie wymagane w studium, co znacznie skróci okres przygotowania i realizacji inwestycji.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (UC99).

Już w grudniu 2020 r. został przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw zawierający przepisy mające na celu m.in. uruchomienie sektora biometanu. Przygotowanie projektu poprzedzone zostało dokładną analizą potencjału oraz popytu na biometan ze strony poszczególnych sektorów.

Projekt obejmował szczegółowo kwestie dotyczące finansowania wykorzystania biometanu w sektorze gazowym, poprzez wprowadzenie opłaty OZE dla paliw gazowych w celu zapewnienia finansowania mechanizmów wsparcia. Jednakże decyzją Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów (KERM) zrezygnowano z wprowadzenia dodatkowego finansowania pochodzącego z opłaty OZE dla gazu z uwagi na przełożenie na wzrost cen gazu dla odbiorców końcowych. Decyzja KERM w praktyce uniemożliwiła wprowadzenie dedykowanych dla biometanu mechanizmów wsparcia operacyjnego, które również zostały usunięte z treści obecnie procedowanego projektu UC99.

Po modyfikacji projektu został on dołączony do projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (UC99), który obecnie znajduje się na etapie skierowania do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

WEŹ UDZIAŁ W VII KONGRESIE BIOGAZU! ZAPISZ SIĘ JUŻ DZISIAJ

W celu dalszego zdynamizowania rozwoju sektora biogazu w projekcie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (UC99) ujęto szereg działań stymulujących rozwój sektora biogazu i biometanu, w tym:

wprowadzenie definicji biometanu oraz zmiany w zakresie pojęcia – paliwo gazowe,
określenie zasad prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biogazu lub biometanu z biogazu – poprzez utworzenie „rejestru wytwórców biogazu” prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,
określenie zasad i warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biometanu z biogazu rolniczego,
poszerzenie obszaru działalności spółdzielni energetycznych o możliwość wytwarzania biometanu,
wprowadzenie gwarancji pochodzenia dla biometanu i rozszerzenie zakresu przedmiotowego rejestru gwarancji pochodzenia o dane dotyczące gwarancji pochodzenia biometanu,
przygotowanie ram wsparcia dla instalacji, w tym biogazowych i biomasowych, którym kończy się pierwotny 15-letni okres wsparcia. Projektowane systemy mają obejmować zarówno instalacje wymagające modernizacji, jak i instalacje, które jej nie wymagają, a nadal ponoszą wysokie koszty funkcjonowania, w tym w szczególności koszty zakupu paliwa. Dla takich instalacji przewidziano tzw. system wsparcia operacyjnego.

WEŹ UDZIAŁ W VII KONGRESIE BIOGAZU! ZAPISZ SIĘ JUŻ DZISIAJ

Ze względu na obecną sytuację geopolityczną modyfikacja mechanizmu wsparcia dla biogazowni w postaci aukcji, która była planowana w projekcie ustawy została przeniesiona z projektu UC99 do uchwalonej już ustawy z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1383). Kierunkiem zmian jest rozszerzenie ustawowego katalogu obiektywnych przesłanek (równocześnie specyficznych dla technologii biogazowej), których wystąpienie zwalniałoby z obowiązku nałożenia na inwestora kary za niedostarczenie 85% wolumenu energii wykazanego w zwycięskiej ofercie aukcyjnej.

Wprowadzona zmiana stanowi zachętę i ułatwienie udziału wytwórców biogazu w aukcjach. Dzięki tej zmianie możliwe będzie przeprowadzenie aukcji dla biogazu jeszcze w 2022 r., co pozwoli na szybsze rozpoczęcie planowanych inwestycji w postaci budowy źródeł wytwórczych biogazu. Zmiana była bardzo oczekiwana przez branżę biogazową. Wskazywano, że dotychczasowe brzmienie przepisów stanowi barierę uniemożliwiającą uczestnictwo wytwórców biogazu w aukcjach.

Ponadto w przygotowanej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (UC110), wdrażającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, planowane jest wprowadzenia mechanizmów zapewniających zapotrzebowanie na biometan w sektorze transportu poprzez ustalenie obowiązkowego minimalnego udziału tego paliwa w realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW), przez podmioty posiadające koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych w zakresie przerobu ropy naftowej lub półproduktów rafinacji ropy naftowej i innych węglowodorów, w 2030 r. na poziomie docelowym 1,75%.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1158 i 1814)

Jednym z głównych aktów wykonawczych regulujących zasady funkcjonowania uczestników sektora gazowego jest rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (dalej: rozporządzenie systemowe), którego nowelizacja została przeprowadzona w następstwie działań wspierających producentów biometanu oraz zapewniających dynamiczny rozwój tego segmentu rynku, podjętych przez resort klimatu i środowiska we współpracy i przy aktywnym dialogu ze wszystkimi interesariuszami rynku. Wymieniony akt prawny został opublikowany 6 sierpnia 2022 r. i wszedł w życie 23 września 2022 r.

Celem nowelizacji jest umożliwienie procesu zatłaczania biometanu do sieci gazowej i dostarczania go do odbiorców poprzez zapewnienie odpowiedniego wsparcia regulacyjnego dla tych procesów. Tym samym projekt realizuje założenia strategicznego dokumentu Rządu RP pt. Polityka energetyczna Polski do 2040 roku. Dzięki umożliwieniu dostarczania biometanu do odbiorców za pośrednictwem sieci gazowej, w odpowiednim horyzoncie czasowym, możliwe będzie uzyskanie efektu skali rozwoju tego segmentu rynku.

Kongres Biogazu coraz bliżej!

Mając na względzie potrzebę ustanowienia dodatkowych warunków, które zapewnią bezpieczeństwo zatłaczania biometanu do sieci, bezpieczną eksploatację infrastruktury gazowej oraz przyłączonych do niej odbiorców, w rozporządzeniu systemowym wprowadzono m.in. następujące zmiany:

w celu umożliwienia zatłaczania biometanu do sieci gazowej określono precyzyjne wymagania jakościowe dla wszystkich gazów zatłaczanych do sieci gazowej, uzupełniając rozporządzenie systemowe o dodatkowe parametry jakościowe typowe dla biometanu. Takie podejście pozwala na zachowanie wysokiego stopnia bezpieczeństwa funkcjonowania sieci gazowej oraz uniknięcie dyskryminacyjnego charakteru regulacji w tym obszarze,
w celu umożliwienia transportu biometanu za pośrednictwem gazowych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz mieszania go z gazem ziemnym, dostosowano przepisy rozporządzenia systemowego poprzez uzupełnienie go o minimalne wymagania jakościowe w zakresie substancji, które mogą powstawać w procesie produkcji biometanu,
określono wymagania jakościowe dla paliw gazowych zatłaczanych do sieci w zakresie parametrów takich jak: ciepło spalania, liczba Wobbego, zawartość siarkowodoru, siarki merkaptanowej, siarki całkowitej, par rtęci oraz temperatury puntu rosy, które obecnie są tożsame z wartościami określonymi w rozporządzeniu systemowym oraz zawartości takich zanieczyszczeń jak: chlorowcopochodne węglowodorów, amoniak oraz siloksany, gdyż mogą one wpływać niekorzystnie zarówno na infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną gazu, jak i bezpieczeństwo przyłączonych do niej odbiorców.

GDZIE KUPIĆ DOBRY PELLET? SPRAWDŹ NA NASZEJ MAPIE!

Oprócz procesów legislacyjnych Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi prace analityczne w zakresie możliwości podjęcia dodatkowych działań, wspierających rozwój sektora biogazu i biometanu, obejmujących pakiet rozwiązań w zakresie wsparcia inwestycyjnego dla sektora, finansowanych zarówno ze środków unijnych w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 (inwestycje w instalacje wytwarzania biogazu/biometanu wraz z przyłączeniem do sieci), jak i krajowych w ramach Funduszu Modernizacyjnego oraz Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (reformy – legislacja regulująca zasady prowadzenia działalności gospodarczej dla sektora biometanu).

Ze środków Funduszu Modernizacyjnego finansowane będą inwestycje w instalacje wytwarzania biogazu/biometanu w ramach programu Energia dla wsi, gdzie przewidziano wsparcie dla rolników i spółdzielni energetycznych na budowę instalacji wytwarzania energii z biogazu rolniczego (zarówno w formie dotacji, jaki i pożyczki) oraz w ramach programu Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny, wspierającego przedsiębiorców w budowie lub modernizacji instalacji fermentacji selektywnie zebranych bioodpadów komunalnych i wykorzystaniu uzyskanego biogazu do wytwarzania energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji.

BIOGAZ W POLSCE – POBIERZ ZA DARMO NASZ RAPORT!

Dodatkowo, uwzględniając uwagi, które napłynęły w ramach konsultacji i opiniowania projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (UC99) – prowadzone są prace mające na celu opracowanie dedykowanego mechanizmu wsparcia operacyjnego dla biometanu.

Celem powyższych działań Ministerstwa Klimatu i Środowiska jest zapewnienie wsparcia uczestnikom rynku biogazu i biometanu w celu m.in. minimalizowania obciążania kosztami konsumentów końcowych gazu ziemnego oraz sektorów wrażliwych przemysłu, korzystających z gazu ziemnego. Wsparcie inwestycyjne zostanie skierowane również do operatorów sieci gazowych w celu sfinansowania większości niezbędnych inwestycji modernizujących sieci, bez konieczności uwzględniania tych kosztów w taryfach i obciążania konsumentów gazu ziemnego.