Magazyn Biomasa Aktualności Jakość powietrza, czyli jak się uzdrawiają się uzdrowiska?

Jakość powietrza, czyli jak się uzdrawiają się uzdrowiska?

Przez

kaef

1 lipca 2022

Jakość powietrza w uzdrowiskach to nieustanna walka. Dopłaty do wymiany kopciuchów, fotowoltaika, zakupy elektrycznych autobusów. Nasadzenia zieleni, a nawet pokazy kotłów do ogrzewania w amfiteatrze. Takimi działaniami gminy i miasta starają się utrzymać statusy uzdrowisk.

Pierwsza na alarm uderzyła Najwyższa Izba Kontroli.

Reklama

Jakość powietrza w uzdrowiskach

W 2017 roku sprawdziła 11 polskich kurortów. Jakość powietrza w uzdrowiskachkazało się, że żaden z nich nie spełniał wymogów określonych dla uzdrowisk, w tym tych dotyczących jakości powietrza. Przekraczano dopuszczalne średnioroczne normy – 25 [μg/m3] PM 2,5, 40 [μg/m3] PM 10 i 1,0 [ng/m3] rakotwórczego benzo(a)pirenu, nie monitorowano zanieczyszczeń lub nieprawidłowo odczytywano wyniki. W ubiegłym roku uzdrowiska pod lupę wzięła Sieć Obywatelska Watchdog Polska.

Czytaj również: Miasto z fabryką powietrza, jeleniem i pierwszeństwem dla żab

Jej ustalenia też nie były optymistyczne. Najczęstszymi zarzutami było to, że samorządy nie monitorują na swoim terenie powietrza i tak naprawdę o jego jakości myślą dopiero wtedy, gdy mają przedłożyć operat w Ministerstwie Zdrowia, aby podtrzymać status uzdrowiska, dzięki któremu mogą pobierać opłaty klimatyczne. Operat sporządza się raz na 10 lat, a później gminy i miasta dostają 5 lat na usunięcie usterek.

Sprawdziliśmy jak dzisiaj mają się nasze uzdrowiska i jak walczą o czyste powietrze.

W Rabce pokazy w amfiteatrze

Pierwsze lecznicze ośrodki powstały tu w XIX wieku. Do sanatoriów zjeżdżali pacjenci – dorośli i dzieci – dotknięci gruźlicą. Gdy przestała być chorobą społeczną, tutejsze zakłady wyspecjalizowały się w astmie i chorobach górnych dróg oddechowych.

Gdzie jak gdzie, ale tu jakość powietrza jest podstawową wartością. Średnioroczne stężenia pyłu zawieszonego PM10 w 2017 roku wynosiły w Rabce 36 [μg/m3], gdzie norma wynosi 40 [μg/m3]. Natomiast częstość przekraczania dobowej normy stężenia pyłu zawieszonego PM10 w 2017 roku wynosiła 66 dni na dopuszczalną normę 35 razy. Średnie roczne stężenie benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM10 wynosiło 8,1 [ng/m3] na normę 1,0 [ng/m3].

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska od 1 stycznia 2020 roku wykonuje w Rabce pomiary jakości powietrza stacją włączoną do Programu Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Małopolskiego. Pomiar realizowany jest w czasie rzeczywistym i można go obejrzeć na stronie gminy w zakładce Czyste Powietrze. No więc sprawdzamy – spogląda na nas zielona, uśmiechnięta buźka, czyli jest bardzo dobrze.

– Rabka skutecznie walczy ze smogiem. Sytuacja się poprawia, ale nie ma co ukrywać, że wspólnotę samorządową czeka długotrwała transformacja – twierdzi Stanisław Kiersztyn, ekodoradca Urzędu Miasta Rabki-Zdrój.

Stanisław Kiersztyn podaje przykłady działań samorządu: 12,8 km nowej sieci gazowej, 2,3 mln zł dotacji do wymiany kotłów, likwidacja 100 kopciuchów rocznie, 5 tys. udzielanych porad, obsługa mieszkańców w rządowym programie Czyste Powietrze. Rozpoczęły się dofinansowania do fotowoltaiki, solarów i pomp ciepła, trwają badania odpadów paleniskowych, wraz z kontrolami pieców i kotłów.

O czym jeszcze piszemy w magazynie Zielona Gmina? Kliknij i sprawdź!

Rabka może się też pochwalić działaniami edukacyjnymi, w tym tak niekonwencjonalnymi jak pokazy w amfiteatrze, a których mieszkańcy mogli zobaczyć nowoczesne kotły gazowe, kotły na paliwa stałe spełniające standardy ekoprojektu, kolektory słoneczne, pompy ciepła, samochody elektryczne. W konkursie Eko Hestia Spa Rabka-Zdrój otrzymała wyróżnienie dla najbardziej proekologicznej gminy uzdrowiskowej w Polsce. A na III edycji konferencji „Jakość powietrza a efektywność energetyczna – JPEE’19” w Krakowie, w kategorii Samorządy zdobyła specjalne wyróżnienie za stworzenie „Programu ochrony powietrza dla uzdrowiska Rabka-Zdrój”, opartego na naukowym wsparciu ekspertów.

Busko-Zdrój – panele oświetlają park

Wielokrotnie nagradzana za swoje działania na rzecz ochrony powietrza w ostatnich latach była też gmina Busko-Zdrój. Została m.in. laureatem II edycji konkursu Eko Hestia Spa. Główną nagrodę, 100 tys. zł przeznaczono na uzupełnienie wkładu własnego w projekt „Rozwój terenów zieleni w mieście Busko-Zdrój”. Jego celem była rewitalizacja 10 ha parków i skwerów. Wśród zrealizowanych już zadań są projekty związane z termomodernizacją budynków, którą do tej pory objęto ponad 30 obiektów. Na dużą skalę wykorzystywane są panele solarne i fotowoltaiczne.