Czy spółdzielnie energetyczne są szansą na rozwój branży biogazu/biometanu w Polsce? Ten artykuł pochodzi z naszego Kodeksu dobrych praktyk – BIOGAZ.
Udział energii ze źródeł odnawialnych w pozyskaniu energii pierwotnej ogółem wzrósł w latach 2017-2021 z 14,38% do 21,12%1. Zaangażowanie społeczeństwa w ich rozwój to kluczowy czynnik w promowaniu zrównoważonego rozwoju i ograniczaniu zmian klimatu. Racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska naturalnego wymaga zaangażowania lokalnych interesariuszy już na etapie planowania inwestycji.
Kwestia akceptacji w zakresie rozwoju sektora biogazowego jest tak samo ważna jak legislacja. Bez tego liczba biogazowni w Polsce, których aktualnie jest zaledwie 383, nie będzie dynamicznie rosła. Pomimo, że Polska posiada ogromny potencjał produkcji biogazu/biometanu (ostrożnie liczony potencjał produkcji to 13,5 mld m3 biogazu, w tym 7,8 mld m3 biometanu), nadal jesteśmy daleko za innymi państwami członkowskimi UE.
W krajach Unii Europejskiej funkcjonuje ok. 20 tysięcy biogazowni. Blisko połowa z nich zlokalizowana jest w Niemczech, a na kolejnych miejscach plasują się Włochy (ponad 1500 instalacji) oraz Francja (ponad 800 instalacji). Warto również zwrócić uwagę na Danię oraz Czechy (odpowiednio 141 oraz 574), które mogą pochwalić się mniejszą liczbą biogazowni, jednak ich rola w produkcji energii z biogazu w przeliczeniu na obywatela jest bardzo znacząca. Polska to obecnie 191 instalacji rolniczych.
Dla większości ludzi produkcja biogazu/biometanu kojarzy się głównie z odorami, których w procesie prawidłowo prowadzonej fermentacji beztlenowej po prostu nie ma. Liczne działania edukacyjne nie przynoszą rezultatów. Brak lokalnej akceptacji stanowi największą barierę rozwoju dla tego sektora. Jedną z możliwości rozwiązania problemów jest rozwój tzw. energetyki rozproszonej (obywatelskiej), zakładającej udział odbiorców końcowych zarówno w produkcji energii, jak i efektywnym jej wykorzystaniu.
Spółdzielnia energetyczna, czyli jak włączyć lokalną społeczność
Spółdzielnia energetyczna to forma, której podstawą jest zrzeszenie lokalnego społeczeństwa, jednostek samorządu terytorialnego lub działających na tym obszarze przedsiębiorców w celu budowy nowych, lub łączenia ze sobą już istniejących instalacji odnawialnych źródeł energii, wykorzystujących lokalnie dostępne zasoby. Ta forma umożliwia także rozłożenie kosztów inwestycyjnych na większą liczbę podmiotów i tym samym daje możliwość wybudowania wydajniejszych instalacji, zaopatrujących w energię więcej odbiorców.
Chociaż na 1 czerwca 2023 r. w Polsce działało zaledwie 8 spółdzielni energetycznych, biorąc pod uwagę ich charakter, trudno nie zauważyć potencjału. Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o odnawialnych źródłach energii, przedmiotem działalności spółdzielni jest wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii i równoważenie zapotrzebowania energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków, przyłączonych do zdefiniowanej obszarowo sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub sieci dystrybucyjnej gazowej, lub sieci ciepłowniczej. Warunki dotyczące obszaru systemu dystrybucyjnego analizuje się w zależności od rodzaju wytwarzanego produktu, którego wielkości wytwarzane określono:
- dla energii elektrycznej – łączna moc zainstalowana wszystkich instalacji OZE umożliwia pokrycie co najmniej 70% potrzeb własnych spółdzielni i jej członków oraz nie przekracza 10 MW,
- ciepła – łączna moc osiągalna cieplna nie przekracza 30 MW,
- biogazu – roczna wydajność wszystkich instalacji nie przekracza 40 mln m3.
Biogaz Kodeks Dobrych Praktyk
Wyślij link na adres:
Tekst: Zbigniew Gieleciak, Paulina Legutko-Kobus, Katarzyna Pasikowska, Agnieszka Sobol, Agnieszka Stangreciak, Piotr Zacharski
Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
