Poznaj opinie naszych ekspertów! Biogaz w 2024 w Polsce – sprawy przyspieszają czy nie?
Tomasz Kajdan
wiceprezes zarządu Biowatt S.A.
Biogaz i biometan coraz częściej wymieniane są w szerokiej dyskusji publicznej. I zauważa się zarówno ich pozytywne aspekty, jak i wpływ na bezpieczeństwo energetyczne oraz rozwój produkcji rolno-spożywczej. Z perspektywy Biowatt, rok 2024 to kilka nowo budowanych biogazowni o łącznej mocy 5 MW. A także znaczący wzrost ilości przygotowywanych projektów biogazowych i biometanowych, które będą realizowane w kolejnych latach. Zauważamy zwiększone zainteresowanie inwestycjami: zarówno ze strony sektora rolnego w Polsce, jak i ze strony międzynarodowych inwestorów.
Z tego punktu widzenia perspektywy rozwoju rynku oceniamy jako bardzo pozytywne. Z drugiej strony w roku 2024 na listę KOWR wpisano jedynie 11 nowych biogazowni rolniczych. Czyli mniej niż w roku 2023 i to pokazuje, jak wiele jest barier rozwoju tego rynku. Począwszy od legislacji, poprzez opory społeczne, kończąc na braku mocy przyłączeniowych w sieciach energetycznych i gazowych. Mijający rok przynosi więc zarówno sporo nadziei na przyszłość, ale również pewne rozczarowanie brakiem bardziej zdecydowanych działań legislacyjnych służących rozwojowi tego sektora.
Maciej Radziwiłł
Dyrektor ds. Rozwoju Neo Bio Energy (Grupa NEG)
Moja ocena tego, jak rozwijał się biogaz w 2024 r. jest raczej umiarkowanie optymistyczna. Ciężko mówić o znaczącym wzroście liczby nowych instalacji. Zgodnie ze spisem KOWR liczba ta nie jest wyższa niż 2023 r. oraz utrzymuje się na podobnym poziomie co w poprzednich latach. Nie powstała również żadna biometanownia, która produkowałaby znaczącą ilość tego paliwa.
Według mojej oceny jest to konsekwencja szeregu czynników, które nie sposób opisać w jednym miejscu. Jednym z nich jest czasochłonność procesu inwestycyjnego, a w szczególności procesu uzyskania wszystkich decyzji formalno-prawnych. Często wiele poświęconego czasu i nakładów w połowie albo na końcu drogi uzyskania pozwolenia na budowę kończy się decyzjami odmownymi. Albo też ograniczającymi dalsze funkcjonowanie inwestycji (np. w przypadku odmowy wydania warunków przyłączenia do sieci ee.)
Kolejnym aspektem spowalniającym rozwój biogazowni są liczne ograniczenia w wydawanych pozwoleniach, jak np. w decyzjach o uwarunkowaniach środowiskowych zapisy, które ograniczają ilości oraz rodzaj wykorzystywanych substratów biodegradowalnych (np. brak możliwości wykorzystania odpadów kuchennych z selektywnej zbiórki, czy też ograniczenia ilości innych substratów odpadowych). Niekiedy gotowe projekty dotyczące biogazowni, których koncepcje powstały parę lat temu, a dopiero teraz uzyskują wymagane pozwolenia, nie są już atrakcyjne dla inwestorów z uwagi na obecnie inne uwarunkowania rynkowe.
BIOGAZ W POLSCE – POBIERZ ZA DARMO NASZ RAPORT!
Formułowane przez wiele lat przez środowisko biogazowe postulaty nie są wdrażane z odpowiednią dynamiką, która ułatwiłaby rozwój biogazowni. Niestety obserwujemy również powstające dodatkowe ograniczenia – np. obecnie czasowo zostało wstrzymane wydawanie zaświadczeń o przyznaniu taryf gwarantowanych.
Z drugiej strony firmy, które posiadają odpowiednią strategię rozwoju potrafią znaleźć szanse dla rozwoju projektów biogazowych. W Neo Energy Group w ostatnich latach przygotowaliśmy się do nowych inwestycji ukierunkowanych na budowę nowych instalacji biogazowych w różnych segmentach gospodarki odpadami. Obecnie posiadamy 30 instalacji OZE biogazu składowiskowego o łącznej mocy zainstalowanej ponad 18 MW oraz 2 biogazownie rolnicze w trakcie eksploatacji o łącznej mocy 1,5 MW oraz jedną instalację o mocy 1 MW w trakcie budowy.
Te ostanie inwestycje są wynikiem naszych działań na przełomie 2023 oraz 2024 roku. Reprezentujemy polski kapitał i jesteśmy niekwestionowanym krajowym liderem w branży odgazowania składowisk odpadów z utylizacją energetyczną biogazu. W planach na 2025 rok zakładamy wzrost w nowych oraz posiadanych instalacjach o ok. 10 MW.
Marcin Wełniak
Business Development Biogas Project Manager Green Genius Sp. z o.o.
Biogaz w Polsce to temat, budzący wiele emocji i pytań, w tym o tempo rozwoju tego sektora. Widzimy intensyfikację działań, jednak czy wynika to z rzeczywistego rozwoju rynku, czy raczej realizacji wcześniejszych planów? Wydaje się, że oba czynniki mają istotne znaczenie.
W ostatnich latach wprowadzono wiele zmian prawnych, o których głośno mówiło się wśród osób zajmujących się tą tematyką. Kolejne procedowane zmiany, w pewnym sensie rewolucyjne, ponownie sprawiają, że biogaz oraz biometan stają się tematem rozmów, przyciągając nowych inwestorów.
Ważnym momentem w rozwoju sektora było pojawienie się nowych mechanizmów wsparcia. Takich jak system FIP, system aukcyjny, a także zachęty finansowe z funduszy unijnych, które zaczynają przynosić efekty.
Mimo tych działań sektor wciąż napotyka bariery – procedury administracyjne są czasochłonne, a przepisy bywają niejasne. Potrzebujemy stabilnych regulacji oraz długoterminowych strategii, które zapewnią inwestorom pewność warunków działania.
Aneta Bąk
Senior Associate, Adwokat Zespół Prawa Energetycznego KPMG Law Stopyra Szczodra Sp. k.
Polska ma ogromny potencjał rozwoju sektora biogazu dzięki dużym rezerwom niewykorzystanej biomasy pochodzącej z produkcji rolnej. Jednak mimo rosnącej liczby polskich biogazowni, spowodowanej zarówno kryzysem gazowym w Europie, jak i ustawą sektorową dla biogazowni rolniczych, potencjał ten wciąż nie jest w pełni wykorzystany, zwłaszcza względem instalacji powyżej 1 MW i biometanowni.
Kluczowym problemem są zmiany prawne, które nie nadążają za potrzebami rynku. Procedury administracyjne są skomplikowane i czasochłonne. Systemy wsparcia skierowane głównie do małych instalacji (do 1 MW). A społeczeństwo niedostatecznie świadome zalet biogazu. Brakuje też stabilnych ram dla uzyskania warunków przyłączenia czy dystrybucji biogazu, co sprawia, że wciąż ustępujemy innym krajom pod względem ilości i efektywności biogazowni.
Konieczne jest zatem przyspieszenie działań, mających na celu zniesienie zbędnych ograniczeń i wykorzystanie istniejących zasobów, pozwalających na osiągnięcie celów klimatycznych i budowanie zrównoważonej przyszłości energetycznej kraju.
Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj magazyn Zielona Gmina:
Zdjęcie: Shutterstock
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
