W ostatnich dekadach Dania wypracowała sobie pozycję lidera w dziedzinie produkcji biogazu na dużą skalę w rolnictwie i przemyśle. Biometan powstający z przetwarzania obornika zwierzęcego i odpadów organicznych stanowi już ok. 40% gazu w tamtejszej sieci. Jak udało się osiągnąć taki wynik?
Dania wyznaczyła sobie ambitny cel redukcji emisji o 70% do 2030 r. (w porównaniu do poziomu z 1990 r.) oraz osiągnięcia w pełni neutralnego klimatycznie społeczeństwa do 2050 r. Droga do zielonej transformacji wymagała politycznej woli i zjednoczonego frontu działań.
Ramy wspierające produkcję biogazu
Dania zaczęła promować produkcję biogazu w połowie lat 70., zaraz po pierwszym kryzysie naftowym. Pierwsza instalacja biogazowa w skali gospodarstwa rolnego została uruchomiona w 1975 r., a pierwsza centralna biogazownia powstała w 1984 r. Od lat 90. wprowadzono dotacje na biogaz oraz na produkcję ciepła i energii elektrycznej w skojarzeniu (CHP).
W polityczno-społecznym porozumieniu w sprawie „zielonego wzrostu” z 2012 r. zawarto plan rozwoju produkcji biogazu, w którym postawiono konkretne i ambitne cele. W ramach planu ustanowiono program wsparcia dla biometanu.
Efekt? Produkcja biogazu w Danii w okresie od 2012 do 2020 r. wzrosła czterokrotnie, aby w 2024 r. osiągnąć pułap rocznej produkcji na poziomie około 33 PJ. Do niedawna większość produkowanego biogazu była wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, obecnie jednak biogaz jest coraz częściej oczyszczany do biometanu i wprowadzany do sieci gazowej. Pod koniec 2023 r. aż 57 biogazowni wprowadzało biometan do sieci gazowej.
Od 2012 r. technologie znacznie się rozwinęły, co zapewniło większą elastyczność w zakresie przetwarzania różnych rodzajów surowców. Obecnie duński sektor biogazowy specjalizuje się w projektowaniu biogazowni oraz produkcji do nich komponentów.
Rolnictwo jako silne ogniwo sektora
Biogaz i biometan w Danii są produkowane głównie w biogazowniach rolniczych, zlokalizowanych na farmach. Biogazownie takie jak Greenfarm, charakteryzują się tym, że przyjmują obornik tylko z kilku gospodarstw, stanowiąc prawnie i ekonomicznie część gospodarstwa. Takie biogazownie są szczególnie atrakcyjne dla dużych hodowców.
Przemysłowe biogazownie charakteryzują się natomiast dużymi rozmiarami; przeciętnie przetwarzają ponad 200 tys. t obornika zwierzęcego i innych substratów rocznie. Przykładem rolniczej biogazowni na skalę przemysłową jest Nature Energy. Takie instalacje powstają jako indywidualne firmy w ramach kooperatyw rolniczych lub we współpracy z np. przedsiębiorstwami energetycznymi.
To tylko fragment artykułu. Cały przeczytasz w Akademii Inwestora Biometanowego:
Tekst: Jeppe Juul Petersen, Ambasada Danii w Polsce (e-mail: jeppet@um.dk)
Zdjęcie: Shutterstock