Zielona rewolucja w Szwecji? Tak, podobnie jak w innych krajach nordyckich, politycy uznali biometan i biogaz za środki do dekarbonizacji gospodarki. Produkcję i konsumpcję tych zielonych gazów, a także związane z nim technologie i infrastrukturę, wspierają połączone inwestycje na szczeblu krajowym, samorządowym i prywatnym. Szwedzkie państwo zapewnia dotacje inwestycyjne i premie za zrównoważoną produkcję biometanu, a rozwój infrastruktury tankowania jest przedmiotem wsparcia inwestycyjnego.
Sektor biogazu i biometanu w Szwecji jest przykładem kluczowej roli wsparcia państwa w promowaniu wzrostu nowych technologii. Co jest zgodne z koncepcją zaangażowanego państwa w kształtowanie rynku, a zostało opisane w książce „Przedsiębiorcze Państwo” autorstwa Mariany Mazzucato. Koncepcja ta zakłada, że aktywna rola sektora publicznego jest niezbędna w napędzaniu innowacji. Zwłaszcza w obszarach uznanych za zbyt ryzykowne dla inwestycji prywatnych.
Szwedzkie podejście do rozwoju sektora biogazu i biometanu stanowi przekonujący przykład tej teorii w praktyce. W 2021 roku, zgodnie z danymi Komisji Europejskiej, w Szwecji znajdowało się 207 biogazowni opierających działalność na bioodpadach. Kraj ten zaobserwował również wzrost liczby biometanowni, w 2022 działało ich 72.
Chociaż firmy przemysłowe zaczynają sięgać po biometan, teraz jest on głównie wykorzystywany do transportu. Obecne, regulacyjne mechanizmy wsparcia zostały przedłużone. Ale oczekuje się, że szwedzki rząd zaproponuje nową długoterminową strategię wsparcia. Aby osiągnąć cel produkcji 10 TWh biometanu do 2030 roku.
(Nie)widzialna ręka państwa na rynku biometanu i biogazu
W sercu sukcesu Szwecji w tej dziedzinie leży synergiamiędzy bodźcami ekonomicznymi a ramamiregulacyjnymi. Od lat 90. wysokie podatki od CO2 i energii z paliw kopalnych, w połączeniu ze zwolnieniami podatkowymi dla odnawialnych źródeł energii, napędzały zmianę w kierunku OZE i zielonych gazów, w tym biometanu. To podejście było szczególnie skuteczne w promowaniu jego wykorzystania w transporcie drogowym i ogrzewaniu.
Rozwój rynku biogazu i biometanu można w dużej mierze przypisać jako zasługę inwestycjom w publiczny transport i biogazownie. Wzrost ten wspierano przez różne rządowe programy inwestycyjne, co wskazuje na jasną strategię państwa wobec tego sektora.
W 2022 r. rząd Szwecji ogłosił długoterminowy plan inwestycyjny na rzecz produkcji biogazu, dzięki czemu w zeszłorocznej ustawie budżetowej wydzielono 500 mln SEK (ok. 47,9 mln euro) na zwiększenie produkcji biogazu i wzmocnienie konkurencyjności producentów. Na lata 2023 i 2024 zaproponowano przeznaczenie 700 mln SEK (ok. 67 mln euro) rocznie na ten sam cel. Inwestycje te można kontynuować aż do roku 2040.
To tylko fragment artykułu. Cały przeczytasz w Magazynie Biomasa. Sprawdź poniżej:
Tekst: Bartłomiej Kupiec, Prawnik, analityk polityki energetyczno-klimatycznej, członek stowarzyszenia „Z energią o prawie”
Zdjęcie: Shutterstock