Ustawa o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, przygotowana w Ministerstwie Energii, została przyjęta przez Sejm 5 lipca 2018 r. Dokument zostanie przekazany do prac w Senacie a następnie trafi do podpisu Prezydenta RP.
Ustawa wprowadza przepisy umożliwiające monitorowanie i kontrolowanie jakości paliw stałych, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ograniczenia emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych oraz innych substancji szkodliwych powstałych w trakcie ich spalania. Przyjęte rozwiązania prawne wpisują się w działania mające na celu istotną poprawę jakości powietrza, dzięki którym ograniczony zostanie smog i napływ węgla niesortowanego do Polski.
Nowe regulacje w tym zakresie zostają wprowadzone po raz pierwszy. Wyznaczają one odpowiednie standardy jakości dla paliw stałych przeznaczonych do celów grzewczych w sektorze komunalno-bytowym. Ustawa dotyczyła będzie gospodarstw domowych i małych jednostek spalania nie większych niż 1MW.
W ustawie zaproponowano nowe rozwiązanie polegające na wprowadzeniu świadectwa jakości, które ma określić niezbędne parametry paliwa stałego dla kupującego. Dzięki temu kupujący uzyska rzetelną wiedzę na temat nabywanego produktu.
Za wprowadzenie do obrotu paliw niezgodnych z wymogami ustawy i rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych – przewidziano kary grzywny od 50 do 500 tys. zł lub karę pozbawienia wolności do lat 3. Za wykroczenia mniejszej wagi będzie można wymierzyć karę grzywny od 10 do 100 tys. zł. Chodzi o niewystawienie świadectwa jakości lub wystawienie takiego, w którym wartości parametrów paliwa stałego są niezgodne ze stanem faktycznym.
Indywidualni nabywcy paliw stałych nie będą kontrolowani. Kontrole odbywać się będą jedynie na składach paliw stałych, czyli w miejscach, w których można je kupić. Za kontrolę odpowiedzialna będzie Inspekcja Handlowa oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Koszty kontroli będzie ponosił Skarb Państwa.
Podczas drugiego czytania ustawy w Sejmie wprowadzono poprawkę w zakresie węgla brunatnego. Dopuszczenie do sprzedaży tego paliwa po uprzednim poddaniu termicznej obróbce umożliwi dalsze korzystanie z kotłów dedykowanych do tego typu węgla bez zwiększania kosztów grzewczych.
Ustawa została notyfikowana w Komisji Europejskiej w dniu 14 marca 2018 r. W obowiązkowym okresie wstrzymania procedury legislacyjnej państwa członkowskie i KE nie zgłosiły komentarzy i opinii do przedmiotowego projektu. Oznacza to, że projekt jest zgodny z Prawem UE.
Ustawa wejdzie w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. Po tym terminie będzie możliwe zakończenie prac na rozporządzeniami w sprawie: wymagań jakościowych dla paliw stałych, metod badania jakości paliw stałych, sposobu pobierania próbek paliw stałych, wzoru świadectwa jakości. W ten sposób cały pakiet rozwiązań prawnych przygotowanych przez Ministerstwo Energii wejdzie w życie.