Ukazał się „zielony” raport Prezesa URE za 2020 r. Największym producentem energii OZE są elektrownie wodne, ale na drugim miejscu, z tendencją wzrostową o ponad 5 proc. r/r, znalazły się biogazownie!
Produkcja energii w małych instalacjach wykorzystujących odnawialne źródła energii w ubiegłym roku utrzymywała się na poziomie zbliżonym do roku 2019 – wynika z najnowszego raportu URE.
Struktura produkcji energii elektrycznej w Polsce na przestrzeni ostatnich lat ulega nieznacznym, ale zauważalnym zmianom. Na koniec ubiegłego roku moc zainstalowana wszystkich odnawialnych źródeł w systemie elektroenergetycznym wynosiła prawie 10 GW, z czego w małych instalacjach OZE[1] zainstalowanych było ponad 183 MW, natomiast w mikroinstalacjach[2] (w tym także prosumenckich) ponad 3 GW.
Rys. 1: Moc zainstalowana w krajowym systemie energetycznym z podziałem uwzględniającym wielkość źródeł OZE (w GW).
Na koniec 2016 roku wytwórców w małych instalacjach OZE w Polsce było 428. Po pięciu latach ich liczba zwiększyła się o blisko 79 proc. i na koniec 2020 roku wyniosła 765. W porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy to funkcjonowało 697 wytwórców, nastąpił wzrost o prawie 10 proc. Dla porównania – wytwórców w mikroinstalacjach (w tym prosumenckich) mamy już prawie 460 tys.
– Transformacja energetyczna to przede wszystkim dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii, w dużej mierze tych przyłączonych do sieci dystrybucyjnych. Kluczowe w tym procesie jest zapewnienie równowagi pomiędzy korzyściami z „zazieleniania” energetyki, a kosztami wynikającymi ze współpracy tych źródeł z systemem energetycznym, w tym ich kontrybucji w bezpieczeństwo pracy systemu. Odpowiedzią na to wyzwanie powinna być odpowiednia równowaga technologiczna źródeł OZE, jak również wspieranie rozwoju źródeł hybrydowych, czyli energetyki OZE kolejnej generacji – zauważa Rafał Gawin, Prezes URE.
Fotowoltaika wyprzedza energię z wody pod względem mocy zainstalowanej
Jak wynika z raportu, w 2020 roku wytwórcy produkowali energię łącznie w 898 źródłach[3] (wzrost o 81 instalacji względem 2019 roku ), których łączna moc zainstalowana wynosiła prawie 183 MW (wzrost o 20,3 MW r/r). Najwięcej było małych źródeł wykorzystujących energię wody (343), a ich moc zainstalowana to 51,96 MW (w 2019 roku był to rodzaj źródła o największej mocy zainstalowanej : 51,5 MW). W 2020 źródła wodne straciły pozycję lidera ze względu na moc zainstalowaną na rzecz fotowoltaiki – liczba tych źródeł wzrosła od 2019 r. z 247 do 328 (wzrost o prawie 33 proc), a ich moc zainstalowana z 47,5 MW do 66,86 MW (wzrost o blisko 41 proc.).
Tab. 1. Instalacje OZE wpisane do rejestru wytwórców energii w małej instalacji w podziale na rodzaj źródła (stan na koniec 2020 roku).
Mali produkują stabilnie, a najwięcej energii nadal produkuje się z wody
Wytwórcy w małych instalacjach OZE (765 podmiotów) w minionym roku wyprodukowali ponad 340 GWh energii, z czego sprzedawcom zobowiązanym sprzedali nieco ponad 66 proc. (225 GWh), a sami zużyli lub sprzedali innym sprzedawcom blisko 34 proc. wyprodukowanej przez siebie energii (Tab. 2). Produkcja energii w małych instalacjach OZE utrzymuje się zatem na poziomie zbliżonym do 2019 roku.
Rys. 2: Produkcja energii w małych instalacjach OZE w latach 2016–2020 (w GWh).
W 2020 roku najwięcej energii – ponad 146 GWh – wyprodukowały małe elektrownie wodne (były one również liderem w generacji wśród małych źródeł energii w 2019 roku – ponad 158 GWh). Z tego źródła w ubiegłym roku pochodziło 43 proc. energii wytworzonej przez wszystkie małe instalacje OZE (w 2019 – było to 46 proc.). Jednak po raz pierwszy od 2017 roku produkcja energii w małych elektrowniach wodnych spadła ‒ o 7,2 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.
Drugim pod względem generacji źródłem w 2020 roku były biogazownie wykorzystujące biogaz inny niż rolniczy (32 proc. udziału w całej produkcji energii z małych instalacji OZE). Wytworzyły one ponad 107 GWh energii. W generacji energii w tego typu źródłach utrzymuje się tendencja wzrostowa (w porównaniu z 2019 rokiem wytworzyły one o 5,2 proc. energii więcej).
Na trzecim miejscu – mimo największej mocy zainstalowanej wśród małych źródeł – znalazły się instalacje fotowoltaiczne, w których wytworzono ponad 64 GWh energii ‒ aż o 114 proc. więcej niż w poprzednim roku. Produkcja z tego źródła to 19 proc. generacji ogółem.
Po rekordowym wzroście produkcji energii z wiatru w 2019 roku (kiedy to nastąpił wzrost wytwarzania aż o 419 proc. w porównaniu z 2018 rokiem), w ubiegłym roku odnotowano znaczący spadek: o 58,6 proc. r/r.
Spadek zanotowała również produkcja z biomasy ‒ o 99 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.
Rys. 3: Produkcja energii w małych instalacjach OZE w latach 2016–2020 w podziale na rodzaj źródła (w GWh).
Rodzaj instalacji OZE: WO – hydroenergia, WI – energia wiatru, PV – energia promieniowania słonecznego, BG – biogaz inny niż rolniczy, BM – biomasa.
Największą dynamiką generacji rok do roku cechowały się małe źródła wiatrowe. Wyprodukowały one ponad pięciokrotnie więcej energii niż w 2018 roku.
Rys. 4: Produkcja energii w 2019 roku w małych instalacjach OZE wg źródła.
Rodzaj instalacji OZE: WO – hydroenergia, WI – energia wiatru, PV – energia promieniowania słonecznego, BG – biogaz inny niż rolniczy. BM – biomasa z uwagi na swój udział w wysokości ok. 0,002 proc. nie została uwzględniona.
Sprzedaż wytworzonej energii
Najwięcej energii ogółem w 2020 r. sprzedali wytwórcy z instalacji wykorzystujących hydroenergię (ponad 134 GWh).
Procentowo najwięcej wytworzonej energii sprzedawcy zobowiązanemu sprzedali wytwórcy z instalacji wykorzystujących jako źródło energię wiatru (prawie 94 proc.) oraz hydroenergię (blisko 92 proc.). Z porównania z wynikami uzyskanymi w 2019 roku wynika, że nadal te dwa rodzaje instalacji dominują w odsprzedaży wyprodukowanej energii.
Najmniej energii odsprzedali wytwórcy biomasy ‒ tylko 25,6 proc., podczas gdy w 2019 roku odsetek ten wynosił aż 95 proc.
Porównywalnie do roku poprzedniego kształtuje się odsprzedaż energii uzyskanej z instalacji fotowoltaicznych ‒ 55 proc. (wobec 50 proc. w 2019 r.) oraz biogazowni ‒ 32 proc. (wobec 28 proc. w 2019 r.). Oznacza to, że nadal najwięcej energii na własne potrzeby zużywają właśnie wytwórcy w małych źródłach biogazowych (68 proc.) oraz ci, dla których źródłem energii jest promieniowanie słoneczne (45 proc).
***
URE prowadzi rejestr małych instalacji OZE, który jest systematycznie aktualizowany. Zbiorczy raport przekazywany Ministrowi Klimatu i Środowiska, dotyczący wytwórców w małych instalacjach OZE za 2020 rok stanowi wypełnienie zobowiązania nałożonego na Prezesa URE w art. 17 ustawy o OZE.
Do grupy małych instalacji zaliczane są instalacje o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50 kW i mniejszej niż 500 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV, a także o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu większej niż 150 kW i nie większej niż 900 kW. Natomiast do kategorii tzw. mikroinstalacji zaliczają się najmniejsze instalacje OZE o mocy do 50 kW.
Mikro i małe instalacje OZE korzystają z preferencji związanych z ułatwieniem formalności (m.in. łatwiejsze przyłączenie do sieci, brak konieczności uzyskania koncesji, wystarczy tylko wpis do odpowiedniego rejestru wytwórców w małej instalacji; zwolnienie małych instalacji z kosztów bilansowania handlowego) czy specjalnych mechanizmów wsparcia przy sprzedaży energii (wyznaczony na danym terenie sprzedawca – tzw. sprzedawca zobowiązany – obowiązany jest odkupić od takiego wytwórcy energię). Małe instalacje OZE objęte są dodatkowo programem wsparcia stałych taryf gwarantowanych (FIT) oraz systemem dopłat do ceny rynkowej (FIP). Część z nich korzysta także z aukcyjnego systemu wsparcia.
Chcesz wiedzieć więcej? Dlatego czytaj Magazyn Biomasa. W internecie za darmo:
Inne wydania Magazynu Biomasa znajdziesz tutaj. Dlatego kliknij i czytaj!
Źródło: URE
Zdj. shutterstock
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
