Branża pelletu potrzebuje współpracy. I chłodnych głów!

Jak miewa się branża pelletu? Polska Rada Pelletu powstała w 2017 roku. Przez ostatnie 6 lat na rynku wydarzyło się tak dużo, że wymaga to podsumowania ze strony stowarzyszenia. Stowarzyszenia, które zarówno integruje, jak i kontroluje rynek. Z Agnieszką Kędziorą-Urbanowicz, wiceprezes zarządu PRP, rozmawia Jolanta Kamińska.

Polska Rada Pelletu powstała w 2017 roku jako odpowiedź na wiele wyzwań stojących wówczas przed krajową branżą. Jakie z nich były najważniejsze wtedy, a jakie są dziś?

Polska Rada Pelletu jako krajowe stowarzyszenie branżowe mające na celu promocję pelletu powstała w wyniku oddolnej inicjatywy. Inicjatywy przedstawicieli i potrzeb tego rozwijającego się prężnie sektora. Koncentrujemy się na działaniach przyczyniających się do poprawy jakości powietrza i ograniczenia emisji CO2. Jak? Poprzez stałą współpracę z ustawodawcą w zakresie regulacji krajowych, promowaniu pelletu jako ekologicznego biopaliwa. A także prowadzeniu działalności badawczo-rozwojowej i edukacyjnej. Aktywnie wspieramy producentów, firmy handlowe, usługowe i użytkowników końcowych. PRP pełni również funkcję krajowego punktu kontaktowego dla branży pelletu w Polsce i za granicą w sprawach regulacji prawnych. Ale też jakości pelletu, systemów certyfikacji, badań, ale także fałszerstw i nadużyć ze strony podmiotów używających bezprawnie znaku certyfikacji. Lub wprowadzający pellet niezgodny z wymaganiami.

Branża pelletu przez ostatnie lata

Ostatnie lata przyniosły wiele niespodzianek: tych pozytywnych, ale również negatywnych dla branży pelletu w Europie i w Polsce. Rok 2021 okazał się być dla branży trudnym czasem. W dużym stopniu naznaczonym panującą pandemią COVID-19 i olbrzymią niepewnością co do rozwoju rynku. Trudno nie zauważyć, jak dziwny był dla rynku pelletu rok 2022. To, co zaczęło się jako gwałtowne zachwianie równowagi podaży i popytu przekształciło się w rozczarowujące otoczenie rynkowe. Zeszły rok nie szczędził wrażeń: inflacja, której efektem były zwiększone koszty produkcji, zakupu surowców i folii. Wzrost kosztów pracowniczych oraz wojna w Ukrainie. A w efekcie wprowadzone przez poszczególne kraje sankcje na Federację Rosyjską i Białoruś, przerwane łańcuch dostaw, braki surowca… To wszystko wygenerowało dodatkowe ryzyka i niepewności w stosunku do prowadzonych działalności.

GDZIE KUPIĆ DOBRY PELLET? SPRAWDŹ NA NASZEJ MAPIE!

Bezprecedensowe szczyty cenowe pelletu, które obserwowaliśmy w szerszym okresie od późnego lata do początków grudnia 2022 obecnie znacznie spadły. Mimo że pozostają powyżej średnich historycznych. Rosnące koszty surowców i produkcji, a także szerzej rozumiana kwestia inflacji mogą uzasadniać ten wzrost. Ale pytanie co się stanie, kiedy (lub jeśli) zapotrzebowanie zacznie ponownie rosnąć w tym sezonie grzewczym. Jednym z pozytywnych skutków tej sytuacji było obniżenie podatku VAT na pellet w niektórych krajach (Włochy, Portugalia, Hiszpania, Rumunia). Ostatecznie korygując niesprawiedliwości w pośrednim opodatkowaniu energii.

Brak zaufania konsumentów i negatywny rozgłos, jaki branża pelletu zyskała podczas kryzysu cenowego (ceny pelletu były w centrum uwagi mediów przez kilka miesięcy ze względu na szybki i niezbyt dobrze zrozumiany wzrost cen) będą wymagały skoncentrowanych wysiłków ze strony kluczowych uczestników rynku. Być może najbardziej dramatycznym przejawem braku zaufania konsumentów był znaczny spadek sprzedaży urządzeń na pellet od drugiej połowy 2022 roku.

Choć bardziej optymistyczne głosy mówiłyby, że pierwsza połowa 2022 była nadzwyczajna, z rekordami wzrostu sprzedaży, ponieważ konsumenci spieszyli się z wymianą swoich urządzeń zasilanych paliwami kopalnymi po inwazji Rosji na Ukraine. Jednak spadek sprzedaży postawił producentów na krawędzi i może mieć długoterminowe konsekwencje dla ewolucji rynku pelletu dla gospodarstw domowych.

POBIERZ ZA DARMO NASZ RAPORT „BIOMASA W POLSCE 2022/23”

Obecny rok również nie szczędzi nam wrażeń: nadal zmagamy się z wysoką inflacją. Niestety ta niekontrolowana i w dużym stopniu nieuzasadniona zwyżka cen pelletu drzewnego, zgodnie z naszymi przewidywaniami, groziła załamaniem rynku. Galopujące ceny spowodowały zmianę w postrzeganiu pelletu drzewnego z „najtańszej alternatywy dla węgla” na „jedno z najdroższych sposobów ogrzewania”. Efektem jest ogromny spadek sprzedaży urządzeń grzewczych na pellet drzewny (obecnie szacowany na blisko 80% w porównaniu z tym samym okresem roku 2022), znaczący spadek sprzedaży pelletu drzewnego i wyjątkowo duży wzrost sprzedaży na rynku pomp ciepła (szacowany na blisko 60% wg danych Polskiej Organizacji Rozwoju Pomp Ciepła).

Rok 2023 (i kolejne lata) stawia przed nami wiele wyzwań, jakim jest odbudowa rynku pelletu drzewnego, zmiany w systemie dystrybucji i komunikacji z klientami, często równie restrukturyzacja wielu firm produkcyjnych. Rok ten stwarza również wiele możliwości dzięki coraz większej uwadze jaką branży poświęca administracja rządowa – jesteśmy postrzegani jako ważny element systemu ogrzewnictwa domowego. W tym procesie nie bez znaczenia była działalność Polskiej Rady Pelletu.

Od 2016 polska branża pelletu zrobiła ogromny progres – jesteśmy dziś 5. (nie licząc Rosji) producentem pelletu drzewnego w Europie, możemy pochwalić się imponującą liczbą firm z certyfikatem ENplus, powstają kolejne nowoczesne linie produkcyjne. Co dla pani jest największym osiągnięciem?

Krajowa branża produkcji pelletu drzewnego nie pozostaje w tyle za europejskimi liderami – w dalszym ciągu odnotowujemy wzrosty produkcji pelletu, które zawdzięczamy przede wszystkim nowym, średniej wielkości (do 10 tys. ton/rok) jednostkom produkcyjnym.

Większość z nich decyduje się na uzyskanie certyfikatu potwierdzającego powtarzalność parametrów pelletu w klasie jakości A1 lub A2, czyli certyfikatu ENplus®. Od początku 2023 roku na listę ubiegających się o certyfikat ENplus® wpisało się kilkanaście nowych podmiotów co pokazuje, że branża wciąż intensywnie się rozwija. Osobiście aktywnie wspieram Stowarzyszenie jako osoba odpowiedzialna za kwestie techniczne związane z jakością pelletu, prowadzę szkolenia, edukuję, udzielam wsparcia merytorycznego w działalności PRP tj. współpraca merytoryczna z ministerstwem właściwym do spraw regulacji ochrony czystego powietrza czy wsparcie European Pellet Council (Europejskiej Rady Pelletu) jako trener prowadzący autoryzowane szkolenia dla Menedżerów Jakości ENplus w Polsce.

To tylko fragment rozmowy. Całą przeczytasz w Magazynie Biomasa. Sprawdź poniżej: