Magazyn Biomasa Aktualności Biometan. Jak to się robi w Wielkiej Brytanii?

Biometan. Jak to się robi w Wielkiej Brytanii?

Przez

11 lipca 2023

Na terenie Unii Europejskiej pojawia się coraz więcej instalacji produkujących biometan, co ma przybliżyć kraje członkowskie do osiągnięcia celu 35 mld m3 biometanu rocznie do 2030 r. Biometan zyskuje na znaczeniu nie tylko w krajach UE. Wielka Brytania dogania unijnych liderów – Francję i Niemcy. W UK działają obecnie ok. 93 zakłady zatłaczające biometan do sieci. Kraj przyjął również korzystne ramy regulacyjne w celu wspierania inwestycji biometanowych.

Promocją brytyjskich rozwiązań technologicznych w zakresie produkcji biometanu na polskim rynku zajmuje się Ambasada Brytyjska w Warszawie, która w ramach działań popularyzujących inwestycje wdrażane na terenie Wielkiej Brytanii zorganizowała wizytę studyjną*. Podczas wyjazdu przedstawiciele branży z Czech, Słowacji, Bułgarii, Chorwacji, Rumunii, Węgier i Polski odwiedzili dwa zakłady produkujące biometan – Adapt Biogas Ltd. i Olleco.

Reklama

Adapt Biogas – lider w wykorzystywaniu odpadów rolniczych

Działający od 2012 r. Adapt Biogas jest pionierem w wykorzystaniu odpadów rolniczych. Firma opracowała pierwszą w Wielkiej Brytanii instalację fermentacji beztlenowej połączoną z krajową siecią gazową, wyposażoną w najskuteczniejszy, dostępny wówczas sprzęt i najnowocześniejszą technologię. Zdobyta na przestrzeni lat umiejętność do generowania znacznych ilości zielonej energii umożliwiła firmie budowę coraz bardziej efektywnych instalacji.

Zakład Murrow AD zatrudniający ok. 40 pracowników, wśród których znalazło się aż sześciu Polaków, znajduje się nieopodal miasta Peterborough, w bliskim sąsiedztwie gospodarstw rolniczych. Składa się z sześciu fermentatorów zasilanych głównie gnojowicą, resztkami paszy hodowlanej i niewielką ilością roślin energetycznych.

W zakładzie Murrow AD od 2012 roku wytworzono 11 000 MWh energii elektrycznej, a od lipca 2020 r. do sieci zatłoczono 10 500 000 m3 biometanu. Przy okazji produkcji biogazu powstaje tam 100 000 ton pofermentu rocznie. Biogazownia Murrow AD ma docelowo wychwytywać 9000 ton CO2 rocznie oraz zatłaczać do sieci 9000 m3 biometanu na godzinę, co pozwoli ogrzać 72 000 domów. Adapt Biogas buduje także stacje tankowania CNG, z których paliwo zaspokoi zapotrzebowanie całej grupy kapitałowej.

Zielona energia z Olleco

Zakłady Adapt Biogas należą do grupy biogazowni rolniczych, jednak w Wielkiej Brytanii najwięcej instalacji działających w oparciu o metodę fermentacji beztlenowej zasilanych jest odpadami żywnościowymi. Firma Olleco zbiera materiały organiczne, takie jak zużyty olej kuchenny, tłuszcze zwierzęce, odpady żywnościowe i przekształca je w paliwa odnawialne. W zakładzie w Aylesbury z odpadów spożywczych powstają biogaz i biometan.

Produkcja żywności odpowiada za około jedną trzecią światowych emisji gazów cieplarnianych, a przekierowanie odpadów organicznych do zakładów fermentacji beztlenowej (AD), jak podkreślają eksperci z Olleco, pozwala na wykorzystanie ich do produkcji energii. Firma współpracuje z gigantami przemysłu spożywczego, takimi jak m.in. McDonald’s UK i Arla Foods UK. Wszystkie zgormadzone w ramach wspólnych działań odpady żywnościowe trafiają do sieci kilku instalacji Olleco zlokalizowanych na terenie całego kraju. Zakłady zamieniają materiały organiczne w biogaz, który może być używany do zasilania pojazdów, wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz doprowadzany do krajowych sieci elektroenergetycznych i gazowych.

Flagowy zakład Olleco w Aylesbury wytwarza wystarczającą ilość zielonej energii, aby zasilić 12 000 domów. Energia z tej elektrowni jest w dużej mierze wykorzystywana do dostarczania ciepła i prądu do największej na świecie mleczarni o zerowej emisji dwutlenku węgla netto.

Kluczowa rola substratu

Pozostałości spożywcze są najbardziej popularnym substratem dla biogazowni w Wielkiej Brytanii. Niemniej jednak z 9,5 mln ton odpadów organicznych w UK tylko 2,5 mln ton jest przetwarzanych w biogazowniach, choć zakłady mogłyby przyjąć ich jeszcze ok. 1,5 mln ton. Mimo to, w tej chwili nawet część z pozostałych 5 mln ton odpadów nie trafia do jednostek fermentacji beztlenowej, ale zalega na składowiskach. Brytyjskie władze podjęły już działania w celu naprawy tej sytuacji i opracowują przepisy, które na przełomie 2024/2025 r. mają odblokować to cenne źródło zasobów dla sektora biogazu i biometanu.

Temat wykorzystywanego substratu w zakładach fermentacji beztlenowej w Wielkiej Brytanii pojawiał się podczas wykładów w Shakespeare Martineau, w których brali udział uczestnicy wizyty studyjnej. Lucy Hopwood z NNFCC – firmy konsultingowej działającej w obszarze bioenergii i biopaliw dokonała przeglądu brytyjskiego rynku, którego sukces, jej zdaniem, zależy w dużym stopniu od stabilnych i bezpiecznych dostaw surowca. Z racji tego, że najwięcej zakładów w UK zasilanych jest odpadami żywnościowymi, branża z niecierpliwością oczekuje wprowadzenia obowiązkowej zbiórki pozostałości spożywczych w całej Anglii i Walii. Wówczas można by zyskać dodatkowo od 1 do 1,5 miliona ton substratu.

Uczestnicy Green Gases Study, przed biometanownią w Murrow – Adapt Biogas

Harry Waters z firmy Agrivert omówił reguły wykorzystania różnych rodzajów surowca dla biogazowni, wskazując jednocześnie „złote reguły” w zakresie dostaw substratu do instalacji. Przy wyborze technologii, decyzja dotycząca substratu jest kluczowa. Wówczas należy brać pod uwagę przede wszystkim konsystencję oraz typ surowca. W procesie istotna jest także kontrola zanieczyszczeń, jak również jakość kiszonki, zawartość pierwiastków śladowych oraz inhibitorów, które mogą wpłynąć na wydajność gazu.

Wśród surowców nadających się do przetworzenia w procesie fermentacji beztlenowej Harry Waters wymienił m.in.: odpady żywnościowe, odcieki z kompostu, tłuszcze, ograniczone ilości krwi, odpady browarnicze.

W tej chwili brytyjskie biogazownie wykorzystują 5 235 000 ton odpadów żywnościowych rocznie, z kolei obornik i gnojowica trafiają do zakładów w ilości 2 992 000 ton na rok. Mimo dużej dysproporcji odpady zwierzęce cieszą się coraz większym zainteresowaniem sektora AD, a ich potencjał wg szacunków NNFCC wynosi 90 mln ton rocznie. John Baldwin z CNG Services podkreślał fakt, że wykorzystanie obornika do produkcji biometanu jest sprawdzonym rozwiązaniem, a użycie tego rodzaju substratu, jak również odpadów żywnościowych, ścieków, słomy itp. dają łącznie olbrzymie zasoby do produkcji biogazu.

Obecnie władze Wielkiej Brytanii mocno skupiają się na branży biometanu, wspierając zarówno projekty zatłaczania do sieci jak i możliwość wykorzystania go jako paliwa w sektorze transportowym. Jak podkreślił John Baldwin, sposobem na wprowadzenie biometanu na rynek jest sieć gazowa. Niemniej jednak o rosnącej popularności biometanu także w transporcie świadczy wzrost liczby stacji tankowania w UK. Jak podaje NNFCC, na terenie kraju funkcjonuje 35 działających stacji, z czego 66% stanowią jednostki do tankowania bioCNG, a 34% – bioLNG.

W Wielkiej Brytanii funkcjonuje w tej chwili ponad 650 zakładów fermentacji beztlenowej, wśród których dominują zakłady kogeneracyjne. Instalacji zatłaczających biometan do sieci jest mniej i zazwyczaj działają one na większą skalę niż elektrociepłownie. Główny mechanizm subwencji dla branży AD w UK – Green Gas Support Scheme – wspiera głównie projekty mające na celu zatłaczanie biometanu do sieci. To właśnie w tym sektorze oczekuje się największych wzrostów, co być może pozwoli Wielkiej Brytanii utrzymać silną pozycję wśród liderów w Europie.