Biometan: certyfikacja i gwarancje pochodzenia w trzech krokach

Certyfikacja i gwarancje pochodzenia to dwa odrębne instrumenty, które wpływają na funkcjonowanie rynku biometanu w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. Mimo że są niezależne od siebie, to służą jednemu celowi – budowaniu pozytywnego wizerunku przedsiębiorstw korzystających z przyjaznego dla środowiska biometanu.

Certyfikacja i gwarancje pochodzenia zostały uregulowane w przepisach dyrektywy RED II1 oraz ustawy o OZE2. Każdy z przedstawionych instrumentów pełni inną rolę, jednak ich wspólnym celem jest promowanie wytwarzania biometanu ze źródeł odnawialnych.

Certyfikacja

Certyfikacja to proces, w trakcie którego wytwórca ubiega się o wydanie certyfikatu potwierdzającego, że wytworzony przez niego biometan spełnia warunki ESG (biometan powstał z odnawialnych źródeł energii i spełnienia warunki zrównoważonego rozwoju). Certyfikacja pozwala na realizowanie obowiązków raportowych ESG przez przedsiębiorców, a gwarancje pochodzenia pełnią funkcję informacyjną dla odbiorcy i wizerunkową dla wytwórcy.

Krok 1. Wybór systemu certyfikacji

Wytwórca ma możliwość skorzystania z różnych systemów certyfikacji zatwierdzonych przez Komisję Europejską (obecnie jest ich 15 w całej UE). W Polsce funkcjonuje dobrowolny system certyfikacji – Kryteria Zrównoważonego Rozwoju Instytutu Nafty i Gazownictwa (KZR INiG), który posiada jednostki certyfikujące przeprowadzające proces certyfikacji u danego wytwórcy biometanu.

Każdy z systemów zaakceptowanych przez KE jest uznawany na terenie całej UE. Oznacza to, że polski wytwórca może wybrać np. system certyfikacji z Francji, zaś polski KZR INiG może wydać certyfikat dla wytwórcy z Czech.

Krok 2. Przeprowadzenie audytu

Wydanie certyfikatu jest poprzedzone przeprowadzeniem audytu przez jednostki certyfikujące. W Polsce procedurze certyfikacji podlega biometan:

• wykorzystywany do celów transportowych;
• wykorzystany do produkcji energii elektrycznej i ciepła w elektrociepłowni, produkcji energii elektrycznej, produkcji ciepła;
• będący surowcem do dalszych procesów i innych celów.

Wymogi techniczne, które musi spełnić biometanownia, znajdują się w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2023/11843 oraz rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2023/11854.

Krok 3. Wydanie certyfikatu

Efektem spełnienia kryteriów certyfikacji jest wydanie certyfikatu przez jednostki certyfikacyjne. Wytwórca uzyskuje potwierdzenie, że wytwarzany przez niego biometan spełnia kryteria ESG.

Gwarancje pochodzenia

Gwarancja pochodzenia to dokument elektroniczny potwierdzający, że wytworzona ilość biometanu została wyprodukowana ze źródeł odnawialnych. Wytwórca, otrzymując gwarancje pochodzenia biometanu, może zbyć taką gwarancję innemu podmiotowi lub samodzielnie ją umorzyć. Gwarancje pochodzenia służą budowaniu wizerunku nowoczesnego i społecznie odpowiedzialnego przedsiębiorstwa, które korzysta z biometanu.

Krok 1. Złożenie wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia

Wytwórca (zarejestrowany w Rejestrze Wytwórców Biogazu) w celu otrzymania gwarancji pochodzenia składa wniosek do operatora systemu dystrybucyjnego (lub przesyłowego) gazu w terminie 30 dni od dnia zakończenia wytwarzania objętej tym wnioskiem ilości. Następnie operator w ciągu 30 dni przekazuje wniosek wytwórcy do Prezesa URE.

Krok 2. Wydanie gwarancji pochodzenia

Prezes URE w ciągu 30 dni wydaje gwarancję pochodzenia biometanu w postaci elektronicznej, poprzez jej ujawnienie w Rejestrze Gwarancji Pochodzenia prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii S.A. w Warszawie.

Wytwórca może zbyć innym podmiotom otrzymaną gwarancję pochodzenia (w całości lub rozdzielić ją na mniejsze części). Jest ona ważna przez 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania biometanu objętego wnioskiem.

Krok 3. Umorzenie gwarancji pochodzenia

Umorzenie gwarancji pochodzenia umożliwia odbiorcy końcowemu poinformowanie innych podmiotów o pochodzeniu biometanu, a tym samym odbiorca końcowy może budować nowoczesny wizerunek własnego przedsiębiorstwa. Umorzenie gwarancji pochodzenia następuje w okresie 18 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania biometanu, natomiast brak umorzenia powoduje ich wygaśnięcie w Rejestrze Gwarancji Pochodzenia.

Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj Akademię Inwestora Biometanowego:

Tekst: dr Magdalena Porzeżyńska, radca prawny i Marek Kononowicz, aplikant radcowski / Kancelaria Brysiewicz, Bokina i Wspólnicy

PRZYPISY:

• Dyrektywa Parlamentu europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.
• Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.
• Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/1184 z dnia 10 lutego 2023 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 przez ustanowienie unijnej metodyki określającej szczegółowe zasady produkcji odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego.
• Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/1185 z dnia 10 lutego 2023 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 poprzez ustanowienie minimalnego progu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w przypadku pochodzących z recyklingu paliw węglowych oraz poprzez określenie metodyki oceny ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, uzyskanego dzięki odnawialnym ciekłym i gazowym paliwom transportowym pochodzenia niebiologicznego oraz pochodzącym z recyklingu paliwom węglowym.