Polskie rolnictwo i przetwórstwo rolno-spożywcze dysponuje znaczącym potencjałem energii chemicznej. Jest ona zawarta w substratach, które stale powstają jako odpady i produkty uboczne produkcji roślinnej i zwierzęcej, a tak że przetwórstwa rolno-spożywczego . Potencjał ten może zwiększyć celowa produkcja kukurydz y, sorga i innych roślin rolniczych, o ile zaistnieje taka potrzeba. Niestety budową biogazowni najmniej zainteresowane są podmioty, które mają największe możliwości w tym względzie – gospodarstwa rolne.
Wytwarzaniem biogazu często zajmują się firmy, które dotychczas prowadziły inną działalność (np. deweloperskie lub instytucje finansowe), a także zakładane wyłącznie w celu budowy i eksploatacji biogazowni. Fermentacja metanowa może zainteresować gospodarstwa rolne w momencie, kiedy zostaną one obciążone opłatami za emisję gazów cieplarnianych, natomiast firmy z branży rolno-spożywczej w momencie konieczności oznaczania produktów znakiem określającym wielkość ich śladu węglowego.
Potencjał biogazowy polskiego rolnictwa i przetwórstwa
Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat podejmowano się oszacowania potencjału biogazu, przy czym niezależne instytucje naukowe i branżowe stosowały różne metody oceny, a mimo to wyniki tych szacunków okazują się zbieżne:
- Instytut Energetyki Odnawialnej w 2007 r. w ekspertyzie dla Ministerstwa Gospodarki „Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce do roku 2020”: 153 PJ (kiszonki: 81 PJ, odpady przemysłowe: 26 PJ, odpady rolnicze: 45 PJ) – 6,6 mld m3 biogazu [Curkowski i in. 2009];
- Agencja Rynku Energii w 2009 r. w „Polityce energetycznej Polski do 2030 r.” (PEP 2030): 510 Mtoe = 25 PJ;
- analiza zawarta w „Założeniach Programu rozwoju biogazowni rolniczych” [Założenia…, 2009], stanowiących podstawę dla strategicznego dokumentu pt. „Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020” [Kierunki… 2010]. Potencjał produkcyjny krajowego rolnictwa docelowo umożliwia pozyskanie surowców do wytworzenia 5-6 mld m3 biometanu, co odpowiada 10-12 mld m3 biogazu o zawartości 50% metanu. Potencjał ten nie uwzględniał upraw celowych, a jedynie odchody zwierząt, produkty uboczne z rolnictwa i pozostałości z przetwórstwa rolno-spożywczego. Zakładano również możliwość przeznaczenia pod uprawy roślin celowych ok. 700 tys. ha gruntów rolnych, bez naruszenia bezpieczeństwa żywnościowego kraju;
Gdzie w Polsce są biogazownie rolnicze?
Oto mapa tych miejsc!
- Ocena sporządzona przez grupę organizacji branżowych we współpracy z Ministerstwem Gospodarki i Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2008 r. w programie „Innowacyjna Energetyka – Rolnictwo Energetyczne”: 135 TWh, czyli 486 PJ; możliwa roczna produkcja 5-6 mld m3 biogazu; 1,7 mld m3 biogazu z samych produktów ubocznych [Curkowski i in. 2009];
- obliczenia zespołu naukowców z SGGW [Majewski i in. 2016] wskazują, że wykorzystanie gnojowicy i obornika o średnich parametrach wydajności pozwala na produkcję 2,7 mld m3 biogazu, do 4,2 mld m3 po przyjęciu parametrów maksymalnych. Kolejne 275 mln m3 biogazu można wytworzyć fermentując odpady z przetwórstwa rolno-spożywczego. W zależności od przyjętego dla kraju areału substratów celowych (o plonie 55 t/ha): 300, 500 i 700 tys. ha, ilość biogazu mogłaby wynosić odpowiednio 2,8, 4,7 i 6,5 mld m3 biogazu;
- szacunki pracowników UP w Poznaniu [Dach i in. 2020]: potencjał biomasy do produkcji biogazu rolniczego pozwala na roczny uzysk 13,5 mld m3 biogazu (7,8 mld m3 biometanu). Z tej ilości można uzyskać 30,5 TWh energii elektrycznej i 96 tys. TJ ciepła, w biogazowniach o łącznej mocy ok. 3640 MWe (jednak przy uwzględnieniu opcji wykorzystania kiszonki z kukurydzy jako kosubstratu stabilizującego, potencjał ten wzrasta niemal dwukrotnie: do 6643 MWe).
Redukcja emisji zanieczyszczeń dzięki zastąpieniu konwencjonalnej energii elektrycznej energią z biogazu
Aktualnie wszystkie biogazownie rolnicze funkcjonujące w Polsce spalają biogaz w silnikach gazowych, wytwarzając prąd i ciepło. Zastąpienie energii elektrycznej pochodzącej z elektrowni konwencjonalnych przynosi wymierne korzyści środowiskowe w postaci redukcji emisji wielu zanieczyszczeń, w tym gazów cieplarnianych.
To tylko fragment artykułu cały przeczytasz w raporcie Biogaz w Polsce 2022:
RAPORT BIOGAZ W POLSCE 2022 – POBIERZ ZA DARMO!
2022 Raport Biogaz w Polsce
Wyślij link na adres:
Tekst:
- dr hab. inż. Alina Kowalczyk-Juśko, prof. UP Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
- prof. dr hab. inż. Jacek Dach, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Zdjęcie: Shutterstock
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
