Magazyn Biomasa Aktualności Mechanizmy finansowania biogazowni – na przykładach

Mechanizmy finansowania biogazowni – na przykładach

Przez

28 listopada 2025

Rok 2025 jest szczególnie sprzyjający inwestycjom w biogazownie i biometanownie – zarówno dla rolników, spółdzielni energetycznych, jak i przedsiębiorców. Dostępne i zapowiadane programy oferują pakiet finansowania w postaci dotacji oraz pożyczek wspierający rozwój rynku biogazu i biometanu.

Reklama

Wśród kluczowych źródeł wsparcia znajdują się programy finansowane ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Część z nich, m.in.: „Energia dla Wsi” i „Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu” została już uruchomiona i będzie trwała do grudnia 2025 r., a część dopiero ruszy. Dopełnieniem obfitej palety możliwości dofinansowanie będzie też program Ciepłownictwo Powiatowe oraz zaplanowany już w harmonogramie, nabór do programu unijnego FEnIKS w ramach działania FEnX.02.01 Infrastruktura energetyczna.

Przegląd najważniejszych aktualnych i planowanych programów wsparcia oraz przykłady inwestycji biogazowych, dla których pozyskano finansowanie.

Energia dla wsi

Kluczowe źródło finansowania biogazowni rolniczych w 2025 r., dedykowane rolnikom oraz spółdzielniom energetycznym. Program wspiera inwestycje w odnawialne źródła energii, w tym instalacje biogazowe spełniające wymóg wysokosprawnej kogeneracji. Nabór wniosków prowadzony jest w trybie ciągłym i potrwa do 19 grudnia 2025 r., a poziom dofinansowania w formie dotacji wynosi do 65% (limit pomocy publicznej na OZE dla małej firmy), a pozostałość, do nawet 100%, uzupełnić może pożyczka.

Z programu skutecznie skorzystał Karol Janas, prowadzący działalność rolniczą, ogrodniczą (uprawa pomidorów) i gospodarczą, który otrzymał ponad 9 mln zł dotacji na budowę biogazowni rolniczej Brudzew II o mocy do 0,5 MWe (woj. wielkopolskie). Inwestor bardzo się spieszył i nie czekał na wynik konkursu – rozpoczął realizację projektu na własne ryzyko (ze środków własnych oraz z kredytu bankowego), tuż po złożeniu wniosku i przeprowadzeniu przetargu, a decyzję o przyznaniu dofinansowania otrzymał dopiero po zakończeniu budowy.

Mimo przedłużającego się procesu aplikacyjnego (ponad rok), etap rozliczenia przebiegł już bardzo sprawnie, a środki zostały wypłacone wkrótce po złożeniu wniosków refundacyjnych. Warto dodać, że była to już druga biogazowa inwestycja tego klienta, wsparta przez Zespół z METROPOLIS – wcześniej Karol Janas, wspólnik spółki „Zielona Energia Janas”, zrealizował projekt budowy biogazowni Brudzew I o mocy 499 kWe, w ramach działania 1.6.1 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.

Kolejnym przykładem inwestycji dofinansowanej w ramach programu „Energia dla wsi”, jest projekt Krzysztofa Bartnickiego – budowa biogazowni o mocy do 330 kWe w miejscowości Bądzyn (woj. mazowieckie). Dla tej inwestycji przygotowany został wniosek zakładający pierwotnie koszty kwalifikowane na poziomie 12 mln zł netto, co pozwoliło na uzyskanie ponad 7,7 mln zł dotacji oraz 4,2 mln zł pożyczki. Na etapie postępowania przetargowego, po zakończeniu składania ofert, okazało się, że rzeczywisty koszt inwestycji, wynikający z najkorzystniejszej oferty, będzie wyższy o ok. 3 mln zł i wyniesie ostatecznie niemal 15 mln zł netto. Po przeprowadzeniu przez NFOŚiGW ponownej oceny ekonomicznej projektu uzyskano zgodę na zwiększenie dotacji do ponad 9,7 mln zł i pożyczki do pond 5,2 mln zł, co umożliwiło inwestorowi realizację projektu w pełnym zakresie.

Kogeneracja dla energetyki i przemysłu

Program wspiera budowę oraz modernizację przemysłowych instalacji kogeneracyjnych, w tym opartych na biogazie. Obejmuje on instalacje o mocy zainstalowanej co najmniej 0,5 MW (łącznie dla energii elektrycznej i cieplnej). Nabór trwa już od kwietnia zeszłego roku i zakończy się 19 grudnia 2025 r. (lub gdy budżet wyczerpie się wcześniej), a dostępna forma wsparcia dla biogazu to dotacja od 45% do 65% kosztów kwalifikowanych oraz pożyczka, która uzupełnia finansowanie nawet do poziomu 100%.

Przyznanie dofinansowania to jedynie początek – aby środki zostały wypłacone, projekt musi być zrealizowany zgodnie z umową, a kluczowe wskaźniki produktu i rezultatu osiągnięte

Choć jest to program dedykowany również biogazowniom, to trzeba pamiętać, że kreowany był dla przemysłu i zakładał przede wszystkim wsparcie kogeneracji gazowej na gazie ziemnym, która w przeliczeniu na MW mocy zainstalowanej, jest znacznie tańsza niż kogeneracja biogazowa.

Co to oznacza? Wysoki poziom kosztów inwestycyjnych, charakterystyczny dla instalacji biogazowych, może sprawić, że trudno będzie uzyskać minimum punktowe. Przed przystąpieniem do złożenia wniosku konieczna jest więc szczegółowa analiza kryteriów oceny. Kluczowe w biogazowniach może okazać się spełnienie dodatkowych (poza efektywnością kosztową) warunków punktowych.

Jednym z najistotniejszych kryteriów jest zobowiązanie się do likwidacji kotła węglowego w wyniku realizacji inwestycji oraz zastosowanie magazynu energii zintegrowanego z biogazownią. W wielu przypadkach to właśnie spełnienie jednego lub obu tych warunków decyduje o możliwości ubiegania się o dofinansowanie biogazowni z tego programu.

Obecnie kilkanaście wniosków o dofinansowanie, zarówno instalacje biogazowe, jak i projekty oparte na gazie ziemnym, znajdują się na etapie oceny w NFOŚiGW, a ich wyniki pokażą, w jakim stopniu biogazownie znajdą realne wsparcie w praktyce wdrażania programu.

Środki z funduszu modernizacyjnego – nowe planowane programy

Środki przewidziane w ramach Funduszu Modernizacyjnego otwierają wyjątkowo korzystne możliwości dla inwestorów zainteresowanych rozwojem projektów biogazowych i biometanowych. Szczególną uwagę warto zwrócić na planowany jeszcze w tym roku nabór w ramach Programu Priorytetowego „Wysokosprawna kogeneracja z biogazu wytwarzanego z biomasy, w tym z odpadów komunalnych”, którego program został już opublikowany. Może to być atrakcyjna forma wsparcia dla instalacji o wydajności nie mniejszej niż 1,8 mln m3 biogazu na rok, co odpowiada mniej więcej zainstalowanej mocy elektrycznej około 0,5 MWe, a łączna moc zainstalowana energii elektrycznej i cieplnej musi przekroczyć 1 MW. Przewiduje się wsparcie w formie dotacji do 40% kosztów kwalifikowalnych, które może zostać uzupełnione pożyczką do 100%. Z tej opcji mogą skorzystać inwestorzy, którzy nie kwalifikują się do programu „Energia
dla wsi”.

Wymagania formalne stawiane w Programie są wysokie i obejmują m.in. uzyskaną decyzję środowiskową, decyzję lokalizacyjną oraz złożony wniosek o określenie warunków przyłączenia lub już wydane warunki.

Na etapie przygotowania do wnioskowania należy także przeanalizować kryteria punktowe, które oceniają m.in. planowaną roczną produkcję biogazu, stopień wykorzystania energii cieplnej poza potrzebami własnymi instalacji oraz udział selektywnie zebranych bioodpadów komunalnych w całkowitym strumieniu surowca kierowanego do fermentacji. Te parametry można jeszcze na obecnym
etapie odpowiednio zoptymalizować, zwiększając szansę projektu na uzyskanie wsparcia.

Przyznanie dofinansowania to jedynie początek – aby środki zostały wypłacone, projekt musi być zrealizowany zgodnie z umową, a kluczowe wskaźniki produktu i rezultatu (szczególnie te wpływające na efekt ekologiczny) osiągnięte. Ich niespełnienie może skutkować obowiązkiem zwrotu części lub całości dotacji. Zdarzają się jednak sytuacje (i wcale nie są one rzadkością), w których biogazownie czy inne inwestycje nie spełniają wskaźników produkcji, a przyczyna nie leży po stronie inwestora. Takim przykładem jest projekt realizowany przez ubojnię McKeen-Beef, dla której pozyskano 4,7 mln zł dotacji oraz ponad 3,6 mln zł pożyczki w ramach działania 1.6.1 PO IiŚ na budowę biogazowni rolniczej o mocy 0,5MW w miejscowości Linne (woj. wielkopolskie).

Mimo starań, spółka nie zdołała w pełni zrealizować wszystkich wskaźników określonych we wniosku. Dzięki szczegółowym wyjaśnieniom oraz rzetelnie udokumentowanym działaniom naprawczym, udało się jednak uniknąć sankcji, podpisać aneks do umowy zmniejszający wskaźniki i zachować przyznane środki.

Wsparcie dla biometanu

Biometan to kolejny kierunek rozwoju, na który z dużą nadzieją spoglądamy w kontekście wsparcia z Funduszu Modernizacyjnego. Program „Poprawa bezpieczeństwa energetycznego poprzez wykorzystanie biometanu” przeszedł już dwukrotne konsultacje społeczne. Wszystkie zgłoszone uwagi zostały przeanalizowane, a projekt obszaru wsparcia – uwzględniający część zgłoszonych sugestii i uwag, w których firma Metropolis aktywnie uczestniczyła – został przekazany do Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Obecnie program jest dopracowywany i zarówno rynek, jak i inwestorzy – z niecierpliwością oczekują pozytywnych decyzji ze strony EBI i NFOŚiGW.

Dotychczas biometanownie mogły wystąpić o wsparcie jedynie w ramach działania FENX.02.02 „Rozwój OZE”, którego nabór zakończył się 12 grudnia 2024 r. Nowy program oparty o Fundusz Modernizacyjny stanowić będzie istotne, jedyne uzupełnienie oferty wsparcia dla biometanu. Program przewiduje wsparcie finansowe projektów formie dotacji do 45% z możliwością uzupełnienia finansowania pożyczką do 70% kosztów kwalifikowanych.

Środki UE oraz KPO

Jesienią 2025 r. planowany jest nabór w ramach działania FENX.02.01 Infrastruktura energetyczna dla obszaru interwencji „Źródła wysokosprawnej kogeneracji”, którego celem jest wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł energii w kogeneracji. Program skierowany będzie do jednostek wytwórczych opartych na OZE – takich jak instalacje wykorzystujące biogaz. Wsparcie adresowane będzie przede wszystkim do przedsiębiorstw realizujących inwestycje w systemach ciepłowniczych o mocy zamówionej przekraczającej 5 MW. Dofinansowanie udzielane będzie w formie instrumentów finansowych do wysokości 100% (w tym do poziomu 79,71% w ramach środków z UE).

Planowany nabór w terminie od 1.09.2025 do 30.11.2025 r. pozwoli na przygotowanie kolejnych projektów dla obszaru jakim jest wysokosprawna kogeneracja oparta o biogaz.

Nie sposób również pominąć planowanego na przełom II i III kwartału 2025 r. programu „Ciepłownictwo powiatowe”, finansowanego ze środków Krajowego Planu Odbudowy. Konkurs ten będzie skierowany do podmiotów zajmujących się produkcją energii cieplnej na potrzeby komunalno-bytowe. Obejmie m.in. wsparcie projektów wysokosprawnej kogeneracji oraz wytwarzanie energii z OZE i przewiduje wsparcie w formie bezzwrotnych dotacji.

Rok 2025 to bezprecedensowy czas, w którym otwierają się liczne możliwości dofinansowania dla inwestycji biogazowych i biometanowych – zarówno w sektorze rolnym, komunalnym i przemysłowym. Liczne programy krajowe i unijne, w tym „Energia dla Wsi”, „Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu”, nowe inicjatywy w ramach Funduszu Modernizacyjnego oraz nadchodzące nabory z FEnIKS i KPO, tworzą szeroką paletę możliwości finansowania biogazu i biometanu.

Doświadczenia METROPOLIS pokazują, że skuteczne pozyskanie dofinansowania to nie tylko kwestia złożenia poprawnego i dobrze przygotowanego wniosku – kluczowe są: strategia, znajomość kryteriów, elastyczne podejście do wymogów formalnych oraz gotowość do reagowania na zmienne okoliczności – jak wzrost kosztów czy konieczność renegocjacji założeń projektowych.

Chcesz wiedzieć więcej? Pobierz Akademię Inwestora Biogazowego!