Dyrektywa RED III obowiązuje od 19 listopada 2023 r., jednak nie wszystkim państwom UE udało się zaimplementować jej zapisy we wskazanym przez Radę Unii Europejskiej czasie. W Polsce prace nad pełnym wdrożeniem do polskiego porządku prawnego dyrektywy nadal trwają.
Dyrektywa RED III za swój główny cel stawia zwiększenie udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii w UE do co najmniej 42,5% do 2030 r., z dodatkowym celem indykacyjnym na poziomie 45%.
Dyrektywa RED III a branża biomasy
RED III wprowadza istotne zmiany dla sektora biomasy drzewnej, mające na celu zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Jednocześnie uwzględnia ona konieczność zrównoważonego rozwoju i dbałość o środowisko. Zgodnie z przepisami dyrektywy biomasa drzewna nadal pozostaje uznawana za OZE, jednak z pewnymi ograniczeniami i wymogami. Dotyczą one przede wszystkim:
- Ograniczeń dotyczących obszarów pozyskania. Zgodnie z treścią RED III państwa członkowskie muszą wprowadzić kryteria zrównoważonego rozwoju, które uniemożliwiają wykorzystanie biomasy z obszarów o dużej wartości przyrodniczej, takich jak dziewicze lasy i starodrzewy. Pozyskiwanie biomasy leśnej musi minimalizować negatywny wpływ na glebę, uwzględniać progi wycinki i chronić różnorodność biologiczną siedlisk.
- Promowania kaskadowego wykorzystania biomasy, co oznacza, że zasoby drewna powinny być używane w sposób, który przynosi największą wartość w lokalnych łańcuchach dostaw. Priorytetem powinno być wykorzystanie surowca do produkcji materiałów i innych wartościowych procesów, a dopiero w dalszej kolejności do wytwarzania paliwa.
- Zakazu wspierania elektrowni spalających biomasę, które produkują tylko energię elektryczną (z pewnymi wyjątkami). Nie będzie można również wspierać produkcji energii z surowców, które mogą być wykorzystane w przemyśle. Zakaz ten obejmuje wsparcie na produkcję energii z kłód tartacznych, kłód skrawanych, przemysłowego drewna okrągłego, pniaków i korzeni.
- Obowiązku wprowadzenia standardów efektywności energetycznej – kraje członkowskie UE muszą wprowadzić takie standardy dla elektrowni o mocy mniejszej niż 50 MW oraz ustanowić wysokie wymagania dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych. Ma to na celu ograniczenie importu biomasy z dalekich lokalizacji.
- Braku możliwości, co do zasady, otrzymywania bezpośrednich dotacji na energię wytwarzaną z biomasy leśnej w postaci wysokiej jakości drewna, takiego jak kłody tartaczne, drewno fornirowe, drewno okrągłe przemysłowe, a także z pniaków i korzeni.
- Konieczności respektowania celów rozporządzenia LULUCF, które koncentruje się na pochłanianiu dwutlenku węgla przez grunty i lasy.
Zasada kaskadowości w dyrektywie RED III oznacza, że priorytetem jest wykorzystanie zasobów drzewnych do produkcji, a nie spalania w energetyce
Nowe obowiązki dla firm
RED III to nowe obowiązki dla firm biomasowych Dyrektywa RED III nakłada na firmy pozyskujące i transportujące biomasę kilka istotnych obowiązków:
- Zrównoważone pozyskiwanie biomasy: wprowadzenie rygorystycznych wymagań dotyczących zrównoważonego pozyskiwania biomasy. Surowiec nie może pochodzić z obszarów o wysokiej bioróżnorodności, takich jak torfowiska, stare drzewostany czy lasy pierwotne.
- Certyfikacja pochodzenia biomasy: podmioty produkujące biomasę mają obowiązek wydać zaświadczenie wiarygodności pochodzenia biomasy. To pozwala na śledzenie legalności i zrównoważonego charakteru pozyskiwanego surowca.
- Ochrona środowiska: pozyskiwanie biomasy leśnej musi odbywać się z uwzględnieniem ochrony jakości gleby, zachowania progów zrębu oraz dbałości o różnorodność biologiczną i siedliska.
- Zgodność z przepisami klimatycznymi: proces pozyskiwania biomasy musi uwzględniać przepisy krajowe i regionalne, mające na celu ochronę i powiększanie zasobów węgla oraz naturalnych pochłaniaczy CO2, zgodnie z założeniami Porozumienia paryskiego.
Cały artykuł przeczytasz w magazynie Biomasa i paliwa alternatywne:
Tekst: Radca prawny Damian Lipiński, Kancelaria Prawna GFP_Legal | Grzelczak Fogel i Partnerzy | Wrocław
Zdjęcie: Shutterstock