Biomasa w Wielkiej Brytanii stała się źródłem energii, w którym pokłada się szczególne nadzieje w zakresie dekarbonizacji. W kraju funkcjonują rygorystyczne kryteria zrównoważonego rozwoju w sektorach energetyki, ciepłownictwa i transportu. Tamtejsza strategia biomasowa zakłada, że cały łańcuch dostaw musi w pełni spełniać wymogi minimalizowania emisji. Jak wygląda droga do tego celu?
Spełnianie rygorystycznych wymogów jest warunkiem uczestnictwa w rządowych mechanizmach wsparcia. System dopłat jest zbliżony dla energetyki wiatrowej, jądrowej i słonecznej. Istnieje kilka różnych mechanizmów wsparcia.
Systemy wsparcia dla OZE
Obecne kryteria zrównoważonego rozwoju biomasy są określone w przepisach sektorowych, takich jak:
- The Renewables Obligation Order (RO) – Program Obowiązku Odnawialnych Źródeł Energii (RO) nakłada na dostawców energii elektrycznej obowiązek pozyskiwania coraz większej części energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Certyfikat obowiązku OZE (Renewable Obligation Certificate – ROC) jest certyfikatem wydawanym akredytowanemu wytwórcy energii elektrycznej wytwarzanej z kwalifikujących się źródeł odnawialnych. Program ROC wszedł w życie w 2002 r. w Wielkiej Brytanii, a następnie w 200 5 r. w Irlandii Północnej i został zamknięty dla wszystkich nowych mocy wytwórczych 1 kwietnia 2017 r.
- Renewable Heat Incentive (RHI) – rządowa zachęta finansowa mająca na celu promowanie wykorzystania odnawialnych źródeł ciepła, co może pomóc w zmniejszeniu emisji CO2 i osiągnięciu celów Wielkiej Brytanii w zakresie energii odnawialnej. RHI był otwarty dla wszystkich gospodarstw domowych, w sieci gazowej i poza nią, które zainstalowały system grzewczy oparty o źródła odnawialne i spełniają kryteria kwalifikowalności. Osoby, które przystąpiły do programu i przestrzegały jego zasad, otrzymywały kwartalne płatności przez siedem lat za korzystanie z czystego, ekologicznego i odnawialnego ciepła. RHI został zamknięty dla nowych wnioskodawców w dniu 31 marca 2022 r.
- Green Gas Support Scheme (GGSS) – rządowy program środowiskowy, który zapewnia zachęty finansowe dla nowych biometanowni w celu zwiększenia udziału zielonego gazu w sieci. Program jest otwarty dla wnioskodawców w Anglii, Szkocji i Walii od 30 listopada 2021 r. i zostanie zamknięty dla nowych wniosków 31 marca 2028 r.
- Obowiązek stosowania odnawialnych paliw transportowych (RTFO) – wspiera politykę dekarbonizacji transportu poprzez zachęcanie do produkcji i stosowania paliw odnawialnych.
- Brytyjski system handlu uprawnieniami do emisji (UK ETS) – zastąpił udział Wielkiej Brytanii w systemie handlu uprawnieniami do emisji Unii Europejskiej (EU ETS) od 1 stycznia 2021 r. Wielka Brytania ustanowiła ten system, aby zwiększyć ambicje klimatyczne brytyjskiej polityki ustalania cen emisji dwutlenku węgla, jednocześnie chroniąc konkurencyjność brytyjskich przedsiębiorstw.
- Program kontraktów różnicowych (CfD) – główny rządowy mechanizm wspierania inwestycji w niskoemisyjne wytwarzanie energii elektrycznej.
- Low Carbon Hydrogen Standard (LCHS) dla producentów wodoru, m.in. z biomasy.
Czytaj też: Wielka Brytania kończy z węglem. Ostatnia elektrownia węglowa przestała działać
Kryteria pozyskania wsparcia
Za zrównoważone OZE uważa się tylko te, które spełniają wymogi w zakresie gruntów i emisji gazów cieplarnianych.
- Kryteria dotyczące gruntów stanowią, że wszystkie surowce powinny być pozyskiwane legalnie, zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym kraju. Ponadto zawarto w nich wymóg pozyskiwania biomasy z uwzględnieniem ochrony różnorodności biologicznej i zabezpieczenia obszarów o wysokiej bioróżnorodności, jak również terenów o wysokiej zawartości węgla, takich jak tereny podmokłe i torfowiska, ochronę przyrody, zagrożonych gatunków, oraz podtrzymanie jakości gleby, wody i powietrza. Kryteria obejmują też zachowanie prawa do ziemi, uwzględniając tradycyjne, prawne lub zwyczajowe prawa do ziemi społeczności lokalnych. Pozyskiwanie nie może się odbywać z pominięciem praw pracowniczych obejmujących zdrowie i bezpieczeństwo pracowników, przepisów dotyczących działań zbiorowych, szkoleń, utrzymania minimalnego wieku i wdrażania mechanizmów rozstrzygania sporów.
- Kryteria dotyczące emisji gazów cieplarnianych wymagają, aby w całym cyklu rejestrować emisje związane z wykorzystaniem biomasy (w tym na etapie produkcji, uprawy, zbioru, transportu i przetwarzania). Operatorzy muszą osiągnąć ustalone progi (które z czasem ulegają zaostrzeniu), aby zapewnić redukcję emisji gazów cieplarnianych w stosunku do wartości referencyjnej dla paliw kopalnych.
Kryteria nieco różnią się dla poszczególnych systemów wsparcia. Np. w przypadku GGSS pojawia się wymóg, by produkcja substratu dla biometanowni nie odbywała się kosztem konkurencji o obszary dla produkcji żywności.
Biomasa i paliwa alternatywne. Czytaj w internecie
Zdjęcie: Archiwum Magazynu Biomasa
Źródło: UK Biomass Strategy