Polska jako jedyny kraj w UE nie ogłosiła, kiedy nastąpi pełne odejście od węgla. Ponadto jest to państwo o najwyższym udziale węgla w ogrzewnictwie – 30,2% gospodarstw domowych, podczas gdy średnia dla UE to zaledwie 3,6%. Nowy raport Instytutu Zielonej Gospodarki „Transformacja we mgle. Polska 2040”, przedstawia fakty na ten temat i wskazuje potencjalne koła ratunkowe.
Po trzech dekadach globalnych wysiłków na rzecz ograniczenia zmian klimatu świat osiągnął dwa przełomy: sukces – możliwe, że osiągnęliśmy szczyt emisji gazów cieplarnianych, oraz porażkę – temperatura wzrosła już o 1,5 stopnia Celsjusza od czasów preindustrialnych.
Czytaj też: Ruszył nabór na dofinansowanie projektów GOZ dla MŚP
Problemy na drodze do transformacji
Raport „Transformacja we mgle. Polska 2040” to kompas, który pomaga nam odnaleźć właściwą drogę. Oto najważniejsze wyzwania:
- Koniec ery węgla – Polska, wciąż trzyma się węgla, podczas gdy reszta Europy idzie naprzód. Bez planu odejścia od tego surowca, możemy napotkać dodatkowe koszty i konflikty społeczne. Coalexit nastąpi, ale brak przygotowania to dodatkowe przeszkody na naszej drodze.
- Ostre hamowanie emisji w transporcie – Wyobraźmy sobie pociąg, który od lat 90. przyspieszał bez umiaru. Teraz musimy go zatrzymać i skierować na nowe tory. Elektryfikacja, rozwój transportu zbiorowego i kolei to klucze do sukcesu.
- Lepsze wykorzystanie EU ETS – Unijny system handlu emisjami do 2040 roku może przynieść Polsce blisko 25 mld euro rocznie. Dotychczas nie umieliśmy w pełni wykorzystać tego źródła. Teraz jest czas, aby to zmienić.
- Transformacja rolnictwa – Nasze pola uprawne to kolejny front walki ze zmianami klimatu. Ekstremalne zjawiska pogodowe i zmieniające się preferencje konsumentów to wyzwania, które musimy pokonać, aby zapewnić przyszłość rolnictwu.
– Ten raport ma zapoczątkować konstruktywną dyskusję o celach klimatycznych na 2040 rok w Polsce. Przedstawiamy konkretne wyzwania, z którymi będziemy musieli się zmierzyć i proponujemy rozwiązania, które pozwolą nam skutecznie stawić tym wyzwaniom czoła. Obecnie transformacja energetyczna w Polsce zachodzi szybko, ale bez silnych instytucji, sprawnego planowania i skutecznego wydatkowania funduszy tego tempa nie uda się utrzymać – mówi Paweł Wiejski, autor raportu, Instytut Zielonej Gospodarki.
Czytaj też: Biogaz i biometan w polityce Unii Europejskiej
Co Polska musi zrobić?
Aby odnaleźć drogę, potrzeba mapy drogowej. Oto konkretne rekomendacje raportu:
- Ustalenie daty odejścia od węgla – na podstawie doświadczeń innych krajów, takich jak Niemcy i Czechy.
- System strategii transformacji – oparte na dokumentach wymaganych przez unijne rozporządzenie o zarządzaniu unią energetyczną.
- Integracja klimatu do strategii sektorowych – w obszarach transportu, rolnictwa i przemysłu.
- Rada doradcza ds. polityki klimatycznej – ciało doradcze złożone z ekspertów, które oceni zgodność polityki państwa z celami klimatycznymi.
- Ocena skutków regulacji dla klimatu – obowiązkowa dla nowych projektów legislacyjnych.
- Fundusz Transformacji Energetyki – przeznaczenie wpływów z EU ETS na redukcję emisji.
- Stały dialog w sprawie transformacji – regularne konsultacje z interesariuszami i obywatelami oraz organizacja panelu obywatelskiego w sprawie klimatu.
Pełen raport dostępny jest tu:
Biomasa i paliwa alternatywne. Czytaj w internecie
Zdjęcie: Freepik
Źródło: Instytut Zielonej Gospodarki
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
