W 2022 roku kraje Unii Europejskiej wyprodukowały ok. 17 mld m3 biogazu i ponad 4 mld m3 biometanu. UE, określając cel 35 mld m3 biometanu w 2030 roku wyraźnie wskazała, w którym kierunku będzie rozwijać się rynek. Dekarbonizacja sektora gazowego określona w nowej unijnej dyrektywie gazowej ma zarówno ograniczyć zmiany klimatyczne, jak i maksymalnie uniezależnić unię od importu gazu z Rosji. Biometan ma tu odegrać ogromną rolę.
Bardziej zrównoważony i odporny na napięcia geopolityczne rynek gazu to jeden z priorytetów UE. Nowe przepisy promują gazy odnawialne i niskoemisyjne – w tym biometan. Cele są jasne: dekarbonizacja sektora gazowego, ograniczenie importu gazu z Rosji, przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, ochrona konsumentów zagrożonych ubóstwem energetycznym.
Koszty inwestycji niezbędnych do wypełnienia celu produkcyjnego 35 mld m3 w 2030 oszacowano na 37 mld EUR, jednak zeszłoroczny przegląd projektów biometanowych w Europie wykazał, że trwające obecnie inwestycje pokrywające zaledwie 17% nakładów przewidywanych przez EBA do osiągnięcia celu RePowerUE.
Zapóźnienie inwestycyjne jest więc duże, część krajów (jak Polska) dopiero pracuje nad krajowymi celami produkcji dla biometanu. Są też biometanowi liderzy z określoną i realizowaną od lat strategią i planami działania, które uwzględniają krajową specyfikę i zapotrzebowanie na produkt końcowy. Te państwa mogą stać się dla Polski inspiracją w zakresie rozwoju branży biometanu.
Biometan w Europie
DANIA
- W Danii działają 123 biogazownie, które w 2022 r. wyprodukowały łącznie 1,501 GWh biogazu. Liczba instalacji biometanu znacznie wzrosła, z 1 instalacji w 2012 r. do 59 instalacji w 2022 r.
- Całkowita duńska produkcja biometanu w 2022 roku wyniosła 6,780 GWh. Do sierpnia 2023 r. udział biometanu w duńskiej sieci gazowej osiągnął 39,4%, a duński parlament wyznaczył celu zwiększenia produkcji biometanu do poziomu, w którym będzie on w stanie zastąpić 100% duńskiego zapotrzebowania na gaz do roku 2030.
- Dzięki wzrostowi produkcji biometanu w Danii w 2022 r. o 1,097 GWh, Dania jest jednym z najszybszych rosnących producentów biometanu w Europie. W planach jest budowa ok. 40 nowych biometanowni.
Niemcy
- W Niemczech działa ponad 9 tys. biogazowni i ok. 250 biometanowni, które w 2021 roku wyprodukowały 12,8 TWh biometanu. 99% z nich jest przyłączonych do sieci gazowej.
- Rozwój sektora został zahamowany przez nowelizację ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii z 2014 i 2017 roku, które obniżyły poziom wsparcia i spowodowały przejście od taryf gwarantowanych do systemów aukcyjnych. W 2019 roku w sektorze transportu wprowadzono restrykcyjne wymogi emisyjności, których niespełnienie grozi dotkliwymi karami (nawet 600 EUR/t nadmiernego CO2). To ponownie pobudziło inwestycje w biometan.
- Pomimo zmniejszającej się liczby instalacji biogazowych, wydajność produkcji biometanu wzrasta: wiele zakładów przechodzi z produkcji energii elektrycznej/ciepła na biometan albo zmienia dotychczasowy liniowy tryb generacji mocy na szczytowy.
- Niemcy w swojej strategii rozwoju biometanu (która zmieniała się przez lata) stawiają na intensywności produkcji i efekt skali.
Francja
Do 2023 działało we Francji ponad 1900 biogazowni. Ich łączna moc wynosi ok. 580 MW, a do sieci gazowej podłączonych jest ponad 650 biometanowni, co stanowi ok. 9 TWh energii rocznie.
- Francja jest liderem rozwoju rynku biometanu w UE: liczba uruchomionych instalacji wynosi ok. 500 – głównie są to małe i średnie zakłady na terenach wiejskich. Wolumen produkcji sięgał w 2022 r. 6 TWh.
- Biometan wykorzystywany jest głównie do zasilania gazowej sieci dystrybucyjnej oraz częściowo przesyłowej.
- Szybki rozwój branży zagwarantowało m.in. dofinansowanie do kosztów przyłączenia instalacji do sieci gazowej.
Włochy
We Włoszech działa ok. 2 tys. biogazowni oraz 85 instalacji biometanowych, głownie na północy kraju. Rynek biogazu zaczął gwałtownie rosnąć po wprowadzeniu systemu wsparcia dla biogazowni produkujących „zieloną” energię elektryczną w 2012 r.
- Obecnie Włochy produkują blisko 0,5 mld m3 biometanu, do 2027 r. chcą osiągnąć poziom 2,2 mld m3, zaś potencjał krajowy eksperci szacują na 7 mld m3.
- Na rozwój sektora biometanu przeznaczone zostało 1,7 mld EUR, podzielone na wsparcie nakładów inwestycyjnych (bezzwrotne) oraz 15-letni system wsparcia na produkcję biometanu (aukcje, do 124 EUR/MWh).
- Nowe możliwości dla sektora biogazu i biometanu we Włoszech otworzył strategiczny program Krajowy Plan Odbudowy i Odporności (NRRP), pomagając w dywersyfikacji źródeł energii i zapewniając bezpieczeństwo energetyczne Włoch. Ważną rolę odgrywa także Krajowy Zintegrowany Plan na rzecz Energii i Klimatu (PNIEC), który nakreśla pozytywny scenariusz rozwoju sektora poprzez promowanie innowacyjności i konkurencyjności.
To tylko fragment artykułu. Cały znajdziesz w naszym raporcie Biogaz i biometan 2024. Kliknij w link i pobierz:
Raport Biogaz i biometan w Polsce 2024
Wyślij link na adres email:
Tekst: Jolanta Kamińska
Zdjęcie: pixabay.com
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
