Jak wynika z opracowania Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce w 2022 r. wskaźnik udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto wyniósł 16,81% i wzrósł w porównaniu do 2021 r. o 1,2 punktów procentowych. W praktyce, gdy mowa o odnawialnych źródłach energii, większość ma na myśli głównie energię promieniowania słonecznego, czy energię wiatru.
W Polsce i w wielu innych krajach Unii Europejskiej jednym z największych źródeł energii odnawialnej jest jednak biomasa stała i drewno (większość jest wytwarzana przez gospodarstwa domowe). Według danych GUS, od 2004 r. ilość drewna spalana w sektorze energetyki zawodowej wzrosła ponad 140 razy. Wzrost ten wynika głównie z tego, że przedsiębiorcy – producenci energii mogą liczyć na uzyskanie zielonych certyfikatów i w konsekwencji wysokich dopłat. Polska jest w czołówce krajów UE, który przeznacza tak duże środki finansowe na dopłaty do OZE dotyczące spalania biomasy.
Już od kilku lat organizacje ekologiczne apelowały do rządu, aby nie wykorzystywać biomasy leśnej do spalania jej w celu produkcji energii elektrycznej i ciepła. Apele te miały na celu wykreślenie biomasy pierwotnej, czyli pochodzącej bezpośrednio z lasów, z grupy odnawialnych źródeł energii.
19 listopada 2023 r. weszła w życie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2413, tzw. RED III. Unia Europejska zwiększyła udział energii odnawialnej w ciągu następnych niespełna 7 lat do 42,5%. Warto wspomnieć, że poprzednia dyrektywa RED II ustanawiała ten cel na 32%. RED III utrzymało jednak status pierwotnej biomasy drzewnej jako źródła odnawialnego. Spalanie drewna w elektrowniach jest więc nadal możliwe i zaliczane do celów OZE. Mimo to, w dyrektywie pojawiły się pewne ograniczenia.
Biomasa w RED III
W preambule ww. aktu prawnego wskazano, że: Zgodnie z zasadą kaskadowego wykorzystania biomasy, biomasa drzewna powinna być wykorzystywana stosownie do jej najwyższej ekonomicznej i środowiskowej wartości dodanej zgodnie z następującą hierarchią priorytetów:
- produkty drewnopochodne,
- przedłużanie cyklu życia produktów drewnopochodnych,
- ponowne użycie,
- recykling,
- bioenergia,
- trwałe składowanie.
W przypadku, gdy żadne inne zastosowanie biomasy drzewnej nie jest ekonomicznie opłacalne lub właściwe pod względem środowiskowym, odzysk energii pomaga ograniczyć produkcję energii ze źródeł nieodnawialnych.
Systemy wsparcia państw członkowskich na rzecz bioenergii powinny koncentrować się na surowcach, w przypadku których odnotowuje się niewielką konkurencję rynkową z sektorami surowcowymi i których pozyskiwanie uznaje się za korzystne zarówno dla klimatu, jak i dla różnorodności biologicznej, aby unikać negatywnych zachęt do podążania ścieżkami niezrównoważonej bioenergii.
Równocześnie, przy wdrażaniu środków zapewniających stosowanie zasady kaskadowego wykorzystania biomasy należy uwzględnić specyficzne uwarunkowania krajowe, jakimi kierują się państwa członkowskie przy opracowywaniu swoich systemów wsparcia. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość odstąpienia od tej zasady w należycie uzasadnionych okolicznościach, np. gdy wymaga tego bezpieczeństwo dostaw energii, np. w warunkach bardzo dużego zimna.
TO TYLKO FRAGMENT ARTYKUŁU. CAŁY PRZECZYTASZ W MAGAZYNIE BIOMASA. SPRAWDŹ:
Tekst: Katarzyna Wolny-Tomczyk, Prezes Zarządu Związku Producentów Paliw z Odpadów i Biomasy
Zdjęcie: Shutterstock
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
