System aukcyjny dla odnawialnych źródeł energii ma już 5 lat. Pierwsze aukcje odbyły się 30 grudnia 2016r. Łączna wartość energii objętej wygranymi ofertami wyniosła ponad 38 mld zł.

Wsparcie dla inwestycji i rozwoju odnawialnych źródeł energii podyktowane jest polityką klimatyczno – energetyczną Unii Europejskiej. (Określa ją m.in. dyrektywa 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.)

Reklama

Najważniejszym zobowiązaniem dla Polski związanym z realizacją przepisów dyrektywy jest osiągnięcie już w 2020 r. co najmniej 15 proc. udziału energii z odnawialnych źródeł w zużyciu energii finalnej brutto. W tym co najmniej 10 proc. udziału energii odnawialnej zużywanej w transporcie.

Zobowiązanie to trafiło do zapisów dokumentu  Polityka energetyczna Polski do 2030 roku oraz do Krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.

Aby wypełnić te cele, konieczne okazało się wprowadzenie systemu wsparcia dla przedsiębiorców zainteresowanych inwestycjami w ekologiczne źródła energii.

20 lutego 2015 r. uchwalono ustawę o OZE, która wprowadziła ten nowy system wsparcia dla odnawialnych źródeł energii.

Urząd Regulacji Energetyki przypomina, że od 2005 roku obowiązywał w Polsce system wsparcia gwarantujący wytwórcom zakup energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, a wszystkie regulacje dotyczące OZE znajdowały się w ustawie Prawo energetyczne.

Istotą tego systemu był nałożony na sprzedawców energii obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE określonej ilości świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii, bądź uiszczenia opłaty zastępczej.

Jednak wspomniana ustawa o OZE z 2015 r. skutkowała wyłączeniem przepisów o odnawialnych źródłach energii i wprowadziła bardziej konkurencyjny system aukcyjny.

– Udostępnione w ten sposób wsparcie ma służyć wygenerowaniu nowego potencjału mocy wytwórczych z odnawialnych źródeł energii w systemie elektroenergetycznym kraju – zauważa Rafał Gawin, prezes URE.

Zaprojektowanie i wprowadzenie aukcyjnego systemu wsparcia było znaczącą zmianą dla sektora OZE. System ten zapewnia konkurencyjność podmiotów przystępujących do aukcji, co przekłada się na maksymalnie korzystne ceny energii elektrycznej.

W konsekwencji aukcje i ich wyniki mają bezpośredni wpływ na koszty energii elektrycznej oferowanej odbiorcom końcowym.

Trochę historii

Pierwsze aukcje odbyły się 30 grudnia 2016 roku. Ogłaszane, organizowane i przeprowadzane są za pośrednictwem Internetowej Platformy Aukcyjnej przez URE.

– Jedną z najistotniejszych kwestii w tym systemie jest prawidłowe zdefiniowanie koszyków aukcyjnych. Oznacza to konieczność trafnego oszacowania wolumenu i wartości energii podlegającej sprzedaży wraz z prawidłową kalkulacją cen referencyjnych. Bardzo duże znaczenie ma oczywiście stabilne otoczenie prawne ‒ zaznacza Rafał Gawin.

Zasady aukcji zmieniały się wraz z kolejnymi aktualizacjami ustawy OZE.

W aukcjach przeprowadzanych w 2016 r. i 2017 r. wygrywali uczestnicy, którzy zaoferowali najniższą cenę sprzedaży – aż do wyczerpania ilości lub wartości tej energii określonej w ogłoszeniu o aukcji. Nowelizacja ustawy z 2018 r. wprowadziła tzw. regułę wymuszania konkurencji. Zgodnie z nią, aukcję wygrywają uczestnicy, którzy zaoferowali najniższą cenę sprzedaży energii i których oferty łącznie nie przekroczyły 100 proc. wartości lub ilości energii określonej w ogłoszeniu o aukcji i 80 proc. ilości energii elektrycznej objętej wszystkimi złożonymi ofertami. Taki zapis pozwala uniknąć sytuacji, w której wszystkie oferty wygrywają aukcję, nawet jeśli ilość lub wartość energii elektrycznej złożonych ofert nie wyczerpuje całego wolumenu lub wartości wskazanych w ogłoszeniu.

– Wyniki aukcji z 2019 roku potwierdzają ogólnoeuropejski trend pokazujący, że cena energii wytwarzanej w najbardziej dojrzałych technologiach OZE zrównuje się z ceną energii konwencjonalnej, czego dowodem jest średnia cena jaką oferowały w aukcjach duże instalacje wiatrowe. Niewielki udział dodatkowych instrumentów wsparcia potwierdza, że energia odnawialna staje się coraz bardziej konkurencyjna i winna stanowić istotny składnik polskiego „mixu energetycznego” – podsumowuje ubiegłoroczne aukcje prezes URE.

5 lat systemu aukcyjnego w liczbach:

  • W aukcjach przeprowadzonych w latach 2016 ‒ 2019 udzielono wsparcia dla ponad 2000 instalacji. Łączna wartość energii objętej wygranymi ofertami wyniosła ponad 38 mld zł.
  •  W wyniku rozstrzygnięcia przeprowadzonych aukcji sprzedano w sumie prawie 154 TWh.
  • Zdecydowana większość wsparcia – tj. blisko 37 miliardów złotych – trafiła do instalacji nowych, czyli takich, w których wytworzenie energii elektrycznej po raz pierwszy nastąpi po dniu zamknięcia sesji aukcji.
  • Najniższa średnia cena z ofert wygranych w danym koszyku została odnotowana w aukcji dedykowanej elektrowniom wiatrowym i wyniosła niecałe 200 zł/MWh (2018 rok), co było spowodowane silną presją cenową będącą efektem relatywnie niewielkiego – w stosunku do potrzeb rynkowych – wolumenu energii elektrycznej przeznaczonej na sprzedaż. Sytuację tę dodatkowo spotęgował fakt, że była to pierwsza aukcja od uruchomienia systemu wsparcia, tj. od 2016 r., przeznaczona dla nowych przedsięwzięć wiatrowych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW, co spowodowało, że w wyniku rozstrzygnięcia tej aukcji zwycięskimi okazało się jedynie 31 ofert.
  • Obserwujemy także spadek kosztów wytwarzania energii z instalacji fotowoltaicznych: średnia cena z ofert wygranych w 2017 r. wyniosła 372 zł/MWh, w 2018 r. wyniosła już tylko 352 zł/MWh, a w 2019 r. – 317 zł/MWh.
  • Instalacje istniejące (migrujące z kończącego się systemu świadectw pochodzenia) z przeznaczonej dla nich puli o wartości ponad 46 mld złotych zdołały zagospodarować nieco ponad 1 mld złotych, co stanowi niewiele ponad 2 proc. łącznej wartości energii elektrycznej przeznaczonej dotychczas na sprzedaż w drodze aukcji.
  • W wyniku rozstrzygnięcia dotychczasowych aukcji może powstać ok. 3,4 GW nowych mocy w technologii wiatrowej, ok. 1,7 GW w technologii PV oraz niecałe 70 MW nowych mocy w pozostałych technologiach OZE.
  • Beneficjentami systemu aukcyjnego są głównie wytwórcy wykorzystujący do wytwarzania energii elektrycznej energię promieniowania słonecznego i wiatru na lądzie. Pozostałe technologie stanowią margines, aczkolwiek potencjał tkwi jeszcze w projektach opartych o technologie biogazowe.
Struktura sprzedaży energii w aukcjach w latach 2016-2019
Struktura sprzedaży energii w aukcjach w latach 2016-2019

 

Udział mocy zainstalowanych poszczególnych technologii [MW] wynikający z dotychczas przeprowadzonych aukcji
Udział mocy zainstalowanych poszczególnych technologii [MW] wynikający z dotychczas przeprowadzonych aukcji

 

 

Wartość energii z rozstrzygniętych aukcji w latach 2016-2019 [mld zł]
Wartość energii z rozstrzygniętych aukcji w latach 2016-2019 [mld zł]

Chcesz wiedzieć więcej? Dlatego czytaj Magazyn Biomasa. W internecie za darmo:

Całe wydanie znajdziesz też tutaj. Dlatego kliknij i czytaj!

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
Zdjęcie: pixabay.com
Newsletter

Newsletter

Bądź na bieżąco z branżą OZE