Przetwórstwo roślin na cele energetyczne z dofinansowaniem?

Ważne pytanie ciśnie się na usta przetwórców produktów rolnych na cele energetyczne, którzy w poprzedniej perspektywie dotacji unijnych na lata 2007-2013 mogli liczyć na dotacje z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dzisiaj, w III kwartale 2014 r., gdy dotacje ze „starego rozdania” są już wyczerpane, nadal nie ma jednoznacznej odpowiedzi na tak ważne dla rynku biomasy w Polsce pytanie.

W ramach poprzedniej perspektywy finansowej przetwórcy roślin na cele energetyczne mogli ubiegać się o dofinansowanie z działania 1.2.3. PROW „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”. Zasady przyznawania dofinansowania umożliwiały wnioskowanie o wsparcie wszystkim przedsiębiorcom, nawet dużym podmiotom, o ile nie zatrudnili więcej niż 750 osób. Wspierane były projekty realizowane przez podmioty, które dysponowały długoterminowymi umowami na dostawę surowców, zawieranymi z producentami rolnymi oraz inwestycje zakładające wzrost mocy produkcyjnych pod warunkiem, iż wykazana została możliwości zbytu planowanej produkcji. W ramach działania 1.2.3 każdy z wnioskodawców, mógł ubiegać się o wsparcie w wysokości nawet 20 mln złotych.

Mikroprzedsiębiorcy, chcący realizować mniejsze projekty, mogli uzyskać dofinansowanie w ramach innego działania PROW – działanie 3.1.2. „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”. Dawało ono możliwość pozyskania dofinansowania inwestycji związanych z przetwórstwem roślin na cele energetyczne w wysokości 50% kosztów kwalifikowanych w kwocie do 300 tys. złotych.

PROW 2014-2020 – jakie zmiany?

Z informacji, które płyną z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zapisanych w „Projekcie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020” wynika, że poddziałaniem, które niejako zastąpi 1.2.3 jest działanie 4.2 Pomoc na inwestycje w przetwórstwo/marketing i rozwój produktów rolnych. Projekt zakłada, że wnioskować o dofinansowanie w ramach tego działania będą mogły jedynie przedsiębiorstwa z sektora MSP, bez dużych przedsiębiorstw.

Z projektu jasno wynika, że planuje się wspierać inwestycje między innymi w sektorze przetwarzania produktów rolnych na cele energetyczne. Szczegółowy wykaz rodzajów działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności objętej pomocą w niniejszym działaniu zostanie określony w przepisach krajowych. To jednak dobra wiadomość.

Są jednak dosyć ważne wymagania dotyczące samego projektu. Udzielenie pomocy będzie możliwe wyłącznie w przypadku, gdy realizacja inwestycji nie jest możliwa bez udziału środków publicznych. Jest to unikanie tzw. efektu deadweight, rozumianego jako zjawisko polegające na tym, że zamierzone efekty realizowanego programu/projektu osiągnięto by nawet wówczas, gdyby na danym obszarze nie był realizowany tenże program/projekt.

Pozostaje także wymóg dotyczący zaopatrywania się, po zakończeniu realizacji operacji, w surowce (co najmniej 50 procent całkowitej ilości) niezbędne do produkcji na podstawie umów długoterminowych (co najmniej 3-letnich), zawieranych bezpośrednio z rolnikami, grupami i organizacjami producentów, związkami grup lub zrzeszeniami organizacji producentów, czy też podmiotami wstępnie przetwarzającymi produkty rolne.

Pomoc ma mieć formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji, które mają obejmować:

• koszty budowy, modernizacji lub przebudowy budynków produkcyjnych lub magazynowych i budowli stanowiących infrastrukturę zakładów przetwórstwa, niezbędną do wdrożenia inwestycji w zakresie zakupu maszyn i urządzeń lub infrastruktury służącej ochronie środowiska,
• koszty zakupu (wraz z instalacją) lub leasingu zakończonego przeniesieniem prawa własności:
  • maszyn lub urządzeń do przetwarzania, magazynowania lub przygotowania produktów do sprzedaży,
  • aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprzętu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania,
  • urządzeń służących poprawie ochrony środowiska,
• koszty zakupu oprogramowania służącego zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz sterowaniu procesem produkcji i magazynowania,
• koszty wdrożenia procedury certyfikowanych systemów zarządzania jakością,
• opłaty za patenty i licencje,
• koszty ogólne tj.: przygotowania dokumentacji technicznej projektu, przygotowania biznesplanu, nadzoru urbanistycznego, architektonicznego, budowlanego lub konserwatorskiego.

I najważniejsze: maksymalna wartość dotacji dla jednego beneficjenta to 3 mln złotych, a w przypadku związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów to 15 mln złotych. Poziom dofinansowania to maksymalnie 50 procent kosztów kwalifikowanych inwestycji. Minimalna wartość jest taka, jak poprzednio: 100 tys. złotych. Jest to spore obniżenie dotacji, o jaką może się ubiegać jeden podmiot, w porównaniu do poprzedniej perspektywy finansowej, w której możliwe było uzyskanie nawet 20 mln złotych bezzwrotnego wsparcia.

W ramach PROW 2014-2020 kryteria wyboru projektów, będą uwzględniać operacje dotyczące w szczególności:

• grup lub organizacji producentów oraz związków grup lub zrzeszeń organizacji producentów,
• spółdzielni,
• młodych rolników, tj. rolników poniżej czterdziestego roku życia, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie – dotyczy podmiotów składających wnioski w naborze tematycznym, dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych,
• wnioskodawców zaopatrujących się w surowce do produkcji na podstawie długoterminowych umów, zawartych bezpośrednio z producentami rolnymi, na poziomie przekraczającym 50 procent całkowitej ilości nabywanych produktów rolnych,
• innowacyjności, ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu,
• wnioskodawców uczestniczących we wspólnotowych lub krajowych systemach jakości lub przetwarzających produkty rolne pochodzące bezpośrednio od producentów ekologicznych,
• realizacji inwestycji w gminach należących do powiatów o najwyższym poziomie bezrobocia w kraju,
• wybranych sektorów przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych.

Budżet PROW 2014-2020

Budżet, jaki przeznaczono na działanie 4.2 Przetwórstwo i marketing produktów rolnych to ponad 693 mln euro. Istotną informacją jest również ta, że budżety na działania podzielone mają być wg regionów (województw). 63 procent całego budżetu działania przypada na dofinansowanie dla regionów słabiej rozwiniętych, a tych jest 15, poza Mazowieckiem. Oznacza to, że dla województwa mazowieckiego przypadnie aż 36,37% całego budżetu. Podział budżetu na koperty dla województw słabiej rozwiniętych i lepiej miałby sens, gdyby tych drugich było więcej. W takiej sytuacji prawie 40% budżetu trafia do już mocno rozwiniętego województwa mazowieckiego, które jako jedyny region przekroczy 75 procent poziomu PKB na mieszkańca w relacji do średniej unijnej. Według wielu ekspertów, w tym także wg mnie, jest to mocno niesprawiedliwe i krzywdzące!

Należy pamiętać, że dokument, na który się powołujemy, w swoim tytule wciąż zawiera słowo „projekt”. O pewnych informacjach będzie można mówić dopiero w momencie pojawienia się rozporządzeń i samych dokumentów konkursowych, a na te musimy jeszcze poczekać.

Odpowiedź na pytanie postawione w tytule jest twierdząca – znajdą się środki na dofinansowanie inwestycji związanych z produkcją biomasy. Na szczegóły musimy jednak cierpliwie czekać.

Autor: Anna Zrobczyńska