Normy dla pelletu znów się oddalają… Prace w zespole przy Ministerstwie Klimatu i Środowiska nad wdrożeniem norm jakościowych dla pelletu drzewnego wstrzymane. Rząd czasowo zawiesił normy jakości węgla. Czy to oznacza, że Polska zamiast kroku do przodu zrobiła trzy kroki w tył? Oto stanowisko Polskiej Rady Pelletu.

GDZIE KUPIĆ DOBRY PELLET? SPRAWDŹ NA NASZEJ MAPIE!

Zgodnie ze sprawozdaniem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (Sprawozdanie specjalne nr 23) oraz według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zanieczyszczenie powietrza stanowi największe środowiskowe zagrożenie dla zdrowia mieszkańców Unii Europejskiej (UE).

Każdego roku z powodu nadmiernego zanieczyszczenia powietrza takimi czynnikami jak pył zawieszony, dwutlenek azotu i ozon w warstwie przyziemnej, umiera przedwcześnie około 400 000 osób. W konsekwencji skutkuje to setkami miliardów euro w postaci kosztów zewnętrznych związanych ze zdrowiem. Szczególnie narażone są osoby na obszarach miejskich.

Przepisy prawa określające dopuszczalne wartości stężenia czynników zanieczyszczenia w powietrzu funkcjonują w UE od około 30 lat. Mimo to w większości państw członkowskich i w wielu europejskich miastach jakość powietrza jest nadal niezadowalająca.

Dyrektywa w sprawie jakości powietrza z 2008 r. stanowi podstawę unijnej polityki czystego powietrza. Ustanawia jego normy jakości w zakresie stężenia czynników zanieczyszczenia w powietrzu, którym oddychamy. W ostatnich dziesięcioleciach strategie polityczne UE przyczyniły się do ograniczenia emisji, jednak jakość powietrza nie poprawiała się w tym samym tempie, a konsekwencje tego dla zdrowia publicznego są nadal poważne.

Normy dla pelletu drzewnego

Trybunał stwierdził, że głównymi przyczynami takiego stanu rzeczy są niedoskonałe przepisy oraz niedostateczne wdrażanie przyjętej polityki.

W myśl powyższego to polski rząd 27 czerwca br. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej opublikował rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska [MKiŚ] w sprawie odstąpienia od stosowania wymagań określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz. U. 2022 r. poz. 1351).

Dokument wszedł w życie już kolejnego dnia. Zgodnie z tym komunikatem na podstawie art. 6a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. 2022 r. poz. 1315) przez okres 60 dni odstępuje się od stosowania wymagań określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz. U. poz. 1890).

W uzasadnieniu do tego przepisu MKiŚ wyjaśnia, że decyzja ta związana jest ze wzrostem cen surowca kopalnego czego główną przyczyną jest inwazja Rosji na Ukrainę i wprowadzone sankcje. Z jednej strony uzasadnienie jest jak najbardziej zasadne, bo w Polsce, ale także i w całej Europie mamy trudną sytuację w kwestiach ogrzewania i dostępności surowców energetycznych na nadchodzący sezon grzewczy.

Jednak, z drugiej strony, czy to nie oznacza, że z powodu zawieszenia norm i przede wszystkim braku węgla przepis ten tym bardziej daje możliwość palenia nie tylko najmocniej zasiarczonymi sortymentami węgla, ale również odpadami kopalnianymi, czyli flotokoncentratem i mułem kopalnianym, zmieszanymi z miałami węglowymi? Czy zatem czasowe odstąpienie od przepisów ws. norm jakości dla paliw kopalnych nie oznacza wprost pogorszenia się stanu powietrza w nadchodzącym sezonie grzewczym…?

Analogiczna sytuacja spotkała branżę biopaliw stałych. Prace w ramach przeglądu ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, który dokonywany jest co najmniej raz na 2 lata przez ministra właściwego ds. energii w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu i ministrem właściwym do spraw gospodarki w celu oceny wpływu na ochronę środowiska, zdrowie ludzi oraz interesy konsumentów, dały szansę na włączenie wymagań jakościowych m.in. dla pelletu drzewnego jako biopaliwa stałego.

WSZYSTKO, CO MUSISZ WIEDZIEĆ O PELLECIE. KLIKNIJ I SPRAWDŹ!

Jak doskonale wiemy, mimo ogólnego tytułu, rozporządzenie to dotychczas określa tylko wymogi jakościowe odnoszące się do paliw węglowych. W związku z tym utworzony na początku 2021 roku zespół międzyresortowy ds. przeglądu jakości paliw stałych rozpoczął prace dot. wymagań jakościowych dla wszystkich paliw stałych.

Stowarzyszenie Polska Rada Pelletu złożyła deklarację włączenia się i brała czynny udział w pracach mających na celu wprowadzenie innych sortymentów biopaliw stałych jak pellet drzewny, i poprawek do rozporządzeń dotyczących aspektów monitorowania jakości biopaliw stałych stosowanych na cele grzewcze, w tym również odnoszących się do wytycznych programów rządowych np. „Czyste Powietrze”.

Kluczowym argumentem przemawiającym za włączeniem pelletu drzewnego jako biopaliwa w ramach projektu ustawy był fakt, że jest on jedynym biopaliwem stałym, który posiada skutecznie wdrożony i monitorowany przez system kontroli jakości i certyfikacji oraz system pełnej identyfikowalności każdej partii wyprodukowanego pelletu drzewnego wprowadzanego do obrotu.

Corocznie partia certyfikowanego pelletu produkowana w zakładzie produkcyjnym podlega szczegółowym badaniom laboratoryjnym w autoryzowanym i akredytowanym laboratorium zewnętrznym oraz dodatkowo każda partia certyfikowanego pelletu jest badana pod kątem parametrów funkcjonalnych w laboratorium zakładowym, które musi posiadać każdy certyfikowany podmiot.

Certyfikowany pellet drzewny musi spełniać wszystkie kryteria określone w standardzie certyfikacji opartym na międzynarodowej normie klasyfikacyjnej, wprowadzonej przez Polski Komitet Normalizacyjny: PN-EN ISO 17225-2:2014 Biopaliwa stałe. Specyfikacje paliw i klasy. Cześć́ 2: Klasy peletów drzewnych. Ocenia się zarówno właściwości użytkowe, jak i fizyko-chemiczne. Certyfikaty jakości pelletu wydają tylko autoryzowane Jednostki certyfikujące po spełnieniu wszystkich kryteriów oceny weryfikowanych podczas audytu niezależnej strony trzeciej.

Ostatnie aktywne działania pracy komitetu miały miejsce jeszcze w styczniu br., jednak inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała paraliż energetyczny w całej Europie, a skutki będziemy odczuwać wszyscy w nadchodzących miesiącach.

Każdego dnia obserwujemy, że kryzys energetyczny się pogłębia, a składy opału, czy sklepy budowlane nie mają towaru. Jeśli nim dysponują to ceny są bardzo wysokie. Obecnie trzeba zapłacić nawet 3 tys. zł za tonę węgla i min. 2 tys. pln za tonę pelletu drzewnego.

Czytaj też: Polska w czołówce producentów pelletu z certyfikatem ENplus

Rząd zdecydował o wprowadzeniu dopłat na zakup węgla (ustawa o dopłatach do węgla z dnia 23 czerwca 2022), która już 11 lipca 2022 roku została podpisana przez prezydenta. Ustawa ta dotyczy rozwiązań, których celem jest ochrona odbiorców niektórych paliw stałych. W myśl tej ustawy sprzedawcy węgla, którzy zdecydują się na sprzedaż surowca po cenach gwarantowanych, otrzymają dotacje.

Ma to pozwolić na zakup paliwa przez gospodarstwa domowe w cenie maksymalnej 966,60 zł brutto. Sprzedawcy otrzymają maksymalnie 1173,13 zł dopłaty do każdej tony węgla, przy czym przewidziany jest zakup do 3 ton przez każde gospodarstwo domowe. Dofinansowanie uzyskają sprzedawcy, którzy są wpisani do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych i wykonują działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania paliw do obrotu. Rekompensatami objęte będą węgiel kamienny, brykiet i pellet (muszą one zawierać przynajmniej 85% węgla kamiennego). Dotyczy to paliw wydobytych lub wyprodukowanych w Polsce, jak również importowanych od 16.04.2022 r. do 31.12.2022 r.

Normy dla pelletu ważne dla gospodarstw domowych

Co jednak z gospodarstwami domowymi, w których wykorzystuje się instalacje na pellet drzewny, a które w ramach rządowego programu „Czyste Powietrze” wymieniły źródło ciepła na kocioł na pellet drzewny? Zgodnie ze złożonymi deklaracjami do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) takich gospodarstw jest ponad 311 tys.!

Dlaczego w ramach zielonej transformacji energetycznej gospodarstwa, które zdecydowały się na wymianę i zainstalowanie ekologicznych źródeł ciepła zostały pominięte przez rządowe wsparcie w ramach tarcz antyinflacyjnych i po prostu pozostawione same sobie…

Czy zawieszenie norm jakościowych dla węgla i wstrzymanie prac nad nowelizacją norm, które miały objąć również wymagania dla pelletu drzewnego nie tworzą „okna zakupowego” dla nielegalnych dotychczas paliw – niskiej jakości pelletu drzewnego z zanieczyszczonego surowca, odpadów węglowych oraz węgla słabej jakości o wysokiej zawartości popiołu, wilgoci i siarki?

Sprawdź także: Fabryka pelletu – czy to jest dobry pomysł na biznes?

Czy zaistniała sytuacja nie jest okazją dla kopalń na sprzedanie zalegających na hałdach odpadów, których sprzedaży zakazano w 2018 r.?

A czy wpłynie ona bezpośrednio na rynki energetyczne powodując ryzyko braku możliwości nabycia przez obywateli opału? Czy przyczyni się do wzrostu ubóstwa energetycznego? Te pytania pozostawiamy jako zadanie dla Pani Minister Klimatu i Środowiska oraz powołanego Pełnomocnika Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii.

Chcesz wiedzieć więcej? Dlatego czytaj Magazyn Biomasa. W internecie za darmo:

Inne wydania Magazynu Biomasa znajdziesz tutaj. Dlatego kliknij i czytaj!

Tekst: Agnieszka Kędziora-Urbanowicz, Wiceprezes Zarządu Polskiej Rady Pelletu

Zdjęcie: Shutterstock