W obliczu globalnych wyzwań związanych z klimatem, inwestycje w biometanownie stają się nie tylko koniecznością, ale i szansą na zrównoważony rozwój społeczności lokalnych. Jak jednak uniknąć ryzyk i zapewnić, że projekty te przyniosą długotrwałe korzyści środowisku oraz interesariuszom? Odpowiedzią jest społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) – strategia, która może przekształcić wyzwania w realne możliwości. Ten artykuł pokazuje, jak efektywne zarządzanie ryzykiem, transparentność w działaniu i współpraca mogą wpisać biometanownie w kluczowe elementy lokalnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
Społeczna Odpowiedzialność Biznesu (CSR)
CSR obejmuje dążenie do maksymalizacji korzyści ekologicznych i ekonomicznych poprzez efektywną komunikację społeczną oraz odpowiedzialne zarządzanie. Biometanownie powinny działać zgodnie z najnowszymi standardami regulacyjnymi oraz dobrymi praktykami. Kluczowe działania w ramach CSR obejmują:
- Edukację: Inicjowanie kampanii edukacyjnych od samego początku planowania projektu, które podnoszą świadomość społeczną na temat korzyści płynących z biometanowni i technologii ochrony środowiska.
- Zaangażowanie społeczne: Regularne konsultacje z lokalnymi społecznościami i samorządami, aby uwzględnić ich obawy i potrzeby w procesie planowania i docelowego operowania instalacji.
- Transparentność działań: Otwarte komunikowanie celów, działań i wyników środowiskowych biometanowni, aby budować zaufanie i partnerstwo z lokalną społecznością i innymi interesariuszami.
Analiza wpływu na gospodarkę i samorząd
Inwestorzy muszą dokładnie przeanalizować pełny ekosystem, który stworzy instalacja biometanowni, wpływając na lokalną gospodarkę i samorząd. W tym celu można rozważyć następujące aspekty:
- Ocena ryzyk: Analiza, czy normy stworzone przez instalację wpisują się w najlepsze rynkowe praktyki, jakie korzyści ekonomiczne przyniesie lokalnej społeczności oraz jakie mogą być potencjalne zagrożenia.
- Kampania edukacyjna: Planowanie kampanii edukacyjnych, które podnoszą świadomość na temat technologii ochrony środowiska i korzyści płynących z biometanowni.
- Plan zarządzania ryzykiem: Stworzenie planu zarządzania ryzykiem, który obejmuje potencjalne zagrożenia dla projektu i sposoby ich minimalizacji. Obejmuje to zarówno aspekty techniczne, jak i społeczne, takie jak badanie opinii wśród lokalnej społeczności.
Czytaj też: Kto skorzysta na biogazie?
Program współpracy z interesariuszami
Program współpracy z interesariuszami powinien być oparty na transparentności działań. Kluczowe elementy takiego programu obejmują:
- Społeczeństwo: Tworzenie lokalnej Gospodarki o Obiegu Zamkniętym (GOZ), co może skutkować niższymi kosztami utylizacji odpadów organicznych oraz skracaniem łańcuchów dostaw bioodpadów. Ważne jest, aby programy te były komunikowane poprzez lokalne media, spotkania informacyjne oraz współpracę z organizacjami pozarządowymi.
- Biznes: Współpraca z lokalnymi przedsiębiorstwami poprzez dostępność produktów biometanowni (prąd, energia cieplna, L-CO2, biometan lub bioLNG). Inwestorzy powinni nawiązywać bezpośrednie kontakty z lokalnym biznesem, aby zidentyfikować możliwości synergii i wsparcia w dekarbonizacji.
- Rolnictwo: Obniżanie kosztów i zapotrzebowania na nawozy sztuczne oraz gospodarowanie ekologicznym i stabilnym lokalnie pofermentem. Rolnicy mogą generować dodatkowe przychody z utylizacji odpadów, tym samym obniżając ślad środowiskowy działalności rolniczej. Warto organizować warsztaty i spotkania edukacyjne dla rolników, aby zwiększyć ich świadomość i zaangażowanie.
- Samorząd: Wypełnianie zobowiązań przyjętych w prawie krajowym oraz lokalnym. Tworzenie trwałych przewag konkurencyjnych dla gmin i województw poprzez lepsze przygotowanie społeczeństwa na transformację energetyczną oraz zmiany klimatyczne. Inwestorzy powinni współpracować z samorządami, aby wspólnie rozwijać lokalne strategie i plany działania.
Implementacja programu
Tworzenie takiego programu wymaga szczegółowych szacunków i danych przygotowanych w trakcie postępowania administracyjnego, propozycji współpracy oraz wyjaśnień dotyczących korzyści i potencjalnych ryzyk. Program powinien być skierowany do różnych grup interesariuszy, w tym lokalnych mieszkańców, przedsiębiorstw, rolników oraz przedstawicieli samorządów. Skuteczna komunikacja wymaga użycia różnych kanałów, takich jak lokalne media, internet, spotkania publiczne oraz materiały edukacyjne.
Rola lokalnych regulacji
Przygotowanie inwestycyjne biometanowni powinno opierać się na analizie regulacji lokalnych:
- Plan Gospodarki Niskoemisyjnej, który jest elementem Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (NPRGN). Program ten uwzględnia potrzeby ochrony środowiska, określając cele i działania na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Kluczowe elementy PGN z perspektywy biometanowni obejmują: Inwentaryzację emisji CO2 i ocenę zużycia energii; Wyznaczenie celów dotyczących redukcji emisji i zwiększenia udziału biopaliw; Opis konkretnych działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej; Procedury monitorowania, oceny postępów oraz mechanizmy adaptacyjne.
- Program Ochrony Środowiska dla jednostek samorządu terytorialnego wynika z ustawy Prawo Ochrony Środowiska, która nakłada obowiązek opracowywania i realizacji programów mających na celu zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi oraz zapobieganie degradacji środowiska. Programy te opierają się na legislacji Unii Europejskiej i mają na celu poprawę stanu środowiska naturalnego poprzez efektywne zarządzanie odpadami i ochronę środowiska przed degradacją.
Regionalne regulacje, takie jak Program Ochrony Środowiska dla Województw do roku 2030 oraz Plan Gospodarki Odpadami dla Województw, są kluczowe dla zapewnienia zgodności inwestycji z lokalnymi celami środowiskowymi. Inwestorzy muszą uwzględniać te regulacje, aby zminimalizować ryzyka związane z inwestycją i wspierać socjo-ekonomiczne kierunki rozwoju lokalnych społeczności.
Czytaj też: Biogaz i biometan w polityce Unii Europejskiej
Najlepsze Dostępne Techniki (BAT)
Aby poprawić ogólną efektywność środowiskową biometanowni, w ramach BAT (ang. Best Available Techniques)[1] należy wdrożyć system zarządzania środowiskowego w biometanowni, w szczególności obejmujący:
- Monitorowanie strumieni związków lotnych w oparciu o systemy filtracji emisji,
- Opomiarowanie instalacji i kontrola jakości oparta na wewnętrznych procedurach,
- Ograniczanie ryzyka środowiskowego związanego z logistyką i przetwarzaniem odpadów,
- Monitorowanie zgodności inwestycji m.in. z normami ISO.
Implementacja BAT pozwala na niwelowanie oddziaływania instalacji, co jest kluczowe dla zmniejszania ryzyk oraz budowania efektywnej komunikacji opartej na edukacji społeczeństwa oraz docelowej jakościowej współpracy z interesariuszami.
Podsumowanie
Odpowiednie przygotowanie planu biometanowni od samego początku procedowania inwestycji jest kluczowe dla jej sukcesu. Ważne jest uwzględnienie lokalnych regulacji, analiza ryzyk oraz zaangażowanie społeczności poprzez transparentną komunikację. Realizacja projektu powinna obejmować edukację społeczną i regularne konsultacje z interesariuszami. Implementacja systemów monitorowania, kontroli jakości oraz technologii BAT minimalizuje docelowy wpływ na środowisko. W związku z tym, kompleksowe podejście wspiera zrównoważony rozwój i buduje pozytywne relacje z lokalną społecznością.
[1] Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/1147 z dnia 10 sierpnia 2018 r. ustanawiająca konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do przetwarzania odpadów zgodnie z dyrektywą 2010/75/UE Parlamentu Europejskiego i Rady (Notyfikowana jako dokument nr C(2018) 5070).
Tekst: Paweł Wołoszyński, CEO Fundacji Technologii Ochrony Środowiska
Zdjęcie: Shutterstock
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
