780 instalacji podłączonych do sieci gazowej o mocy prawie 15 TWh i pipeline obejmujący 1380 projektów biometanowych o łącznej mocy 29 TWh – Francja to dziś europejski biometanowy lider. Czy do 2030 roku uda się jej potroić produkcję biometanu?
Ma w tym pomóc aktualizacja rządowej strategii, która pozwoli na dalszą dekarbonizację sieci gazowej Francji. Prace nad nią trwają i angażują wszystkich uczestników rynku: inwestorów, dostawców technologii, firmy inżynieryjno-budowlane, firmy sektora energetycznego, przedsiębiorstwa odpadowe, stowarzyszenia branżowe i rolników. Rolnictwo stanowi kluczowy element francuskiego rynku, ponieważ 90% instalacji produkujących biometan zasilanych jest rolniczą biomasą odpadową i aż 83% potencjału produkcyjnego znajduje się w rękach rolników.
15 lat strategii dla biometanu
W 2026 r. minie 15 lat od objęcia systemem wsparcia feed-in-tarrif pierwszej biometanowni przyłączonej do sieci gazowej we Francji. Kamieniem milowym dla branży był rok 2018, w którym wprowadzono przepis droit à l’injection (right to inject) dający producentom biometanu prawo do wprowadzenia odnawialnego gazu do sieci gazu ziemnego, o ile spełniony jest warunek efektywności techniczno-ekonomicznej. Od tego czasu prace nad infrastrukturą przyłączeniową dla biometanu zostały przeniesione na operatorów sieci – to oni odpowiadają za wyeliminowanie np. problemów z chłonnością i przyjęcie gazu do sieci. Opracowują także strefy przyłączeń, pomocne w planowaniu lokalizacji przyszłych biometanowni. Od tego czasu taryfy dla biometanu ulegały kilka razy zmianie, odpowiadając zmieniającym się realiom rynkowym.
CBP – koszt na odbiorców końcowych
Od 2026 we Francji zacznie działać nowy system: Biogas Production Certificates (CBP) – pozabudżetowy mechanizm wsparcia biometanu, w którym producenci zielonego gazu otrzymują certyfikat za każdą jednostkę zatłoczoną do sieci gazowej, a dostawcy gazu będą mieli obowiązek zwrócić do państwa określoną liczbę CPB. Ilość ta zależy od wolumenu gazu sprzedanego klientom końcowym (gospodarstwa domowe i sektor usług). Rejestr uruchomiono w czerwcu 2025, a obowiązek zwrotów certyfikatów zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. Jest to bardzo znacząca zmiana, gdyż wsparcie publiczne zostanie przeniesione na dostawców gazu (firmy handlowe, które kupują i sprzedają gaz), a te, w mniejszej lub większej części, przejdą na odbiorców końcowych. W efekcie gospodarstwa domowe będą płacić więcej za gaz, choć w pierwszych latach działania mechanizmu te podwyżki będą niewielkie (np. w 2026 r. wskaźnik to 0,0041 CPB/MWh).
System CPB postrzegany jest jako kolejny krok w stronę zwiększenia udziału biometanu w miksie energetycznym Francji. Zdecydowanie będzie miał on pozytywny skutek dla producentów odnawialnego gazu, bo oferuje przewidywalność i stabilność finansową. Z drugiej strony pojawiają się obawy, że z uwagi na swój charakter będzie faworyzować duże instalacje przemysłowe i marginalizować mniejsze, lokalne projekty biometanowe. W 2029 nastąpi pierwsza ocena skutków CBP i wtedy albo będzie on kontynuowany zgodnie z pierwotnymi planami, albo korygowany.
Rynek rośnie dzięki BPA
Rozwojowi rynku i jego przejrzystości sprzyjają także umowy BPA (Biomethane Purchase Agreements) czyli długoterminowe kontrakty sprzedaży biometanu między jego producentem a odbiorcą – najczęściej dostawcą gazu lub firmą przemysłową. Celem BPA jest zapewnienie właścicielom instalacji biometanowych stałego strumienia przychodów, niezależnie od wahań cen gazu na rynku. Kontrakt BPA w Europie podpisano w 2022 pomiędzy Waga Energy a ENGIE, które uruchomiły na terenie podparyskiego składowiska odpadów Val’Pole w Claye-Souilly, zarządzanego przez koncern Veolia, jedną z największych europejskich biometanowni (120 GWh biometanu/rok). Innym interesującym przykładem działania BPA jest 7-latni kontrakt BASF na dostawę biometanu do swoich zakładów w Ludwigshafen i Antwerpii.
Oba mechanizmy (CBP i BPA) mają sprzyjać rozwojowi rynku i zwiększaniu odnawialnego gazu we francuskiej sieci gazowej. Ich zadaniem jest też zapewnienie większej przewidywalności i transparentności sektora. Współpraca wszystkich interesariuszy branży oraz ponadpolityczna zgoda co do biometanu we Francji zaowocowały największą liczbą instalacji biometanowych w Europie, wypracowaniem stałych zasad działania mechanizmów wsparcia i polityką aktywizowania każdego regionu do realizacji własnej polityki biometanowej.
Efekty mówią same za siebie, gdyż każdego tygodnia do francuskiej sieci podłączane są średnio 2 instalacje produkujące biometan. Utrzymanie takiego tempa jest konieczne, jeśli Francja chce osiągnąć swój cel na 2030 – ponad 44 TWh biometanu w kraju.
W 2025 roku Francja wytwarza o 21% biometanu więcej niż Niemcy (dotychczasowy lider) z trzykrotną przewagą pod względem liczby instalacji. Kolejne miejsca w tym zestawieniu zajmują Włochy, Wielka Brytania i Dania. Średnia wydajność francuskich instalacji biometanowych jest mniejsza niż w krajach, takich jak Dania czy Włochy, ale liczba instalacji rekompensuje ten fakt.
„Magazyn Biomasa” miał przyjemność uczestniczyć w wyjeździe studyjnym (6-8.10.2025) na infrastrukturę biometanową do Francji, którego organizatorem było DISE Energy we współpracy z Ambasadą Francji w Polsce. W ramach wyjazdu odbyły się wizyty w 3 zakładach produkcji biometanu: Val’Pôle w Claye-Souilly, la Centrale Biométhane Caux Vallée de Seine, ENGIE BIOZ oraz Agri Métha Nacre, a także sesja regulacyjna z udziałem przedstawicieli administracji w siedzibie GRDF w Paryżu.
Rynek biogazu i biometanu. Czytaj za darmo w internecie!
Newsletter
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
