Zależność Europy, w tym Polski, od importu paliw kopalnych oraz związane z tym ryzyka geopolityczne i ekonomiczne ponownie stały się palącym problemem. To odpowiedni moment, aby zwrócić uwagę na jedno z najbardziej obiecujących rozwiązań: biometan.
Biometan to rodzime odnawialne źródło energii. Zapewnia niezależność od importowanych paliw, technologii i surowców krytycznych. Może bez problemu zastąpić gaz ziemny w istniejących rurociągach, magazynach i urządzeniach końcowych, pomagając zmniejszyć rachunek Polski za import paliw kopalnych – szacowany na 138 mld zł w 2023 r. – oraz chroniąc polskie firmy i obywateli przed zmiennymi cenami gazu.
Biometan nie tylko daje bezpieczeństwo energetyczne, lecz również generuje miejsca pracy na obszarach wiejskich, wspiera rolników dodatkowym dochodem i pomaga zarządzać odpadami rolniczymi. Wprowadzanie go do sieci gazowej umożliwia elastyczne wykorzystanie w różnych sektorach – od wytwarzania energii i przemysłu po ogrzewanie mieszkań i transport.
Znaczący potencjał i dynamiczny rozwój
Biometan jest skalowalny. Biogaz i biometan stanowiły 7% zużycia gazu w Europie w 2023 r.1 i – według naszych prognoz – mogą one pokryć od 40 do 50% przewidywanego zapotrzebowania na gaz w UE do 2050 r.2. Polska znajduje się w pierwszej piątce krajów europejskich z szacowanym potencjałem produkcji biometanu na poziomie 3,1 mld m³ do 2030 r.3. Polska jest gotowa wykorzystać ten potencjał. Pierwsza w kraju instalacja biometanu zostanie podłączona w 2025 r., a wiele kolejnych jest w planach.
ENGIE zobowiązuje się wspierać rozwój rynku biometanu oraz pracować nad projektami instalacji w tym zakresie. Polski rząd również podejmuje działania, aktualizując procesy regulacyjne w celu ułatwienia rozwoju biometanu. Na podstawie doświadczeń ENGIE z innych krajów uważamy, że następujące z nich przyspieszą rozwój tego rynku:
- Ułatwienie podłączenia do sieci gazowej
Podobnie jak w większości krajów europejskich, obecne przepisy gazowe w Polsce zostały zaprojektowane dla scentralizowanego systemu opartego na imporcie gazu ziemnego. Może to stwarzać bariery dla zdecentralizowanego wprowadzania biometanu. Ciekawy sposób na poradzenie sobie z tym wyzwaniem znalazła np. Francja, oferując zaawansowany model tzw. ramy „Prawa do wprowadzania”, który obejmuje następujące kluczowe elementy:
– Koszty przyłączenia do sieci są dzielone między producentów biometanu a operatorów sieci (60% pokrywają operatorzy sieci z limitem maksymalnym 600 tys. EUR).
– Mechanizmy przepływu zwrotnego pozwalają na wprowadzenie biometanu na poziomie dystrybucji do sieci przesyłowej.
– Wyspy regulacyjne zapewniają elastyczność w zakresie standardów jakości gazu, dostosowując właściwości biometanu przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa sieci i urządzeń końcowych. Wdrożenie Pakietu Gazowego UE stanowi doskonałą okazję dla Polski do modernizacji krajowych przepisów. - Wzmocnienie argumentów biznesowych
Biometan można produkować w sposób opłacalny, co czyni go jedną z najbardziej konkurencyjnych możliwości dekarbonizacji dla ogrzewania, przemysłu i transportu. Jednakże w obecnych warunkach rynkowych nie może jeszcze konkurować z gazem kopalnym.
By przyciągnąć długoterminowe inwestycje – biorąc pod uwagę żywotność instalacji, która wynosi od 20 do 25 lat – niezbędne są przewidywalne mechanizmy wsparcia. Schemat kontraktów różnicowych (CfD) oparty na aukcjach, zaproponowany przez polski rząd, zapewniłby efektywne kosztowo rynkowe wsparcie i powinien zostać wdrożony bez zbędnych opóźnień. - Umożliwienie certyfikacji i handlu
Biometan spełnia rygorystyczne kryteria zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Polska ustanowiła systemy certyfikacji oraz system gwarancji pochodzenia (GoO), które są kluczowe dla przejrzystości rynku i zgodności z EU ETS, mandatami transportowymi oraz dobrowolnymi celami zrównoważonego rozwoju. Systemy GoO, chociaż są jeszcze na wczesnych etapach, są kluczowe dla umożliwienia handlu biometanemi zapewnienia, że odbiorcy mogą wykazać zgodność regulacyjną z ww. przepisami.
Polska – z silną bazą rolniczą, dobrze rozwiniętą infrastrukturą gazową i wyraźną wolą polityczną do zmniejszenia zależności od paliw kopalnych – jest dobrze przygotowana do dołączenia do czołowych krajów w zakresie wytwarzania biometanu. Czas działać już teraz.
Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj magazyn Rynek Biogazu i Biometanu:
Tekst: Annette Kroll, Szefowa Biura Regulacji i Spraw Publicznych i Przemysław Chryc, Prokurent ENGIE Renewable Gases Europe
Zdjęcie: ENGIE
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
PRZYPISY:
- EBA Statistical report 2024.
- Decarbonization pathways for Europe through 2050: Engie’s
scenario (2024 edition). - Guidhouse/Gas for Climate (2022): Biomethane production
potentials in the EU 2030 and 2050.
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
