Biomasa elementem miksu paliwowego Veolii term

W 2025 r. spółka Veolia term zainaugurowała inwestycje w 4 ciepłowniach potwierdzając potencjał biomasy w dekarbonizacji małych i średnich systemów ciepłowniczych. O strategicznych celach Grupy i umiejętności łączenia procesu niskoemisyjnej transformacji z zapewnieniem stabilności cenowej dla odbiorców ciepła mówi Magdalena Ruszniak, członek zarządu i dyrektor techniczny Veolii term.

Perła 2.0, Jaspis, Agat, Rubin – 2025 to szereg projektów inwestycyjnych Veolia term z wykorzystaniem biomasy w małych i średnich systemach ciepłowniczych. Biomasa jest filarem strategii dekarbonizacyjnej Grupy Veolia?

Grupa Veolia w Polsce realizuje strategiczny program GreenUp, którego celem jest transformacja lokalnych systemów ciepłowniczych w kierunku czystszych paliw i odnawialnych źródeł energii. Jednym z jego kluczowych elementów jest budowa jednostek opalanych biomasą i gazem, a dodatkowo także wykorzystanie OZE. Od 2019 r. w zakładach spółek Grupy prowadzimy projekty odejścia od węgla oraz inwestycje, których celem jest zmniejszenie emisji CO2 związanej z produkcją energii.

Wykorzystanie biomasy jest nieodzownym elementem tego procesu – budujemy instalacje, które wykorzystując to paliwo przyczyniają się do dekarbonizacji lokalnych systemów ciepłowniczych. Wymierną konsekwencją naszych działań jest istotne zmniejszenie wpływu zakładów na środowisko naturalne przy jednoczesnym zwiększeniu bezpieczeństwa dostaw czystszego ciepła dla mieszkańców.

Efektem przemian będzie całkowite odejście od węgla w ciepłowniach Grupy i osiągnięcie neutralności klimatycznej. Veolia term prowadzi działalność w blisko 60 polskich miastach, gdzie dostarczamy mieszkańcom ciepło, ciepłą wodę i energię, a skuteczna transformacja przyniesie korzyści w każdym z nich.

Odejście od jednego paliwa na rzecz miksu energetycznego opartego na gazie, biogazie, biomasie i OZE pozwala nam skuteczniej kontrolować koszty i zarządzać produkcją energii

Jak wygląda proces przechodzenia z węgla na biomasę w istniejących ciepłowniach należących do spółek Veolia term?

W każdej lokalizacji opracowujemy projekt uwzględniający lokalne potrzeby i możliwości synergii. W wielu miastach biomasa znajduje miejsce w nowym miksie energetycznym, a dotychczasowe doświadczenia Veolii term obejmują dwa podejścia związane z wykorzystaniem tego surowca. Pierwszym jest usunięcie jednostek węglowych i zastąpienie ich kotłami na paliwo biomasowe, drugim konwersja kotłów węglowych do wykorzystania energii z biomasy.

Dobrym przykładem drugiego rozwiązania jest projekt Malachit we Wrześni, gdzie w 2024 r. zakończyliśmy etap zastąpienia kotła węglowego WR10 o mocy 10 MWt instalacją gazowo-olejową o mocy 2,8 MWt i kotłem biomasowym o mocy 8 MWt. Dzięki temu zmienił się lokalny miks paliwowy: przed inwestycją 100% ciepła wytwarzano z węgla, obecnie 43% energii cieplnej pochodzi z gazu i biomasy. Modernizacja poprawiła elastyczność pracy kotłowni, obniżyła emisję CO2 o 4300 Mg rocznie oraz – co niezwykle istotne – pozwoliła opracować model konwersji kotłów WR-10 na alternatywne paliwa. Ten ostatni aspekt jest szczególnie cenny, ponieważ jest punktem odniesienia i referencją dla podobnych projektów w innych zakładach Grupy.

W jaki sposób finansujecie swoje projekty? I jak to przekłada się na biznes całej Grupy?

Odejście od jednego paliwa na rzecz miksu energetycznego opartego na gazie, biogazie, biomasie i OZE pozwala nam skuteczniej kontrolować koszty i zarządzać produkcją energii. Daje to potrójną korzyść: środowiskową, ekonomiczną oraz związaną z poprawą bezpieczeństwa dostaw.

Nasze projekty transformacyjne finansujemy głównie z trzech źródeł: środków własnych, funduszy europejskich oraz funduszy krajowych.

Jak Veolia godzi presję na transformację z koniecznością utrzymania akceptowalnych cen ciepła dla odbiorców?

Spółki Veolii term prowadząc działania dekarbonizacyjne ściśle współpracują z samorządami, aby tworzyć rozwiązania dostosowane do lokalnych warunków i potrzeb mieszkańców. W miksie paliwowym proponowanym dla konkretnej lokalizacji uwzględniamy przede wszystkim gaz, biomasę i OZE, co przynosi dwojakie korzyści: jest szansą na stabilizację cen ciepła i energii, a z drugiej zaś strony zapewnia większą pewność

dostaw, gdyż staramy się w jak największym stopniu wykorzystywać lokalnie dostępne paliwa i odnawialne źródła. Budowa źródeł wielopaliwowych, a zatem dywersyfikacja pozwala zmniejszać uzależnienie instalacji od czynników biznesowych i geopolitycznych.

Czy biomasa jest dla spółki paliwem przejściowym, do neutralności w 2050 czy stałym elementem miksu ciepłowniczego Veolii?

Zdecydowanie stałym. Konsekwentnie uwzględniamy biomasę w lokalnych miksach paliwowych. Zrealizowane dotychczas projekty, jak wspominany wcześniej Malachit we Wrześni, dostarczyły nam cennych doświadczeń i referencji, co pozwala planować konwersję kotłów węglowych na biomasę w innych lokalizacjach. Tą drogą konsekwentnie będziemy podążać.

Czy spółka planuje inwestować w magazyny ciepła, aby zwiększać elastyczność swoich systemów?

Magazynowanie ciepła pełni kluczową rolę, gdyż pozwala na efektywne gospodarowanie nadwyżkami energii elektrycznej produkowanej głównie dzięki OZE, zmniejsza obciążenie sieci energetycznych, a także umożliwia bilansowanie popytu i podaży energii na poziomie dobowym i sezonowym. To technologia niezbędna do skutecznej i ekonomicznej transformacji energetycznej i dekarbonizacji, umożliwiająca m.in. lokalną konsumpcję zielonego ciepła oraz efektywne zarządzanie energią w gospodarce i ciepłownictwie.

Magazyny ciepła wdrożyliśmy w Ciepłowni Przyszłości w Lidzbarku Warmińskim. To innowacyjny projekt, dzięki któremu wraz z naszymi partnerami z Euros Energy i NCBiR, udowodniliśmy, że możliwe jest wykorzystanie słońca do celów ciepłowniczych i energetycznych. System ciepłowniczy w Lidzbarku opiera się w 100% na OZE. Tworzą go wysokosprawne pompy ciepła, instalacje fotowoltaiczne oraz właśnie magazyny ciepła wysoko- i niskoparametrowego, w tym największy w Polsce wysokotemperaturowy magazyn ciepła w formie zbiornika gruntowego. Cała instalacja ogrzewa i dostarcza ciepłą wodę użytkową do mieszkań o łącznej powierzchni 28 tys. m2.

W kolejnych latach, w ramach realizowanych projektów, planujemy zbudować magazyny ciepła we wszystkich lokalizacjach objętych programem Green Deal 3.0. Powstaną one w Zamościu, Świdniku, Kraśniku, Świeciu, Lidzbarku Warmińskim, Przasnyszu, Bytowie, Modlinie, Sztumie, Tarnowskich Górach, Chrzanowie, Libiążu, Krotoszynie, Słupcy, Jarocinie, Żninie i Wrześni. Planowana pojemność poszczególnych magazynów kształtuje się w przedziale od kilku MWh do kilkudziesięciu MWh (150 do 2000 m3).

Czy kolejne projekty do 2030 będą się też opierały na biomasie czy może planujecie wykorzystywać inne technologie, np. biometan?

Grupie Veolia jesteśmy silnie skoncentrowani na transformacji energetycznej i sukcesywnym zastępowaniu węgla biomasą i OZE. Z myślą o tym, aby proces dekarbonizacji był skuteczny i opłacalny, sięgamy po nowoczesne technologie. Jedną z nich jest zastosowanie biometanu i biogazu jako alternatywy dla gazu ziemnego w systemach ciepłowniczych. Ich rola i potencjał zależą jednak od specyfiki systemu, dostępności lokalnej oraz efektywności energetycznej.

W Veolii term możemy pochwalić się wykorzystaniem biogazu w ramach projektu Szafir w Tarnowskich Górach. Jednym z jego elementów jest zespół kogeneracyjny o mocy 0,99 MWe zasilany gazem ziemnym i biogazem wyprodukowanym w lokalnej Centralnej Oczyszczalni Ścieków. System uzupełnia kotłownia biomasowa, dzięki czemu biogaz staje się jednym z kluczowych paliw wspierających lokalny miks energetyczny.

Z kolei w Leżajsku na początku 2025 r. uruchomiliśmy instalację, dzięki której zielone ciepło pochodzące z biogazowni zaspokoi ok. 25-30% potrzeb miejskiej sieci ciepłowniczej. W ramach współpracy między Veolią Wschód i Enerbio Eco powstał ciepłociąg z biogazowni do ciepłowni. Wspólny projekt przynosi korzyści zarówno partnerom, jak i lokalnej społeczności. Poprzez zagospodarowanie ciepła odpadowego z biogazowni możemy o 600 t rocznie ograniczyć zużycie węgla w ciepłowni i zredukować emisję CO2 o 1260 t rocznie.

Nowoczesne technologie i innowacyjne podejście do produkcji ciepła i energii to koła zamachowe rozwoju gospodarczego. Stanowią lewar globalnych przemian, którego efekty odczuwa lokalnie praktycznie każdy z nas, ogrzewając dom czy korzystając z urządzeń zasilanych prądem lub, jak potwierdzają opisane przykłady, wykorzystując biogaz.

Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj magazyn Biomasa i paliwa alternatywne:

MATERIAŁ PROMOCYJNY
Zdjęcie: Grupa Veolia