Konsultacje społeczne projektów OZE często odbywają się w atmosferze, która nie daje szans na mediacje. Nie chodzi o to, by podsycać izolację pomiędzy inwestorem w mieszkańcami gminy – wręcz przeciwnie, to musi być przestrzeń otwarta na rozmowy i współpracę. Oto kilka sposobów na stworzenie przyjaznych warunków dla debaty.
Eksperci realizujący projekt BALTICBEAT szukają sposobów na wsparcie samorządów w transformacji energetycznej. Pochylili się także nad kwestiami akceptacji społecznej i wyłonili kilka istotnych zaleceń.
Specyfika polskiej transformacji
Projekt BALTICBEAT to inicjatywa naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego, którzy zamierzają m.in. stworzyć platformę ułatwiającą kontakt pomiędzy samorządem a ekspertami. Jest realizowany z wykorzystaniem międzynarodowego wsparcia – zrzesza podmioty z Litwy, Danii i Szwecji.
Czytaj też: Mikrobiogazownie w praktyce. Jak działają?
– W Polsce specyfika transformacji jest taka, że następuje ona przede wszystkim od góry do dołu – to na wyższych szczeblach decyzyjnych zapadają decyzje kierunkowe, które przekazywane są do wykonania na poziomie regionalnym i lokalnym. Jest to zgodne z zasadami zarządzania strategicznego. W Szwecji i Danii większą rolę w transformacji energetycznej odgrywa poziom lokalny. Tamtejsze społeczeństwa są świadome konieczności przeprowadzenia transformacji i same inicjują działania. Nie stało się to od razu. Duński system energetyczny przez dekady oparty był na paliwach kopalnych i centralnie zarządzanych elektrowniach. Punktem zwrotnym był kryzys naftowy w 1973 r., który skłonił kraj do inwestycji w bardziej zdecentralizowane źródła energii – szczególnie kogenerację i turbiny wiatrowe. Ponadto w 1986 r. Dania zdecydowała o rezygnacji z rozwoju energetyki jądrowej, co było wynikiem nacisku społecznego. Od tego czasu planowanie narodowe stało się kluczowe – państwo przyjęło strategię rozwoju różnych form energii, wspierając rozwój lokalnych inicjatyw – wyjaśnia dr hab. Sylwia Mrozowska, project managerka BALTICBEAT.
Warto wspomnieć, że to właśnie Dania jest obecnie państwie o rekordowym w skali świata udziale biometanu w sieciach gazowych. Obecnie odnawialny odpowiednik pokrywa on 60% krajowego zapotrzebowania na gaz ziemny, co jest możliwe ze względu na identyczną strukturę molekularną.
Biogazowni nie trzeba się bać
W ramach projektu BALTICBEAT scharakteryzowano kluczowe elementy pozwalające na skuteczniejszą realizację inwestycji budzących emocje, takich jak biogazownie.
10. Kongres Biogazu – sprawdź!
- Strona społeczna musi mieć dostęp do aktualnej i rzetelnej informacji o tym, co dzieje się na terenie gminy.
- Spotkania nie powinny odbywać się zbyt często – będzie to powodować spadek frekwencji i zniechęcenie do dalszego uczestnictwa.
- Miejsce spotkań powinno gwarantować swobodę wszystkim uczestnikom. Sala kongresowa, hotel czy kawiarnia nie będą przyjazną przestrzenią. Lepsze byłoby miejsce, gdzie mieszkańcy czują się gospodarzami – remiza czy świetlica.
- Ze względu na zaufanie społeczne ważną rolę pełni miejscowa władza.
- Urzędnicy powinni być dobrze poinformowani, aby móc lepiej realizować złożone zadania.
- Warto realizować spotkania, podczas których włodarze gminy zobaczą na żywo, jak działa biogazownia.
– Z badań prowadzonych w ramach BALTICBEAT wynika, że mieszkańcy nie czują się bezpiecznie wiedząc, że ktoś z zewnątrz chce przyjechać, wybudować, zapłacić i wyjechać. Czują, że gmina może zostać sama, jeśli pojawią się jakieś problemy. Dla społeczności ważne jest, by widzieć, że za przedsięwzięciem stoi odpowiedziany biznes, władza lokalna i kompetentni urzędnicy – wskazuje dr hab. Sylwia Mrozowska.
Spółdzielnie i niezależność energetyczna
Jednym z działań zrealizowanych w ramach BALTICBEAT było podjęcie współpracy z Urzędem Marszałkowskim w ramach programu o nazwie Pomorski Archipelag Wysp Energetycznych.
– Skontaktowaliśmy się w tej sprawie z przedstawicielami Departamentu Rozwoju Gospodarczego. Chcieliśmy podjąć wspólne, uzupełniające się działanie, a Urząd Marszałkowski wykazał się dużą otwartością. Dysponuje on środkami, które mogą zostać przeznaczone na wsparcie budowy inwestycji energetycznych w ramach projektów pilotażowych – wyjaśnia dr hab. Sylwia Mrozowska.
Czytaj też: W Kenii rolnicy mogą wymienić punkty na biogazownię
Zorganizowano całodniowe szkolenia na terenie dwóch gmin. Wzięli w nim udział ekonomiści, prawnicy, technologowie, którzy wskazali, jakie potrzeby rodzą się w związku z rozwojem społeczności energetycznych, jakie wyzwania czekają na inwestora i jakie są potencjalne ścieżki rozwoju instalacji.
Pojawiło się wiele pytań, które zostały zebrane i będą przedstawione na platformie w formie FAQ. Samorządowcy stwierdzili także, że chcieliby odwiedzić taką funkcjonującą biogazownię. Ze środków BALTICBEAT sfinansowano wizytę studyjną w biogazowni Michałowo zlokalizowanej w okolicach Białegostoku. Przedstawiciele gmin mogli porozmawiać z jej prezesem i uzyskali odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania. Udało się także nawiązać współpracę z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa. Jedna z uczestniczących w szkoleniu gmin ogłosiła niedawno, że rozpoczęła już proces rejestracji spółdzielni energetycznej.
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
