Magazyn Biomasa Aktualności Niezbędny scenariusz dla ciepłownictwa to „Przyszłość bez gazu i węgla”

Niezbędny scenariusz dla ciepłownictwa to „Przyszłość bez gazu i węgla”

Przez

22 listopada 2023

Sektor ciepłowniczy ma szansę stać się liderem transformacji energetycznej w Polsce. W najnowszym raporcie „Przyszłość bez gazu i węgla. Strategia dla sektora ciepła” Forum Energii analizuje niezbędne warunki do tego, aby w polskim ciepłownictwie i ogrzewnictwie indywidualnym jednocześnie odchodzić od węgla i gazu ziemnego. Scenariusz Forum Energii zakłada szeroko zakrojoną transformację ciepłownictwa po kątem jej wpływu na bilans paliwowy, klimat oraz długofalowe skutki finansowe dla odbiorców.

Reklama

Biometan w miejsce gazu ziemnego?

Jak wskazuje Forum Energii, krajowy sektor ciepła pochłania 40% zużywanego w Polsce węgla kamiennego energetycznego (23 mln ton) i 35% gazu ziemnego (6 mld m³).

W ostatnim czasie w gospodarstwach domowych, m.in. za sprawą rządowych programów wsparcia, odnotowano spadek zużycia węgla, na rzecz gazu. Tymczasem, jak wskazują analitycy, to właśnie w ciepłownictwie systemowym i ogrzewnictwie indywidualnym istnieje szereg czystych, alternatywnych technologii. Ich wdrożenie pozwoli ograniczyć import paliw kopalnych, pozostawiając miejsce na dalsze wykorzystywanie gazu w tych sektorach, w których na razie nie ma dla niego alternatyw – np. w przemyśle.

W raporcie Forum Energii analizuje, jak może być skonstruowany optymalny kosztowo miks ciepłowniczy przyszłości, który prowadziłby do neutralności klimatycznej sektora. Eksperci postulują m.in. stopniowe zastępowanie gazu neutralnym klimatycznie biometanem lub innym zielonym gazem.

Kongres Biogazu – zarejestruj się dziś!

Transformacja ciepłownictwa – niezbędny scenariusz

Jak zauważają eksperci Forum Energii, intensywna transformacja ciepłownictwa musi rozpocząć się już teraz. Największy wysiłek inwestycyjny powinien zostać podjęty jeszcze w tej dekadzie. Kluczem do optymalnego zarządzenia wyzwaniami w sektorze jest zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło, a pierwszym krokiem jest radykalna poprawa efektywności energetycznej budynków.

Plan działań i horyzont inwestycji powinny opierać się na:

określeniu priorytetów dla transformacji,
poprawie efektywności energetycznej budynków,
elektryfikacji ogrzewnictwa indywidualnego i inwestycjach w nowoczesne technologie (pompy ciepła, kolektory słoneczne),
odejściu od węgla i gazu ziemnego na rzecz wielkoskalowych inwestycji w lokalne źródła OZE i ciepła odpadowego oraz zwiększaniu udziału biometanu w ciepłownictwie systemowym,
rozwoju niskotemperaturowych systemów ciepłowniczych,
promowaniu oszczędności energii cieplnej – zarówno po stronie odbiorców, jak i wytwórców,
wzmocnieniu kadr – rozwój kompetencji zarówno naukowych i inżynierskich, jak i po stronie monterów i innych wykonawców niezbędnych inwestycji.

Podążanie za tymi priorytetami transformacji przyniosłoby wymierne skutki już w 2030 r. Zużycie węgla spadłoby o 71%, gazu o 21%, a emisje CO₂ o 58%. Udział odnawialnych źródeł energii w produkcji ciepła przekroczyłby 50%.

– Oczywistym jest, że transformacja ciepłownictwa nie będzie łatwa. Część gospodarstw domowych po prostu nie będzie w stanie podjąć samemu wymaganych inwestycji, wiele przedsiębiorstw ciepłowniczych walczących o przetrwanie w kryzysie nie ma zdolności kredytowej, a wyzwania logistyczne związane z zapewnieniem odpowiedniej ilości pracowników, a nawet źródeł ciepła będą znaczące. Dlatego istotne jest, abyśmy podchodzili do tego zadania z pełną świadomością wyzwań i szans i gotowością do przezwyciężania napotykanych trudności. Finansowanie tego ambitnego programu będzie wymagać współpracy między sektorem publicznym a prywatnym oraz strategicznego planowania, aby zagwarantować, że inwestycje te przyniosą oczekiwane korzyści zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie – podkreśla Piotr Kleinschmidt, dyrektor Programu Ciepłownictwo w Forum Energii, autor analizy.

1 bilion złotych na transformację ciepłownictwa

Zarysowany w raporcie program inwestycyjny w horyzoncie roku 2050 wart jest ok. 1 biliona złotych, a w perspektywie 2030 r. – 390 mld zł. Bez finansowego wsparcia, udźwignięcie tak dużych wydatków przez przedsiębiorstwa ciepłownicze i gospodarstwa domowe nie będzie możliwe.

Raport „Przyszłość bez gazu i węgla. Strategia dla sektora ciepła” powstał we współpracy z zespołem Enercode, działającym w strukturach Narodowego Centrum Badań Jądrowych.