Jak zmaksymalizować korzyści z produkcji rolniczej? Wystarczy postawić na agrowoltaikę, czyli połączenie uprawy roślin i pozyskiwania energii z paneli słonecznych.

Agrowoltaika znana jest pod kilkoma nazwami: agrofotowoltaika, fotowoltaika rolnicza oraz Agri-PV. W każdym z przypadków chodzi jednak o ten sam system, w którym na polu przeznaczonym do uprawy roślin lub hodowli zwierząt równocześnie funkcjonują panele fotowoltaiczne produkujące energię. Odbywa się to w dwóch systemach: za pomocą wysokich płaskich instalacji wzniesionych nad uprawami lub poprzez rozstawienie paneli słonecznych na ziemi w przestrzeni pomiędzy uprawami.

Innym rodzajem agrowoltaiki jest szklarniowy system słoneczny, jednak to zagadnienie o odmiennej specyfice.

Korzyści płynące z instalacji Agri-PV

Wykorzystanie całej połaci pola dzięki agrowoltaice ma szereg zalet. Rolnik uzyskuje nie tylko profit z uprawy roślin, ale również zysk wynikający z generowania energii. Zwrot z inwestycji może okazać się nawet większy, jeżeli zdecyduje się wykorzystać w pełni potencjał własnego źródła energii, chociażby poprzez zakup ciągnika elektrycznego.

Wbrew pozorom nadmierne nasłonecznienie roślin na polu nie zawsze jest pozytywnym zjawiskiem. Intensywność procesu fotosyntezy wraz z natężeniem światła wzrasta, ale tylko do pewnego momentu. Gdy osiągnie wartość graniczną, chlorofil jest blokowany i ma miejsce zwiększona transpiracja. W wyniku tego rośliny tracą wodę.

– Agrofotowoltaika wysoka chroni rośliny przed nadmiernym nasłonecznieniem, zwłaszcza w miesiącach letnich. Ponadto ogranicza transpirację, a to oznacza utrzymanie wilgoci na korzystnym dla rozwoju roślin poziomie – stwierdza dr hab. Aleksandra Głowacka, profesor na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie.

Zarejestruj się na warsztaty biometanowe

Agrowoltaika wysoka

Na polu objętym agrowoltaiką nie trzeba uprawiać wyłącznie roślin cieniolubnych.

– W Polsce nie ma badań, które analizowałyby, jak w naszych warunkach rośliny będą reagować na uprawę, której towarzyszy agrowoltaika wysoka. W innych krajach takie rozwiązanie okazuje się korzystne dla wielu gatunków, jak ziemniaki, pszenica, owoce jagodowe czy nawet pomidory – informuje dr hab. Aleksandra Głowacka.

Również hodowcy zwierząt mogą skorzystać z tego konceptu. Wzniesione wysoko panele chronią w razie wystąpienia trudnych warunków pogodowych. Silne wiatry czy grad stają się dużo mniej niebezpieczne dla żywego inwentarza, ale też w mniejszym stopniu niszczą rośliny.

Aby agrowoltaika spełniała swoje funkcje, musi być projektowana indywidualnie dla danego typu ukształtowania terenu. Korzystne może okazać się sięgnięcie po dodatkowe systemy. Na przykład trackery, które manipulują ustawieniem paneli, śledząc kąt przemieszczania się światła i dostosowując najbardziej efektywną pozycję. Równie atrakcyjnym rozwiązaniem jest moduł zintegrowanego gromadzenia wody deszczowej.

Odpowiednio zaprojektowana agrowoltaika nie będzie powodowała przesuszania pól czy niedoświetlenia. Nie wymaga też kupowania specjalnie przystosowanych do tego typu uprawy sprzętów. To właśnie odpowiedni projekt paneli pozwala wykorzystać funkcjonujące już w gospodarstwie maszyny rolnicze i w praktyczny sposób czerpać z potencjału gospodarstwa. Dużą rolę w projekcie odgrywa podkonstrukcja, a zwłaszcza jej kotwienie, które nie może negatywnie wpływać na grunt.

Kwestie prawne agrowoltaiki

Zasadnicza różnica pomiędzy fotowoltaiką i agrowoltaiką wynika z innego zagospodarowania terenu. Agrowoltaika, w przeciwieństwie do zwykłej instalacji, nie wyłącza gruntów z uprawy. Korzyść pojawia się także w kwestii podatkowej. Właściciel instalacji opłaca podatek rolny, a nie od nieruchomości, jak ma to miejsce w przypadku typowej farmy fotowoltaicznej.

Czytaj też: Kryzys żywnościowy to realne zagrożenie. Ukraińscy rolnicy proszą o pomoc

Przepisy prawne utrudniają w Polsce wprowadzenie tego typu rozwiązań. O ile na glebach klasy 4 i niższej stworzenie systemu agrowoltaiki nie stanowi problemu, o tyle w przypadku wyższych klas jest to praktycznie niemożliwe.

– Problemem legislacyjnym jest brak rozróżnienia dwóch odmiennych typów rozwiązań. Agrowoltaika towarzyszy produkcji rolnej i przez to chroni grunty, nie zmieniając ich przeznaczenia. Grupa robocza, której przewodniczę, stara się o uzyskanie specjalnego prawodawstwa na potrzeby tego typu instalacji – komentuje Roman Karbowy, przewodniczący grupy roboczej ds. agrofotowoltaiki działającej z ramienia Polskiego Stowarzyszenia Fotowoltaicznego.

Postawienie systemu agrofotowoltaicznego oznacza koszty wyższe, niż w przypadku typowej instalacji paneli. Jednak dodatkowy dochód, niższe podatki i lepsze plony wynikające z korzystnych warunków polowych sprawiają, że ta inwestycja jest warta swojej ceny.

Opracowywane są metody dodatkowego podniesienia efektywności tego rozwiązania, np. poprzez zastosowanie paneli pochłaniających jedynie niebieskie światło, podczas gdy widmo czerwone – czynne i efektywne fotosyntetycznie – byłoby wchłaniane wyłącznie przez rośliny.

Magazyn Biomasa. W internecie za darmo:

Inne wydania Magazynu Biomasa znajdziesz tutaj. Dlatego kliknij i czytaj!

Zdjęcie: shutterstock

Źródło: magazynfotowoltaika.pl