134 państwa, 7812 miast i ponad 30000 stacji monitorowania jakości powietrza. Taka ilość danych stoi za powstaniem raportu IQAir, w którym scharakteryzowano, w jakich częściach świata pyły zawieszone PM2.5 stanowią największy problem. Ostateczne wnioski pokazują, że spośród przeanalizowanych państw jedynie 7 spełniło standardy czystego powietrza ustalone przez WHO. Przyczyny tego tkwią nie tylko w ekstensywnym prowadzeniu gospodarki.
Największe zagrożenie dla ludzkiego zdrowia
Według danych WHO zanieczyszczenia powietrza są przyczyną blisko 7 mln przedwczesnych zgonów na całym świecie. Ekspozycja na pyły zawieszone PM2.5 prowadzi do chorób płuc, astmy, a nawet nowotworów. Ponadto u dzieci mogą one wpływać na upośledzenie rozwoju poznawczego. Ocenia się, że to zmiany klimatyczne są głównym motorem napędowym zwiększenia ilości tego pyłu w powietrzu.
Czytaj też: Bill Gates inwestuje w przetwarzanie wychwyconego z atmosfery CO2
World Air Quality Report skupia się na PM2.5, ponieważ to ten aerozol należy do grupy kilku globalnie analizowanych parametrów zanieczyszczeń ze względu na znaczący wpływ na ludzkie zdrowie i środowisko. Jego zawartość to przede wszystkim sadze, siarczany, azotany i amon. Źródła pyłu są w głównej mierze antropogeniczne. Generują go silniki spalinowe, procesy produkcyjne, energetyka, spalanie paliw kopalnych i drewna oraz działalność rolnicza i budownictwo. W naturalny sposób występuje on w efekcie burz piaskowych czy pożarów.
Określenie PM2.5 bierze się od jego rozmiaru, ponieważ składają się na niego cząstki o średnicy około 2,5 mm lub mniejsze.
Najgorsza i najlepsza sytuacja
W 2023 r. to Afryka i Azja odnotowywały najgorszą jakość powietrza na swoich terytoriach. Z kolei na liście państw spełniających normy wskazane przez WHO znalazły się głównie kraje z regionu Australii i Oceanii.
Na pierwszym miejscu, z niechlubnym najwyższym stężeniem PM2.5 w skali roku uplasował się Bangladesz. 134 miejsce i status państwa o najczystszym powietrzu na planecie zyskała Polinezja Francuska. Tuż nad nią w rankingu pojawiły się: Mauritius, Islandia, Grenlandia, Bermudy, Nowa Zelandia, Australia, Puerto Rico, Estonia i Finlandia. Polska zajęła 74 miejsce, w skali europejskiej gorsza jakość powietrza jest jedynie na Cyprze, w Słowenii, we Włoszech, w Rumunii i w Grecji.
Czytaj też: Czyste Powietrze w nowej odsłonie. Jakie zmiany w programie czekają nas od kwietnia?
Spośród 7812 monitorowanych miast zaledwie 0,2% nie przekroczyło w 2023 r. dopuszczalnych norm stężenia szkodliwych pyłów w powietrzu. Na liście najbardziej zanieczyszczonych miast w Azji wszystkie 15 przypadło Chinom. Z kolei najczystsze miasta w większości znajdują się w Japonii – aż 11 z 15. Pozostałe 4 są na terenie Chin i Tajwanu. Europejska lista miast o największym stężeniu PM2.5 nie zawiera Polski, ale prym wiedzie na niej Turcja. Z kolei ranking miast o najlepszej jakości powietrza w Europie otwiera Finlandia, zgarniając trzy pierwsze miejsca. Polska nie znalazła się na żadnej z list.
Pełna treść raportu dostępna jest na stronie IQAir.
Biomasa i paliwa alternatywne. Czytaj w internecie
Zdjęcie: Freepik
Źródło: IQAir