Power-to-X (P2X) – krok w stronę gospodarki niskoemisyjnej

Transformacja energetyczna w Polsce, a zwłaszcza na Górnym Śląsku, wymaga wdrażania nowoczesnych rozwiązań, które pozwolą na odejście od paliw kopalnych i zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii.

Jednym z kluczowych elementów tej zmiany jest rozwój technologii Power-to-X (P2X) – procesów umożliwiających konwersję nadwyżek energii elektrycznej z OZE w paliwa syntetyczne i inne produkty chemiczne. Odpowiedzią na te wyzwania jest projekt „Centrum Czystych Technologii Węglowych: P2X (CCTW+P2X)”, realizowany przez Instytut Technologii Paliw i Energii w Zabrzu.

Cele i znaczenie projektu

Podstawowym celem przedsięwzięcia realizowanego w Instytucie Technologii Paliw i Energii jest doposażenie istniejącej infrastruktury badawczej CCTW+ o hybrydową instalację P2X, umożliwiającą wytwarzanie zielonych paliw syntetycznych. Instalacja ma charakter pilotażowy i zostanie zintegrowana z istniejącym zapleczem technologicznym Instytutu, co zapewni możliwość prowadzenia badań w skali pilotowej. Wdrożenie tej infrastruktury pozwoli na:

• rozwój badań nad syntezą paliw syntetycznych (m.in. metanolu, SNG),
• demonstrację efektywnego magazynowania energii elektrycznej w postaci chemicznej,
• wsparcie przemysłu w dekarbonizacji i wprowadzaniu niskoemisyjnych rozwiązań,
• rozwój kompetencji kadry badawczej oraz transfer technologii do gospodarki.

Projekt wpisuje się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje (KIS 3 – biosurowce, KIS 4 – zrównoważona energia) i jest zgodny z polityką UE w zakresie ochrony klimatu i innowacji.

Unikatowa infrastruktura badawcza

Nowa instalacja P2X będzie jedyną tego typu w Polsce pod względem skali, rozwiązań konstrukcyjnych i modularnej konfiguracji. Dzięki integracji z istniejącą infrastrukturą CCTW+, projekt zapewni efekt synergii – zarówno w badaniach podstawowych, jak i we współpracy z przemysłem. Instalacja umożliwi testowanie różnych ścieżek konwersji zielonego wodoru i separowanego ze spalin CO2, co odpowiada na rosnące potrzeby sektora energetycznego i chemicznego.

Instalacja ma charakter pilotażowy i zostanie zintegrowana z istniejącym zapleczem technologicznym Instytutu, co zapewni możliwość prowadzenia badań w skali pilotowej

Korzyści dla regionu i gospodarki

Lokalizacja projektu w Instytucie Technologii Paliw i Energii w Zabrzu ma wymiar strategiczny. Region Górnego Śląska, dotychczas silnie związany z przemysłem węglowym, stoi przed koniecznością głębokiej restrukturyzacji. Inwestycje w technologie wodorowe i paliwa syntetyczne:

• stworzą nowe miejsca pracy w sektorze nowoczesnych technologii,
• podniosą konkurencyjność lokalnych przedsiębiorstw,
• ograniczą emisję zanieczyszczeń i poprawią jakość powietrza,
• zatrzymają odpływ młodych specjalistów z regionu.

Co istotne, projekt przewiduje także rozbudowany program szkoleń, obejmujący zarówno obsługę instalacji, jak i zagadnienia związane z transferem technologii, komercjalizacją wyników badań czy współpracą międzynarodową. W ten sposób Instytut wzmacnia nie tylko zaplecze techniczne, ale i potencjał kadrowy.

Projekt CCTW+P2X stanowi przełom w rozwoju krajowej infrastruktury badawczej w obszarze zielonej energii

Etapy inwestycji

Projekt CCTW+P2X został podzielony na trzy moduły: moduł wytwarzający energię z odnawialnych źródeł, moduł uwodornienia CO2 oraz moduł syntezy paliw w instalacji P2X. Obecnie zaawansowana jest realizacja dwóch pierwszych, natomiast dla trzeciego modułu przygotowywana jest niezbędna dokumentacja techniczna, prowadzone są rozmowy z potencjalnymi wykonawcami oraz trwają prace przed przetargowe. Takie podejście pozwala na systematyczny rozwój inwestycji i równoległe budowanie zaplecza badawczo-przemysłowego.

Finansowanie i harmonogram

Całkowita wartość przedsięwzięcia wynosi 25 311 746,60 PLN, z czego 17 601 676,90 PLN stanowi dofinansowanie z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, priorytet 2. Środowisko sprzyjające innowacjom, działanie 2.4 Badawcza Infrastruktura Nowoczesnej Gospodarki w perspektywie 2021-2027. Projekt będzie realizowany w latach 2025–2029, a eksploatacja instalacji rozpocznie się w 2029 r.

Projekt CCTW+P2X stanowi przełom w rozwoju krajowej infrastruktury badawczej w obszarze zielonej energii. Instalacja pilotażowa P2X umożliwi rozwój technologii wodorowych i paliw syntetycznych, wspierając zarówno krajową naukę, jak i przemysł. Dzięki synergii badań, szkoleniom oraz integracji z gospodarką, przedsięwzięcie przyczyni się do transformacji Śląska w kierunku nowoczesnego centrum zielonych technologii. To przykład inwestycji, która łączy innowacyjność, ochronę klimatu i rozwój społeczno-gospodarczy.

WIĘCEJ INFORMACJI TUTAJ: itpe.pl/cctwplusp2x

Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj magazyn Carbon Capture:

Tekst: Tadeusz Chwoła, Kierownik projektu w ITPE
MATERIAŁ SPONSOROWANY