Biogazownie w Niemczech cieszą się coraz większym zainteresowaniem. W tym roku ma powstać 100 kolejnych instalacji o łącznej mocy prawie 400 megawatów. Biogaz to źródło energii o wielostronnym zastosowaniu, którego potencjał Niemcy właśnie odkrywają. Jakie są ramy prawne wsparcia biogazowni w Niemczech?

Reklama

Około 9, 8 tys. biogazowni o zainstalowanej mocy około 5, 480 megawatów wytworzyło w Niemczech w 2013 roku około 28 miliardów kilowatogodzin prądu dla ponad 7 milionów gospodarstw domowych, 32 miliardy kilowatogodzin ciepła i około 3, 4 milionów ton paliwa. Przez to ograniczono o 65 milionów emisję gazów cieplarnianych do atmosfery. (Źródło: Agentur für Erneuerbare Energien).

Biogazownie w Niemczech wsparte przez państwo

Przy wyborze systemu wsparcia Niemcy w odróżnieniu do Polski zdecydowali się na system wsparcia oparty na modelu feed-in-tariffs. Ramy prawne określające funkcjonowanie tego systemu tworzy głównie ustawa o energiach odnawialnych (EEG).

Już w fazie poprzedzającej wtłoczenie prądu do sieci ustawa o energiach odnawialnych w Niemczech stwarza dla operatorów instalacji energii odnawialnych rusztowanie, które mocno przyczynia się do lepszego planowania inwestycji. Instalacje energii odnawialnych mają pierwszeństwo przy przyłączeniu do sieci. Operatorzy sieci są także zobligowani w pierwszej kolejności odebrać prąd wytworzony z instalacji OZE.

Biogazownie w Niemczech mają stworzone przez państwo rusztowania, które pozwalają lepiej zaplanować inwestycje

Ponadto są także zobowiązani za wtłoczony do ich sieci prąd zapłacić operatorowi instalacji wynagrodzenie w wysokości wynikającej z ustawy EEG. Wysokość wynagrodzenia nie jest identyczna dla wszystkich instalacji. Jest ona zależna od wielkości instalacji OZE, dnia, w którym nastąpił rozruch oraz innych czynników. Podstawowe wynagrodzenie może zostać podwyższone.

Biogazownie w Niemczech a bezpieczeństwo finansowego

O bezpieczeństwo finansowego planowania dba regulacja, zgodnie z którą raz przyznane wynagrodzenie podstawowe i dodatkowe będą wypłacane w roku rozruchu instalacji, a także w 20 następujących po nim latach. Podstawowa struktura wynagrodzenia jest identyczna dla wszystkich technologii. Jednakże wysokość wynagrodzenia oraz możliwe bonusy są różne. Każda z technologii, chcąc korzystać z dofinansowania, ma do wypełniania wymagania.

Poniższe rozważania dotyczą biogazowni, których rozruch nastąpił po 31 grudnia 2011 r. i co do których stosuje się przepisy ustawy EEG 2012. Biogazownie za wytworzony prąd otrzymują wynagrodzenie podstawowe, które podwyższa się o tak zwane wynagrodzenie za surowce, jeśli do instalacji zostaną wprowadzone określone substraty. Dzieli się je na dwie klasy. W pierwszej klasie znajdują się w szczególności rośliny energetyczne. Do klasy drugiej należą substraty wartościowe ekologicznie, takie jak np. gnojowica. Pozostałe substraty uznane za biomasę nie otrzymują dodatkowego wynagrodzenia surowcowego, otrzymują jednak wynagrodzenie podstawowe.

Dodatkowo zostaje przyznany bonus za oczyszczenie biogazu do jakości gazu ziemnego. Operator instalacji OZE musi pamiętać, że jego instalacja może otrzymać wynagrodzenie tylko wówczas, jeśli wykaże on, iż 60% ciepła wytworzonego w instalacji zostanie zużyte w sposób określony w ustawie. Przy tym możliwe jest jednak zaliczenie 25% zużycia ciepła na ogrzanie fermentora. Ponadto EEG wprowadza „pokrywkę kukurydzianą”. Zgodnie z tą regulacją roszczenie o wynagrodzenie podstawowe istnieje tylko wówczas, gdy do biogazowni zostanie zużyte nie więcej niż 60% kukurydzy lub ziarna w stosunku do całości zużytych substratów. Ponadto operatorzy biogazowni mogą otrzymać wynagrodzenie za fermentację odpadów organicznych. Dla małych biogazowni na gnojownicę o wielkości do 75 kWel przewidziane jest specjalne wynagrodzenie.

Szereg wymogów dla operatorów biogazowni w Niemczech

Operator biogazowni, aby móc skorzystać z ustawowego wynagrodzenia i dodatkowych dopłat powinien wypełnić szereg wymogów formalnych. Obejmują one: prowadzenie dokumentacji użytych surowców, opinię rzeczoznawcy środowiskowego i zaświadczenia urzędowe. Ponadto ustawa EEG przewiduje, jakie wymagania techniczne powinna spełniać biogazownia, aby mogła zostać objęta systemem wsparcia. Niemiecki ustawodawca ponadto ograniczył wielkość instalacji, którym może zostać przyznane dofinansowanie. Biogazownie, które zostały uruchomione po 31 grudnia 2013 r. otrzymują wynagrodzenie podstawowe i bonusy jedynie wówczas, gdy nie przekraczają mocy 750 kW. Prąd z instalacji większych niż wspomniana wielkość może być sprzedawany na wolnym rynku i zachowuje szereg przywilejów płynących z EEG (np. pierwszeństwo w przesyle).

Operator biogazowni w Niemczech powinien wypełnić szereg wymogów formalnych

Oprócz zapewnienia minimalnego wynagrodzenia dla zielonego prądu Niemcy czynią starania o coraz intensywniejszą integrację zielonej energii z rynkiem energetycznym. Ustawa EEG zwiększa atrakcyjność bezpośredniej, wolnorynkowej sprzedaży zielonego prądu alternatywnie do dofinansowania podstawowego przez to, że wprowadza opcję sprzedaży bezpośredniej. W modelu opcji sprzedaży bezpośredniej EEG wprowadza premię rynkową oraz premię elastyczną. Zasadą działania opcji sprzedaży bezpośredniej jest to, że operator instalacji OZE sam lub za pośrednictwem wyspecjalizowanego przedsiębiorstwa wybiera sobie kupca wyprodukowanej energii elektrycznej.

Dodatkowo do zysku ze sprzedanego prądu otrzymuje on od operatora sieci, do której przyłączona jest instalacja, premię rynkową. Wysokość premii określa różnica pomiędzy wysokością ustawowego wsparcia podstawowego, a średnią miesięczną wysokością ceny na giełdzie prądu. Różnica ta pomniejszona jest premię menadżerską, która ma pokrywać dodatkowe koszty związane ze sprzedażą bezpośrednią, jak np. opłaty za dopuszczenie do udziału w giełdzie itp. Jeśli operatorowi instalacji elektrycznej udało się prąd sprzedać po cenie wyższej niż cena giełdowa, to i tak otrzymuje on premię rynkową w pełnej wysokości. Ponadto operatorzy biogazowni mogą otrzymać premię elastyczną. Premia ta przyznawana jest za pozostawienie wolnej mocy biogazowni w celu zapewnienia elastycznych, zorientowanych na aktualne potrzeby dostaw prądu.

Biogazownie w Niemczech mogą liczyć na dofinansowanie z UE

Dodatkowo do wsparcia wynikającego z ustawy EEG, biogazownie w Niemczech mogą skorzystać z bezpośredniego lub pośredniego dofinansowania ze środków Unii Europejskiej, państwa oraz poszczególnych landów. Wspomnieć tu można przykładowo program zachęt rynkowych (Marktanreizprogramm, MAP) czy finansowanie przez Instytut Kredytowy Odbudowy (Kreditanstalt für Wiederaufbau, KfW).

Kolejną opcję osiągania dochodów przez operatorów biogazowni w Niemczech stanowi znany także w Polsce system świadectw pochodzenia. Świadectwa pochodzenia są wystawiane operatorom instalacji OZE na ich wniosek i zaświadczają, że dana ilość prądu została wytworzona z energii odnawialnych. Zainteresowani kupnem świadectw pochodzenia są przede wszystkim przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą energii elektrycznej dla odbiorców końcowych, którzy chcą zaoferować swoim klientom w sprzedawanym pakiecie większą ilość zielonej energii, niż ta wynikająca z ogólnego miksu energetycznego kraju. W Niemczech są uznawane świadectwa pochodzenia z innych krajów europejskich, w tym także z Polski.

Biogazownie w Niemczech ze świadectwami pochodzenia, odobnie jak w Polsce

Ustawę o OZE należy czytać zawsze w połączeniu z innymi regulacjami prawnymi. Dopiero z takiego pakietu wynikają w całości prawa i obowiązki wszystkich uczestników procesu wytwarzania zielonej energii. Tak więc budowa, funkcjonowanie oraz wywóz pozostałości po produkcji zielonej energii z biogazowni reguluje szereg ustaw i rozporządzeń. Wymagania te wynikają z zakresu prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego, prawa budowlanego, wodnego, ochrony środowiska i prawa odpadów.

Także regulacje z zakresu ochrony przed emisjami, nawozów i higieny należy wziąć pod uwagę planując budowę biogazowni. W zależności od wielkości instalacji i rodzajów substratów konieczne jest pozwolenie na budowę na podstawie prawa budowlanego lub prawa o ochronie przed zanieczyszczeniami. W przypadku wymagań w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę należy zwrócić uwagę na różnice występujące pomiędzy poszczególnymi landami.

Newsletter

Newsletter

Bądź na bieżąco z branżą OZE