Możliwość różnicowania opłat za odbiór odpadów na podstawie ich masy i jakości segregacji, ulgi za kompostowanie bioodpadów, czy zgoda na odbieranie przez PSZOK-i odpłatnie odpadów innych niż komunalne. To tylko wybrane zmiany, jakie znalazły się w projekcie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Zgodnie z założeniami Ministerstwa Klimatu i Środowiska, które odpowiada za opublikowany 30 czerwca projekt ustawy, zmiany mają zachęcić mieszkańców do dokładniejszej segregacji odpadów, a także pozwolić na sprawiedliwy podział kosztów zgodnie z rzeczywistą masą wytwarzanych odpadów przez każdego z mieszkańców. Czy tak się faktycznie stanie?
POPRAWIĆ WYNIKI
Nowe przepisy mają zwiększyć skuteczność, przejrzystość i sprawiedliwość systemu gospodarowania odpadami komunalnymi i w konsekwencji umożliwić osiągnięcie celów wyznaczonych przez politykę unijną oraz Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2028. Przypomnijmy, że jak na razie Polska nie radzi sobie najlepiej z recyklingiem odpadów komunalnych i przygotowaniem ich do ponownego użycia. Wskaźniki osiągnięte przez Polskę za rok 2023 – ok. 32% są znacznie poniżej poziomów wymaganych przez prawo UE – 60% do 2030 r. i 65% do 2035 r.
Konferencja Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie
Zmiany w przepisach mają zatem wzmocnić narzędzia, z jakich korzystają dziś gminy i ich systemy gospodarki odpadami. Projekt ustawy ma być odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez jednostki samorządu terytorialnego, mieszkańców i pozostałych interesariuszy, którzy wskazywali na różne trudności w realizacji obowiązków wynikających z obecnych przepisów. W szczególności podnoszono kwestie niewystarczających narzędzi umożliwiających skuteczne egzekwowanie selektywnej zbiórki odpadów, niewystarczającego katalogu zwolnień i ulg, a także ograniczonych możliwości reagowania przez gminy na uchylanie się od obowiązków przez właścicieli nieruchomości.
LEPSZA SEGREGACJA – NIŻSZE OPŁATY
Jedną z najważniejszych zmian, jakie zakłada projekt ustawy, jest uelastycznienie naliczania opłat za gospodarowanie odpadami, co ma motywować mieszkańców do prawidłowej segregacji. Możliwość różnicowania opłat na podstawie masy odpadów i jakości ich segregacji powinno zachęcać do dokładniejszej segregacji odpadów, a zarazem pozwolić na sprawiedliwy podział kosztów zgodnie z rzeczywistą masą wytwarzanych odpadów przez każdego z mieszkańców. Im więcej odpadów produkować będzie dany mieszkaniec, tym więcej będzie za nie płacił.
Ta sama zasada obowiązywać będzie w odniesieniu do jakości segregacji – im ta będzie gorsza, tym opłata większa.
Kolejną kwestią są rozliczenia opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów od mieszkańców budynków wielorodzinnych. To właśnie w tego typu miejscach często trudno wyegzekwować od każdego z mieszkańców skuteczną segregację odpadów, dlatego nowe przepisy mają zachęcać do stosowania indywidualnego rozliczania opłat. Jednocześnie powinny zostać doprecyzowane przesłanki nakładania podwyższonej opłaty za nieselektywne zbieranie odpadów. Wyzwaniem dla samorządów będzie z pewnością zapewnienie technicznych możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach.
Cały artykuł przeczytasz w magazynie Zielona Gmina:
Tekst: Lech Bojarski
Zdjęcie: Shutterstock