Powstaje platforma on-lin pozwalająca na konsultacje z ekspertami rynku energetycznego. To część projektu BALTICBEAT prowadzonego przez naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego. Ich celem jest zidentyfikowanie wyzwań i potrzeb gmin w zakresie transformacji energetycznej.
Projekt Building Commitment to Accelerate Clean Energy Transitions in the South Baltic – BALTICBEAT realizowany jest w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk przez zespół partnerów z obszaru Południowego Bałtyku. To projekt kierowany do samorządów i małych oraz średnich przedsiębiorstw z Pomorza.
By stworzyć warunki dla rozwoju
Realizowanie transformacji energetycznej nie będzie możliwe bez odpowiedniego wsparcia. Ważne są działania takie jak podnoszenie świadomości mieszkańców czy udzielanie informacji gminom, którym brakuje dostępu do narzędzi i wiedzy dotyczących inwestycji w OZE. Ta myśl przyświecała inicjatywie BALTICBEAT.
– Aby zapewnić solidny, odporny i trwały postęp, transformacja energetyczna musi być mocno zakorzeniona w prawodawstwie, świadomości konsumentów, infrastrukturze i instrumentach finansowych niezależnie od aktualnie sprawowanej władzy – mówi o swoich działaniach dr hab. Sylwia Mrozowska, project managerka koordynująca BALTICBEAT.
Czytaj też: W Kenii rolnicy mogą wymienić punkty na biogazownię
Celem projektu jest stworzenie przestrzeni otwartej na pytania i podnoszącej świadomość energetyczną w regionie. Realizowanie tego zdania przez polską naukę zapewnia transparentność i większy poziom zaufania w oczach samorządów i przedsiębiorstw. Ważną rolę pełnią też zagraniczne partnerstwa.
Partnerzy projektu BALTICBEAT:
- Uniwersytet Gdański Polska
- Agencja Rozwoju Pomorza S.A. Polska
- Uniwersytet Roskilde Dania
- Uniwersytet Linneusza Szwecja
- EUCC Baltic Office Litwa
- Terra Sp. z o.o. Polska Polska
- Energy Communities Dania
- Partnerzy Stowarzyszeni:
- Gmina Pszczółki Polska
- Związek Miast i Gmin Morskich (ZMiGM) Polska
- Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni (PPNT) Polska
- Neringa Municipality Litwa
- Kristianstad Municipality Szwecja
– Wybierając partnerów międzynarodowych zależało nam na tym, aby z ich pomocą pokazać różne etapy rozwoju społeczności energetycznych w Europie. Na najwcześniejszym etapie znajduje się Litwa i Polska, z kolei duże doświadczenie w tym temacie posiada Dania i Szwecja – wskazuje dr hab. Sylwia Mrozowska.
Odmienne są także źródła, jakie popychają transformację do przodu.
– W Polsce specyfika transformacji jest taka, że następuje ona przede wszystkim od góry do dołu – to na wyższych szczeblach decyzyjnych zapadają decyzje kierunkowe, które przekazywane są do wykonania na poziomie regionalnym i lokalnym. Jest to zgodne z zasadami zarządzania strategicznego. W Szwecji i Danii większą rolę w transformacji energetycznej odgrywa poziom lokalny. Tamtejsze społeczeństwa są świadome konieczności przeprowadzenia transformacji i same inicjują działania. Nie stało się to od razu. Duński system energetyczny przez dekady oparty był na paliwach kopalnych i centralnie zarządzanych elektrowniach – wyjaśnia dr hab. Sylwia Mrozowska.
Zwieńczeniem projektu BALTICBEAT mają być:
- analiza potrzeb eksperckich jednostek samorządu terytorialnego, MŚP i społeczności lokalnych w zakresie rozwoju społeczności energetycznych,
- baza ekspertów,
- cyfrowa platforma komunikacyjna umożliwiająca współpracę pomiędzy ekspertami a podmiotami ubiegającymi się o wsparcie eksperckie,
- pakiet transgranicznych usług doradczych i szkoleniowych wspierający wykorzystanie zielonej energii w społecznościach lokalnych.
– Mamy środki finansowe na specjalistyczne szkolenia czy indywidualne konsultacje. Chcemy pomóc samorządom i przedsiębiorcom, którzy nie mają szerokiego dostępu do ekspertów i nie posiadają informacji o tym, kto rzetelnie może odpowiedzieć na ich pytania – tłumaczy naukowczyni.
Na projekt przeznaczono 1,5 mln euro z programu Interreg Południowy Bałtyk. Działania prowadzone w ramach BALTICBEAT i uruchomienie platformy ma nastąpić w 2027 r.
Wyzwania stojące przed polskimi gminami na drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej według analizy w ramach BALTICBEAT:
- stosowanie prawa zamówień publicznych,
- brak zachęt i preferencyjnych warunków dla społeczności energetycznych,
- niewystarczające środki z KPO,
- brak urzędników z odpowiednimi kompetencjami,
- przestarzała sieć energetyczna,
- trudności z przyłączaniem OZE,
- magazynowanie energii i smart-grid,
- interpretacja przepisów.
Odpowiedzi na trudne pytania
Dostępna dla samorządów i przedsiębiorstw platforma to jeden z najważniejszych elementów BALTICBEAT. Będą się na niej znajdować stale aktualizowane praktyczne poradniki oraz kontakty do specjalistów, którzy mogą pomóc przedsiębiorcom. Dużą otwartość na współpracę w tym zakresie deklaruje m.in. Energa. W spółce trwają już prace nad przygotowaniem materiałów dla społeczności energetycznych.
Czytaj też: Ciechanów: Budujemy kolejny kocioł na biomasę, bo to tania energia OZE
– Ze strony samorządowców pojawiają się bardzo konkretne pytania, co wynika z dużej dynamiki zmian prawnych, za którą trudno jest nadążyć – wyjaśnia naukowczyni z UG. – Zauważamy potrzebę dostarczania wiedzy przede wszystkim praktycznej, co pozwoli na uniknięcie błędów decyzyjnych, które mogą być kosztowne dla gmin i przedsiębiorców. Dążymy też do ograniczania konfliktów społecznych. Często mają one miejsce, kiedy lokalna społeczność dowiaduje się o inwestycji, kiedy decyzja już zapadła – dodaje.
Dr hab. Sylwia Mrozowska, prof. UG – politolożka specjalizująca się w polityce klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej, pracująca na Uniwersytecie Gdańskim. Członkini Rady Programowej w Komitecie Naukowym Baltic Nuclear Energy Forum, dyrektorka Centrum Zrównoważonego Rozwoju UG oraz prezeska spółki celowej Uniwersytetu Gdańskiego – Univentum Labs, koordynatorka projektu BALTICBEAT. Bada tematykę komunikacji społecznej dotyczącej trudnych inwestycji energetycznych.
Newsletter
Bądź na bieżąco z branżą OZE
