Rozporządzenie UE w sprawie wylesiania (EUDR), które weszło w życie 29 czerwca 2023 r., a powinno zostać wdrożone do 30 grudnia 2024 r. budzi kontrowersje wśród przedstawicieli branży drzewnej. Organizacje przemysłu drzewnego z Polski, Austrii, Węgier, Czech, Słowacji, Chorwacji i Słowenii wystosowały wspólne stanowisko w sprawie EUDR. Jakie są ich postulaty?
Rozporządzenie UE w sprawie wylesiania, w skrócie EUDR, weszło w życie 29 czerwca 2023 roku i musi zostać wdrożone do 30 grudnia 2024 roku. Rozporządzenie to ma na celu zapewnienie, że produkty wykonane z niektórych surowców, takich jak kawa, kakao, olej palmowy, soja, kauczuk i drewno, które są importowane do UE lub eksportowane z UE, zostały wyprodukowane bez wylesiania lub degradacji lasów.
Rozporządzenie UE w sprawie wylesiania – EUDR
Aby to udowodnić, firmy muszą wdrożyć system należytej staranności. W tym celu należy gromadzić informacje na temat pochodzenia produktów pierwotnych i surowców oraz oceniać i minimalizować ryzyko.
Komisja Europejska stworzyła system informacyjny do gromadzenia tych danych. Rozporządzenie EUDR skutkuje nieproporcjonalnym wysiłkiem biurokratycznym dla firm, co pochłania ogromne zasoby ludzkie i finansowe. Ponadto należy spodziewać się negatywnego wpływu na międzynarodową konkurencyjność. Korzyści płynące z tych nadmiernych regulacji nie są oczywiste, szczególnie dla krajów, w których obowiązują skuteczne przepisy dotyczące ochrony lasów. Wdrożenie systemu informacyjnego UE w praktyce operacyjnej w formie, w jakiej został on przekazany, jest niemożliwe ze względu na brak zautomatyzowanych opcji wprowadzania danych za pośrednictwem udostępnionych interfejsów, co wyraźnie pokazała faza pilotażowa, która miała miejsce w styczniu 2024 roku.
Dyrektywa RED III – komu pomoże, komu zaszkodzi?
Postulaty organizacji branży drzewnej Europy Środkowo-Wschodniej
• Wzywamy do korekty całości treści rozporządzenia EUDR i uczynienia go wykonalnym.
Kraje o stabilnym lub rosnącym obszarze leśnym i zrównoważonej gospodarce leśnej, gdzie sprawnie egzekwuje się prawo, nie powinny być zmuszane do pokonywania niepotrzebnych przeszkód biurokratycznych.
• Uważamy, że konieczne jest przedłużenie terminów wdrożenia. Bez szybkiego wyjaśnienia podstawowych kwestii merytorycznych i bez dojrzałego technicznie systemu informacyjnego UE, wymogi rozporządzenia EUDR nie mogą zostać wdrożone przez firmy w odpowiednim czasie, pomimo ich najlepszych starań.
• Treść rozporządzenia EUDR musi zostać całkowicie zmieniona i dostosowana do praktycznych wymagań.
• Komisja musi uwzględnić procesy łańcucha dostaw i praktykę operacyjną we wszystkich dalszych krokach.
• Termin musi być bezwzględnie przedłużony.
• Rozporządzenie EUDR musi zostać gruntownie zmodyfikowane po wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2024 roku.
• UE powinna wykorzystać swoje wyłączne kompetencje w zakresie międzynarodowych umów handlowych do walki z globalnym wylesianiem.
• Oczekujemy, że Komisja weźmie pod uwagę procesy łańcucha dostaw i praktykę operacyjną oraz odpowiednio określi zakres interpretacji. Wymogi rozporządzenia EUDR dążą do celu, który jest zasadniczo wspierany przez naszą branżę, ale nie uwzględniają w konkretnych przepisach praktycznych procesów.
• Treść rozporządzenia EUDR musi zostać całkowicie zmieniona i dostosowana do praktycznych wymagań.
• Komisja musi uwzględnić procesy łańcucha dostaw i praktykę operacyjną we wszystkich dalszych krokach.
• Termin wprowadzenia rozporządzenia musi być bezwzględnie przedłużony.
• Rozporządzenie EUDR musi zostać gruntownie zmodyfikowane po wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2024 roku.
• UE powinna wykorzystać swoje wyłączne kompetencje w zakresie międzynarodowych umów handlowych do walki z globalnym wylesianiem.
• Opowiadamy się za kompleksową oceną wpływu poprzedniego Zielonego Ładu i decyzji oraz ich wzajemnych skutków dla lasów oraz łańcucha wartości w leśnictwie i przemyśle drzewnym. Rozporządzenie EUDR musi zostać poddane gruntownej analizie po wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2024 roku.
• Proponujemy skuteczniejsze alternatywy w walce z globalnym wylesianiem. UE ma wyłączne kompetencje w zakresie międzynarodowych umów handlowych. Na tym poziomie należy zawierać umowy z krajami trzecimi w celu promowania norm środowiskowych. UE powinna wykorzystać te kompetencje do takich celów. Przenoszenie celów politycznych na poziom sektora prywatnego poprzez groźbę kar stanowi naruszenie systemu legislacyjnego.
Pod apelem w sprawie EUDR podpisały się:
- Stowarzyszenie Austriackiego Przemysłu Drzewnego
- Chorwacki Klaster Drewna
- Stowarzyszenie Przedsiębiorstwa Przetwórstwa Drewna w Republice Czeskiej
- ALDP – Związek Przedsiębiorstw Leśnych i Przetworów Drewna (Republika Czeska)
- Fabunio – Stowarzyszenie Węgierskiego Przemysłu Meblarskiego i Przemysłu Drzewnego
- FAGOSZ – Węgierska Federacja Przemysłu LEśnego i Drzewnego
- Polska Izba Przemysłu Drzewnego
- ZSD SR – Związek Przetwórców Drewna (Republika Słowacka)
- CCIS – Stowarzyszenie Przetwórstwa Drewna i Meblarstwa (Słowenia)