Drewno na cele energetyczne, czyli drewno energetyczne

Z końcem listopada 2016 roku pojawił się pierwszy projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych i fizyko-chemicznych drewna energetycznego, którego treść została mocno oprotestowana zarówno przez środowisko „drzewiarzy” jak i „energetyków”.

Zgodnie z art. 119a Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw minister właściwy do spraw środowiska został zobligowany do określenia w drodze rozporządzenia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw energii oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki, szczegółowych cech jakościowo-wymiarowe i fizyko-chemiczne drewna energetycznego z uwzględnieniem konieczności optymalnego wykorzystania surowca drzewnego na potrzeby przemysłowe oraz energetyczne.

Opinie środowisk branżowych dotyczące projektu Rozporządzenia z listopada 2016 r.  wysyłane do Ministerstwa Środowiska przyniosły pozytywny rezultat i kolejna wersja z 21 grudnia 2016 roku okazała się o wiele lepsza od poprzedniej. Zniknęły w niej zapisy dotyczące miedzy innymi „elementów wyposażenia wnętrz wycofywanych z eksploatacji wskutek zużycia fizycznego lub moralnego”  oraz „elementów drewnianych po rozbiórce obiektów wielkogabarytowych oraz malej architektury”, które pierwotnie miały stanowić substraty do produkcji biomasy na cele OZE.

Szczegółowe cechy drewna energetycznego

W art. 2 punkt 7a nowelizowanej Ustawie o OZE została podana definicja pojęcie drewna energetycznego, którym jest surowiec drzewny, posiadający ze względu na cechy jakościowo-wymiarowe i fizyko-chemiczne obniżoną wartość techniczną i użytkową uniemożliwiającą jego przemysłowe wykorzystanie. Cechy te zostały szczegółowo przedstawione w projekcie Rozporządzenia Ministerstwa Środowiska w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych i fizyko-chemicznych drewna energetycznego. Projekt Rozporządzenia wprowadza  grupy surowców spełniających definicję drewna energetycznego i są to: drewno okrągłe lub łupane o cechach określonych w §3 i §4 Rozporządzenia, drewno małowymiarowe (M1, M2), drewno w postaci poeksploatacyjnych pozostałości (w tym w postaci zrębki lub balotów), karpina, pozostałości poprodukcyjne z przerobu drewna w zakładach drzewnych (trociny, wióry, zrębki, zrzyny, szczapy oraz brykiety i pelety z przetworzenia tych pozostałości), wyroby i elementy z drewna i tworzyw drzewnych zniszczone lub wycofane z użycia, które nie są zanieczyszczone impregnatami lub powłokami ochronnymi, zawierającymi związki chlorowców organicznych lub metali ciężkich.

 Cechy jakościowo-wymiarowe i fizyko-chemiczne

Na uwagę zasługują zapisy zawarte w §3 projektu Rozporządzenia, gdyż podane w nim cechy determinują o kwalifikowaniu drewna okrągłego świeżo pozyskanego do drewna energetycznego. Ważne jest to, że surowiec taki musi spełnić warunek posiadania „co najmniej jednej cechy”:

1) wymiaru drewna: max. Ø górna 7 cm w korze (5 cm bez kory) dla drewna o max. długości do 3 m,

2) krzywizny: jednostronna min. 12 cm/m lub wielostronna min. 6 cm/m,

3) zgnilizny miękkiej: min. 30% powierzchni przekroju obu czół lub min. 50% powierzchni jednego czoła drewna,

4) zabarwienia drewna (inne niż sinizna): min. 70% powierzchni czoła drewna,

5) ciała obce w drewnie, w szczególności fragmenty metalu lub kamieni.

Dla drewna, które z różnych powodów poddane będzie długotrwałemu składowaniu, określono gęstość dla powietrzno-suchego drewna (o wilgotności 18-20%), która wynosi odpowiednio:

• 600 kg/m³ – dla drewna: drzew owocowych, dębu, buka, jesionu, klonu, graba, grochodrzewu, jarząbu, kasztanowca, orzecha, wiązu górskiego;
• 500 kg/m³ – dla drewna: sosny, modrzewia, brzozy;
• 400 kg/m³ – dla drewna: pozostałych drzew liściastych, świerka, jodły, daglezji.

 Nowa jakość, nowe sortymenty

Wprowadzenie szczegółowych cech dla drewna energetycznego wpłynie na sposób dokumentowania pochodzenia materiału do produkcji biomasy na cele energetycznej grupy leśnej (I).  Ze względu na odejście od definicji drewna pełnowartościowego, obecnie każdy  rodzaj surowca może być użyty na cele energetyczne, przy czym będzie wymagało to opinii kwalifikowanego brakarza surowca drzewnego (oprócz surowców M1 i M2). Brakarz będzie potwierdzał wystąpienie „co najmniej jednej cechy” z warunkujących zaliczenie drewna do drewna energetycznego. W skutek takiej zmiany, drewnem energetycznym może być zarówno surowiec średniowymiarowy jak i wielkowymiarowy. Każdy sortyment drewna okrągłego, który będzie nadmiernie krzywy, będzie miał zgniliznę lub zabarwienie albo ciała obce będzie mógł być zakwalifikowany jako materiał na biomasę na cele energetyczne spełniając definicję drewna energetycznego.

Co z klockami?

W zakresie dokumentowania pochodzenia biomasy na cele energetyczne grupy leśnej (II) ważne jest zwrócenie uwagi na stosowane nazewnictwo w zakresie pozostałości poprodukcyjnych będących efektem przerobu drewna w zakładach drzewnych. Wymienione w projekcie pozostałości pomijają grupę klocków drzewnych, tj. odpadów powstających w trakcie poprzecznego formatowania drewna lub tarcicy. W związku z tym ważne jest aby unikać stosowania tego określenia, chyba że ustawodawca zdecyduje o uzupełnieniu zapisów w ostatecznej wersji Rozporządzenia także o klocki.

Od kiedy zmiany?

Rozporządzenia określone w art. 119 znowelizowanej Ustawy OZE miały powstać do 30 listopada 2016 roku, aby móc wejść w życie od 1 stycznia 2017 roku. Niestety żadne z ministerstw nie dotrzymało w tym zakresie ustawowego terminu.

Projekt Rozporządzenia Ministerstwa Środowiska w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowe i fizyko-chemiczne drewna energetycznego jest nadal konsultowany z przedstawicielami branży drzewnej, wobec czego można się spodziewać jeszcze jego zmian, przy czym winny to być jedynie zmiany kosmetyczne, m.in. wielkość krzywizny.

Niestety nie jest znany ostateczny termin wejścia w życie tego Rozporządzenia, wobec czego  pozostaje nam powoływanie się w zakresie drewna energetycznego na zapisy z obowiązującego projektu oraz oczekiwanie na szybkie jego wejście w życie.

Autor: Ilona Olsztyńska, SGS Polska

Zdjęcie: pixabay.com