Pellet walczy z ekogroszkiem, gazem i niewiedzą

Co to jest pellet? Wybrać kocioł pelletowy czy na ekogroszek? Ile kosztuje kocioł 5. klasy? Takie pytania często zadają gminnym ekodoradcom mieszkańcy ponad 60. małopolskich gmin, które podjęły się realizacji Projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”. Mijają właśnie dwa lata od momentu jego uruchomienia.

Projekt LIFE koordynowany jest przez  Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, bierze w  nim udział 62 partnerów. Celem programu jest ograniczenie niskiej emisji i  ochrona powietrza. W ramach Programu powołane zostało Centrum Kompetencji, którego zadaniem jest m.in. tworzenie bazy wiedzy i  służenie nią przy realizacji działań w zakresie ochrony powietrza. Jednak głównym działaniem Projektu jest utworzenie systemu ekodoradców działających na terenie gmin, którzy wprowadzają Program w  życie, służąc mieszkańcom wiedzą, prowadząc działalność edukacyjną, doradzając w  kwestiach dotyczących ograniczenia emisji oraz  pozyskiwania źródeł finansowania, a  także pozyskując środki zewnętrze – także w celu zniwelowania ubóstwa energetycznego. Ale to też ekodoradcy mają najczęstszy i  najpełniejszy kontakt  z  mieszkańcami gmin, którzy chcą np. wymienić system grzewczy w  swoim domu, którzy poszukują wiedzy, jak i informacji o cenie wymiany starego kotła na nowy 5. klasy. Niektóre z gmin na zachętę oferują dofinansowanie, ale nie wszystkie. A  problem smogu nad Małopolską (i  nie tylko) zapewne powróci lada dzień, bo synoptycy zapowiadają ciężką zimę.

Jak mieszkańcy regionu oceniają Projekt,czy potrzebują wiedzy na temat kotłów spełniających normy Ecodesign 2020, w końcu czy są zainteresowani takim paliwem, jakim jest pelletem i czy decydują się na zakup kotłów na pellet – zapytaliśmy ekodoradców z kilkunastu gmin. Z ich odpowiedzi wynika, że na szczęście coraz więcej osób stara się połączyć inwestycję  w ciepło i kupno kotła z termomodernizacją budynku, na co też można pozyskać dofinasowanie (np. program  Jawor). Pocieszające jest także to, że działania gmin przynoszą konkretne efekty i coraz więcej osób zainteresowanych jest wykorzystaniem OZE. Natomiast co do wykorzystywania pelletu i kotłów na LIFE dla Małopolski Pellet walczy z ekogroszkiem, gazem i niewiedzą pellet, a  właściwie wiedzy o  nich, jest jeszcze wiele do zrobienia. Kilka gmin nawiązało kontakty z  lokalnymi producentami pelletu i kotłów. Organizują spotkania z mieszkańcami, by ci mogli zobaczyć, na czym polega granulacja albo jak funkcjonuje kocioł na pellet. Wśród ekodoradców są też tacy, którzy zwrócili się do nas – redakcji „Magazynu Biomasa” i „Rynku Pelletu” – o wsparcie merytoryczne w  tym zakresie. Mamy nadzieję, że na wiele pytań znajdą odpowiedzi na łamach aktualnego i  kolejnych wydań naszego miesięcznika.

Katarzyna Stadnik
ekodoradca
Urząd Gminy Liszki

Zainteresowanie mieszkańców gminy Liszki wymianą starych kotłów węglowych  na nowoczesne kotły spełniające wymogi Ecodesignu lub piece gazowe jest bardzo duże. Obecnie mamy ponad 500 wniosków o  wymianę dotychczasowego źródła ciepła i właściwie każdego dniapojawiają się kolejne osoby zgłaszające chęć wymiany starego pieca. Najprawdopodobniej w marcu przyszłego roku przeprowadzimy nabór kolejnych wniosków w  celu pozyskania dodatkowych źródeł finansowania tych inwestycji. Najczęściej mieszkańcy wskazują gaz jako preferowane źródło ciepła, następnie węgiel, kolejnopellet. Krzepiący jest także fakt, iż świadomość mieszkańców naszej gminy o zasadności instalowania odnawialnych źródeł energii wciąż rośnie. Obecnie zgłoszono zapotrzebowanie na ok. 200 instalacji OZE (głównie fotowoltaika).Dostrzegamy także potrzebę informowania o alternatywnym dla węgla sposobie ogrzewania domów. Niewiele osób zna możliwości zastosowania pelletu w  nowoczesnych kotłach. Funkcjonuje także wiele mitów wokół tego surowca. Gorąco zachęcamy mieszkańców naszej gminy do rozważenia możliwości wyboru biomasy.Najczęstsze obawy mieszkańców związane z wyborem źródła ogrzewania dotyczą cen paliw w  przyszłości. Mieszkańcy nie mają gwarancji stałości cen, co rodzi obawy i  strach przed kosztami związanymi z  eksploatacją urządzeń grzewczych. Wiele razy słyszymy głosy, że to właśnie cena jest determinantem wyboru danego źródła ogrzewania.

Małgorzata Olejarz
ekodoradca
Urząd Gminy Łapsze Niżne

Znaczna liczba mieszkańców jest zainteresowana dofinansowaniem, gdyż bez wsparcia finansowego nie byliby w stanie zakupić kotłów spełniających założenia ekoprojektu. Do tej pory zainteresowaniem cieszyły się głównie kotły na ekogroszek, jednak w ostatnim czasie także kotły pelletowe zyskują coraz więcej sprzymierzeńców. Zdarzają się również osoby zainteresowane kotłem zgazowującym drewno, co jest spowodowane charakterystyką obszaru i naturalnym dostępem do tego surowca. Zachodzące zmiany są efektem edukacji oraz umożliwieniem poznania nowych form ogrzewnictwa. Podczas organizowanych pokazów kotłów niejeden zwolennik tradycyjnego węgla dał się przekonać do wykorzystania biomasy we własnym gospodarstwie domowym. Główną zasadą mieszkańców przy wyborze źródła ciepła jest koszt ogrzewania, dlatego przy obecnym rozwoju technologii szukają możliwie dostępnych urządzeń dwumedialnych, dzięki którym nie będą w  przyszłości uzależnieni od jednego rodzaju paliwa. Trendem pojawiającym się we współczesnym budownictwie jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, dlatego wiele osób szuka możliwości dofinansowań tych inwestycji. Pomimo zgłaszanych obaw co do wysokich kosztów tych instalacji, wzrostu cen paliw, uzależnienia funkcjonowania urządzeń grzewczych od dostępności energii elektrycznej mieszkańcy, jeśli tylko ich sytuacja finansowa na to pozwala, decydują się na nowoczesne rozwiązania.

Ewa Kamińska
ekodoradca
Urząd Gminy Miechów

Zainteresowanie wymianą kotłów jest duże. Gmina kończy realizację programu  pn. „Poprawa jakości powietrza Część 2) KAWKA”,  dofinansowanego z WFOŚiGW oraz NFOŚiGW. Obecnie otrzymała dofinansowanie na dwa projekty na wymianę źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie gmin: Miechów, Gołcza, Kozłów i  Charsznica dofinansowany z RPO Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020, który zakłada wymianę 119 kotłów na paliwo stałe spełniających normę Ecodesign na terenie tych gmin, w tym dwa kotły na biomasę, oraz dofinansowanie w  ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dofinansowanego z  WFOŚiGW, zakładającego likwidację 65 kotłów węglowych oraz zastąpienie ich 55 kotłami na paliwo stałe spełniające normę Ecodesign oraz 10 kotłami gazowymi. Mieszkańcy z terenu wiejskiego najczęściej są zainteresowani kotłami na ekogroszek, natomiast na terenie miasta – kotłami gazowymi.

Krzysztof Szulada
ekodoradca
Urząd Miasta i Gminy Skawina

Zainteresowanie dotacjami do wymiany starych kotłów na paliwa stałe jest olbrzymie. Już ponad tysiąc stu mieszkańców zgłosiło chęć otrzymania dotacji do wymiany kotła. Jest to efekt zarówno prowadzonych działań edukacyjnych, jak i wysokiej świadomości ekologicznej mieszkańców naszej gminy. W tym roku dofinansowywane są kotły spełniające wymagania ekoprojektu, w zeszłym roku dofinansowywane były kotły 5. klasy. Do 2 października 2017 r. podpisano 132 umowy na wymianę systemu ogrzewania. W tym roku podpisano dwie umowy na kotły na biomasę. W 2016 r. instalacje gazowe stanowiły 30 proc., a łącznie wymieniono 88 pieców. Na początkowym etapie przyjmowania wniosków bardzo duże zainteresowanie mieszkańcy wyrażali kotłami na ekogroszek, w  trakcie podpisywania umów proporcje zmieniły się na korzyść kotłów gazowych. Na Targach ekoCiepła, organizowanych pięciokrotnie na skawińskim Rynku, mieszkańcy mieli możliwość zapoznania się z  różnymi źródłami ciepła, w tym także z kotłami na biomasę.

Żelisława Noworyta
ekodoradca
Urząd Gminy Oświęcim

Wśród mieszkańców gminy Oświęcim największym zainteresowaniem cieszą się kotły węglowe i gazowe. Zainteresowanie kotłami pelletowymi jest dużo mniejsze i  oscyluje w  okolicach 4 proc. wszystkich złożonych deklaracji. W  ramach zadawanych pytań dotyczących kotłów, mieszkańcy przede wszystkim zainteresowani są ich ceną oraz kosztami eksploatacji, w tym paliwa. Ponadto często pojawiają się pytania o trwałość urządzeń, sposób obsługi czy dobór odpowiedniej mocy urządzenia do budynku. Jeśli chodzi o  kotły pelletowe, mieszkańcy proszą o  wyjaśnienie, czym jest sam pellet, w  jaki sposób powstaje i  czym różni się korzystanie z kotła pelletowego od korzystania z kotła węglowego. Wśród obaw większość dotyczy kosztów instalacji i  eksploatacji, ale także możliwych awarii, zarówno samego urządzenia, jak i sieci energetycznej.

Agnieszka Smaga
ekodoradca
Urząd Gminy Czernichów

Jeżeli chodzi o kotły na paliwo stałe, realizujemy dofinansowanie do wymiany kotłów w budynkach mieszkalnych zlokalizowanych na terenie gminy Czernichów z  Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla województwa małopolskiego (PONE) w ramach środków pozyskanych z WFOŚiGW. Mieszkańcy zainteresowani  są głównie kotłami na ekogroszek, do kotłów pelletowych podchodzą z dużą ostrożnością – obawiają się wysokiej ceny, nie tyle za samo urządzenie, później za paliwo, a także niskiej efektywności energetycznej.

Elżbieta Walas
ekodoradca
Urząd Miasta Bochnia

Gmina Miasta Bochnia otrzymała decyzję o  przyznaniu dofinansowania na dwa projekty dotyczące wymiany starych źródeł ciepła w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Wymiana na kotły gazowe obejmie ponad 70 proc. całkowitej wymiany źródeł ciepła. W ramach projektów wymienionych zostanie łącznie ponad 217 starych źródeł ciepła, z  czego min. dwa na kotły pelletowe. Jeśli chodzi o Projekt LIFE, to zainteresowanie jest duże: wiele osób zwraca się codziennie do ekodoradcy celem uzyskania informacji m.in. o  możliwościach otrzymania dotacji na wymianę starego źródła ciepła. Mieszkańcy najczęściej zainteresowani są kotłami gazowymi. Najczęstsze pytania dotyczą warunków udzielania dotacji.

Magdalena Gzyl
ekodoradca
Urząd Miejski Słomniki 

Zainteresowanie mieszkańców gminy programami związanymi z  wymianą pieców jest bardzo duże. Nabór, jaki prowadziliśmy, cieszył się bardzo szerokim zainteresowaniem. Wiele osób zgłosiło się też do ewentualnych programów w  przyszłości, związanych z  wymianą pieców na ekologiczne i zgodne z ekoprojektem. Mieszkańcy zainteresowani są głównie kotłami na ekogroszek, kolejno pytają o  kotły na gaz i  na pellet. Pytania, które zadają, najczęściej dotyczą kwestii finansowych (wysokość i  warunki dotacji, koszt rocznego wydatku na grzanie danym źródłem), ale i  o  efektywność grzewczą danego źródła ciepła.

Kamila Pakuła
ekodoradca
Urząd Miejski w Gorlicach

Zainteresowanie wymianą kotłów w  ramach programów dofinansowania jest coraz większe – proporcjonalnie do ilości informacji w  mediach o  konieczności wymiany oraz informacji o  programach dotacyjnych, a  także zależnie od wysokości dotacji. W  mieście Gorlice mieszkańcy korzystają z  dofinansowania przyznanego na kotły gazowe. Jeśli chodzi o  paliwo stałe, to zauważalna jest tendencja wymiany kotłów raczej na ekogroszek niż na pellet. Mieszkańcy opalający swoje domy węglem, mający duże kotłownie, są „przyzwyczajeni” do węgla i  nie chcą z  niego rezygnować – decydują się więc na nowe kotły na ekogroszek. Jeśli chodzi o kotły pelletowe, to mieszkańcy mają wątpliwości co do dostępności pelletu, różnej jego jakości oraz ceny, a  także wątpliwości co do kaloryczności. Głównie te aspekty ich zniechęcają.

Kamila Klimala
ekodoradca
Urząd Gminy Bystra-Sidzina

Mieszkańcy gminy zainteresowani są głównie możliwością uzyskania dotacji do wymiany kotła. Niestety, w tym roku gmina Bystra-Sidzina nie uzyskała dofinansowania na ten cel i nie może nic zaproponować  mieszkańcom w tej kwestii. W  mojej ocenie mieszkańcy  zainteresowani są głównie kotłami na ekogroszek. Ich obawy co do wymiany pieców polegają na tym, iż oprócz tego, że nie stać ich na urządzenia spełniające wymagania ekoprojektu, to jeszcze niepokoją się coraz bardziej drożejącym paliwem do tego typu kotłów.

Stanisław Kiersztyn
ekodoradca
Urząd Miejski Rabka-Zdrój

W  gminie odbyły się spotkania z  ekodoradcą w  sprawie wymiany „kopciuchów”. Mamy zebranych ponad 500 ankiet, a nabór trwa. Na wymiany otrzymaliśmy prawie 3 mln zł. To sukces samorządu. Bierzemy udział w naborze na OZE, jesteśmy w Klastrze Energii Zielone Podhale i w EKSPERYMENCIE SĄDECKIM2. Obiekty publiczne zostały docieplone, podobnie sanatoria, które są ogrzewane gazem. Funkcjonuje stacja monitoringu jakości powietrza oraz ma powstać stacja meteorologiczna. Straż miejska przeprowadza kontrole dotyczące gospodarki odpadami i spalania w kotłach CO. Mamy umowę z Politechniką Krakowską  na analizy laboratoryjne próbek popiołu. 21.10 organizujemy spotkanie z producentami nowoczesnych kotłów.

oprac. Beata Klimczak

Zdjęcie: Pixabay.com