Pakiet startowy na uruchomienie punktu konsultacyjno-informacyjnego. Wyższa refundacja kosztów za złożone wnioski. Premiowanie gmin, z terenu których tych wniosków wpłynie najwięcej. To nowe bonusy dla jednostek samorządu terytorialnego, które mają jeszcze kilka dni (do 31 marca 2021 r.), żeby zgłosić do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska chęć podpisania porozumienia w sprawie realizacji programu „Czyste Powietrze”. Tymczasem Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawiają szczegóły ogłoszonych zachęt.

 Łączny budżet zachęt, z których będą korzystać jednostki samorządu terytorialnego (jst), wynosi ponad 100 mln zł. Dodatkowe wsparcie dla gmin ma przyczynić się do zwiększenia dostępności oferty dotyczącej dofinansowania wymiany starych „kopciuchów”, a tym samym liczby składanych wniosków o dofinansowanie w ramach „Czystego Powietrza”, co wpłynie także na przyspieszenie tempa realizacji rządowego programu.

Warunkiem skorzystania z bonusów jest pisemne zgłoszenie gminy, która nie zawarła dotychczas porozumienia, do właściwego terytorialnie wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw) do końca marca 2021 r. oraz zawarcie nowego porozumienia do końca maja 2021 r. lub aneksu (w przypadku zawartego już porozumienia) do końca czerwca 2021 r. W ramach zachęt koszty kwalifikowane będą od 1 kwietnia 2021 r.

Do 30 tys. zł na gminny punkt konsultacyjno-informacyjny

Na utworzenie gminnych punktów „Czystego Powietrza” NFOŚiGW przewidział pulę ponad 74 mln zł na rok, przy czym każda gmina ma szansę otrzymać do 30 tys. zł. Na start 9 tys. zł w formie zaliczki zaraz po zawarciu porozumienia lub aneksu, reszta płatności po rozliczeniu zaliczki w formie refundacji kosztów. Warunkiem jest uruchomienie, a następnie prowadzenie punktu konsultacyjno-informacyjnego w dni robocze, w wymiarze minimum 10 godzin tygodniowo, co najmniej przez rok od dnia podpisania porozumienia bądź aneksu.

Możliwe jest prowadzenie punktu przez zewnętrznego wykonawcę. Jest też inne ułatwienie w przypadku tych gmin, które swoją siedzibę mają na terenie jednej miejscowości – wówczas dopuszcza się wspólne uruchomienie i prowadzenie punktu konsultacyjno-informacyjnego. Koszty ponoszone przez każdą z tych gmin rozliczne będą odrębnie.

Do kosztów kwalifikowanych zaliczane będą: koszty osobowe (np. zatrudnienie pracownika do punktu „Czystego Powietrza), wyposażenie (np. stanowisko komputerowe) oraz działania edukacyjne i informacyjne (np. wydruk i dystrybucja materiałów, organizacja spotkań informacyjnych z zakresu programu, ale też zakup i serwis czujników jakości powietrza wykorzystywanych w celach edukacyjnych).

Gminy będą składały sprawozdania ze swoich działań do wfośigw w ujęciu kwartalnym, z kolei wojewódzkie fundusze będą prowadziły kontrole w losowo wybranych gminach.

Zadania gmin w ramach prowadzonego punktu konsultacyjno-informacyjnego

Do zadań gminy będzie należało m.in.: udzielanie mieszkańcom informacji o programie przez przeszkolonego bezpłatnie przez wfośigw pracownika oraz wsparcie w zakresie przygotowywania wniosku i rozliczania przyznanego dofinansowania, a także przekazanie do wfośigw wniosku złożonego w gminie. Ponadto jst będą zobowiązane do organizowania spotkań informujących o zasadach programu (minimum jedno w kwartale, w sytuacji stanu epidemii dopuszczalna jest formuła online) i przekazywania materiałów informacyjno-promocyjnych o programie.

Gminy, podpisując porozumienie o współpracy, będą tym samym deklarować działania pozwalające na: identyfikowanie budynków, których właściciele mogliby być potencjalnymi wnioskodawcami i przedstawianie im korzyści płynących z wzięcia udziału w programie (np. wizyty u mieszkańców, połączone z oceną obecnego źródła ciepła i wskazanie na potrzebę jego wymiany oraz wstępną analizę stanu budynku pod kątem wykonania termomodernizacji).

Nowe stawki za złożony wniosek z terenu gminy

W ramach nowych propozycji finansowanych za składane wnioski o dofinansowanie z „Czystego Powietrza” za pośrednictwem gminy, przewiduje się dla jst: 150 zł ryczałtu przy podwyższonym poziomie dofinansowania z wydanym przez gminę zaświadczeniem o dochodach oraz 50 zł przy podstawowym poziomie dofinansowania (wcześniej było to odpowiednio: 100 zł i 0 zł).

W przypadku wniosków składanych online na portalu gov.pl, gmina otrzyma 75 zł jeśli wyda zaświadczenie o dochodach, które konieczne jest przy wniosku z podwyższonym poziomem dofinansowania.

Do 16 mln zł na premiowanie gmin za największą liczbę składanych wniosków

Planuje się, że mniej więcej jedna trzecia gmin, z zawartym porozumieniem w ramach „Czystego Powietrza”, otrzyma dodatkowe bonusy za największą aktywność pod względem liczby składanych wniosków. Pod uwagę będą brane wnioski o dofinansowanie złożone z terenu gminy, niezależnie czy za jej pośrednictwem, czy też bez jej pośrednictwa. Liczy się bowiem to, że złożony wniosek z terenu gminy – niezależnie od kanału złożenia – będzie wynikiem pracy i aktywności gminy w zakresie informowania o programie.

Na ten cel NFOŚiGW planuje wydać do 16 mln zł rocznie, a pierwszy ranking obejmie okres od 1.04.2021 r. do 31.03.2022 r. Po jego ogłoszeniu, najaktywniejszym gminom będą przekazywane bonusowe środki pod warunkiem przedstawienia przez jst do rozliczenia kosztów kwalifikowalnych związanych z prowadzeniem punktu konsultacyjno-informacyjnego, które wcześniej nie były sfinansowane przez wfośigw w ramach porozumienia.

Więcej informacji

Szczegóły na temat programu „Czyste Powietrze” oraz wzór nowych porozumień dla gmin (zakładka Partnerzy/Dla gmin) dostępne są na stronie: czystepowietrze.gov.pl.

Źródło: NFOŚiGW